Καθώς φτάνουμε λοιπόν στο φθινόπωρο και σε μια ακόμη αξιολόγηση για να πάρουμε τη δόση μας από τους δανειστές, είναι ευκαιρία να αντιληφθούμε πώς λειτουργεί πλέον η χρηματοδότηση του δημοσίου.
Οι δανειστές λοιπόν εξασφαλίζουν οτι η χώρα δεν θα πτωχεύσει έναντι των ξένων δανειστών της, αφού δίνουν οι ίδιοι τα λεφτά για την αποπληρωμή των δόσεων των δανείων μας. Τα λεφτά αυτά δεν μπαίνουν καν στην Ελλάδα, περνάνε από ένα ξένο λογαριασμό σε έναν άλλο και αποπληρώνουν δάνεια, δημιουργώντας νέα. Έτσι η χώρα δεν πτωχεύει προς τη διεθνή κοινότητα.
Παράλληλα οι ξένοι δανειστές φροντίζουν να πληρώνουν τα χρέη του ελληνικού δημοσίου προς τους προμηθευτές του, για φάρμακα κλπ. Και μάλιστα οι δανειστές έχουν διασφαλίσει οτι τα χρήματα που δίνουν για την εξόφληση των υποχρεώσεων τους δημοσίου προς προμηθευτές θα πηγαίνουν σε αυτούς και δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση για πληρωμή μισθών και συντάξεων. Έτσι το ελληνικό δημόσιο δεν πτωχεύει ούτε προς τους προμηθευτές του ιδιωτικού τομέα.
Και μένει τέλος το βασικό κομμάτι υποχρεώσεων του δημοσίου, που είναι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις. Οι ξένοι δεν τα πληρώνουν αυτά και έχουν πεί στην κυβέρνηση “Αυτά πληρώστε τα μόνοι σας”. Της έχουν επίσης πεί, “κάντε μεταρρυθμίσεις για να μειώσετε αυτά τα έξοδα διότι δεν σας φτάνουν τα λεφτά”. Η ελληνική κυβέρνηση προτίμησε αντί των μεταρρυθμίσεων να βάλει υπερβολικούς φόρους. Επειδή η τρόικα έβλεπε οτι οι φόροι δεν θα πληρωθούν, επέμεινε και ζήταγε από την κυβέρνηση να κόψει δαπάνες. Όταν η κυβέρνηση αρνήθηκε, της πρότεινε τον “κόφτη”, τον οποίο η κυβέρνηση αποδέχτηκε ελπίζοντας οτι δεν θα χρειασθεί η ενεργοποίηση του, ή οτι αν χρειασθεί, αυτό θα συμβεί στη θητεία της επόμενης κυβέρνησης και έτσι δεν θα χρεωθεί το πολιτικό κόστος. Σε λίγο λοιπόν φτάνουμε σε αυτό το σημείο της ενεργοποίησης του κόφτη. Ίσως με αυτή την κυβέρνηση, ίσως με την επόμενη. Στο ενδίαμεσο βέβαια η ελληνική οικονομία μοιάζει με πεδίο βολής, δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της διαχείρισης της χώρας από τους κρατιστές όλων των κομμάτων.
Που είναι οι προοπτικές; Δεν ξέρει κανείς.
Όπως πολύ σωστά έγραψε ο υπεύθυνος της Νέας Δημοκρατίας για την Ανάπτυξη, βουλευτής Κωστής Χατζηδάκης σε προχθεσινό άρθρο του, “Δυστυχώς, ανεξαρτήτως πολιτικών προτιμήσεων, είναι δύσκολο να δει κάποιος σήμερα από πού θα προέλθει η δυναμική που θα ωθήσει τη χώρα έξω από το τέλμα.”
Έχει δίκιο. Το κακό όμως είναι οτι ο συγκεκριμένος βουλευτής εφόσον έχει αναλάβει να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πολιτική του κόμματος του θα έπρεπε να έχει ο ίδιος τουλάχιστον και πολύ συγκεκριμένη εικόνα για το πώς θα βγεί η χώρα από το τέλμα. Και απ’ ότι ομολογεί, ούτε αυτός έχει.
Σήμερα, η έλλειψη αναπτυξιακού σχεδίου από τον κ. Χατζηδάκη δεν είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας. Θα είναι όμως αύριο, αν η ΝΔ αναλάβει την διακυβέρνηση.
Γιατί όμως δεν έχει σχέδιο ούτε ο κ. Χατζηδάκης; Ίσως επειδή και στο δικό του κόμμα, επικρατούν οι κρατιστές. Μέσα στη Νέα Δημοκρατία, οι κρατιστές δίνουν τη δική τους μάχη. Οι “Καραμανλικοί” δεν στηρίζουν τον Μητσοτάκη, διαφωνούν κάθετα σε πολλά μαζί του, δεν το δηλώνουν μεν ευθέως, αλλά δεν χάνουν ευκαιρία να το δείξουν. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά πολύ έμπειρος πολιτικός αρθρογράφος η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ είναι τρικομματική. Το τρίτο κόμμα είναι οι Καραμανλικοί που τη στηρίζουν. Και είχε δίκιο. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καλύπτει πλήρως τα λάθη της κυβέρνησης Καραμανλή και επιτίθεται εναντίον όλων των άλλων. Ο Προκόπης Παυλόπουλος, κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης Καραμανλή είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι Καραμανλικοί βουλευτές είναι έτοιμοι να επιτεθούν στον Μητσοτάκη αντί να επιτεθούν στον Τσίπρα. Ο Τσίπρας από την άλλη ελπίζει οτι η αυριανή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, δεν θα κυνηγήσει τους ΣΥΡΙΖΑίους για τα λάθη τους, όπως αυτός δεν κυνήγησε τους Καραμανλικούς και ελπίζει οτι κάποια αλλαγή θα γίνει στη ΝΔ για να “κουρευτεί” ο Μητσοτάκης ο οποίος αναμένεται οτι θα αναζητήσει τις ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ αν αναλάβει την διακυβέρνηση.
Πολιτικά λοιπόν, θα δούμε διάφορα “παράξενα” τους επόμενους μήνες, καθώς υπάρχει μια εικόνα σουρεαλιστική, με τους ΣΥΡΙΖΑ (και το πρώην βαθύ ΠΑΣΟΚ), τους ΑΝΕΛ και τους Καραμανλικούς να στηρίζουν τον κρατισμό και από την άλλη μια συμμαχία που φαίνεται πως διαμορφώνεται από το επίσημο ΠΑΣΟΚ, τους Παπανδρεικούς (του Γιώργου) και το ΠΟΤΑΜΙ, να στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις και την Ευρωπαική προοπτική. Αδύναμη συμμαχία, αλλά αυτή είναι.
Ο Μητσοτάκης θα πρέπει να πάρει αποφάσεις δύσκολες για το κόμμα του, προς το παρόν ακολουθεί την τακτική του να τα έχει καλά με όλους χωρίς να υπόσχεται τίποτα σε κανέναν. Το έχει δηλώσει άλλωστε και ο ίδιος οτι δεν χρωστά σε κανέναν διότι κανένας βουλευτής της ΝΔ δεν τον στήριξε ανοιχτά στη μάχη της ηγεσίας του κόμματος (με μια - δυο εξαιρέσεις).
Ο Μητσοτάκης έχει κάνει κάτι ακόμη “σοφό”. Δεν έχει υποσχεθεί στον λαό τίποτα, ούτε στους επιχειρηματίες, ούτε στους εφοπλιστές, ούτε σε κανέναν. Όλοι ελπίζουν, αλλά ο ίδιος υποσχέσεις δεν έχει δώσει και πολύ καλά έχει κάνει διότι δεν γνωρίζει αν μπορεί να τις υλοποιήσει. Όλα αυτά είναι σωστά αλλά δεν είναι βέβαιον οτι θα του δώσουν την εξουσία, διότι οι ψηφοφόροι είναι εκπαιδευμένοι να επιζητούν τις ψεύτικες υποσχέσεις και θαυμάζουν τον λαικισμό.
Αυτές είναι οι συνθήκες στο πολιτικό σκηνικό και μέσα σε αυτές τις συνθήκες θα πρέπει η οικονομία να βρεί έναν δρόμο ανάπτυξης.
Ποιός μπορεί να είναι αυτός;
Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι περνάει μέσα από την αναδιάρθρωση του Δημοσίου τομέα, μέσα από τον περιορισμό της σπατάλης και από την αύξηση της παραγωγικότητας του. Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι για να μειωθούν οι φόροι θα πρέπει να μειωθούν πρώτα τα έξοδα του προυπολογισμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι για να υπάρξει ανάπτυξη θα πρέπει να έρθουν ξένες επενδύσεις και οτι για να έρθουν ξένες επενδύσεις θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα θετικό και φιλικό για αυτές περιβάλλον. Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι για να έρθουν επενδύσεις και για να υπάρξει ανάπυτυξη πρέπει να μειωθεί η γραφειοκρατία που εμποδίζει την επιχειρηματικότητα και η διαφθορά στο Δημόσιο που αυξάνει το κόστος του επιχειρείν. Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία οτι για να διατηρηθούν τα δημόσια έσοδα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο και να μην πνιγεί η οικονομία από τους φόρους πρέπει να συλληφθεί η φοροδιαφυγή αντί να επιβαρρύνονται με αυξημένους φόρους οι έντιμοι φορολογούμενοι και οι επιχειρήσεις.
Όλα αυτά είναι γνωστά και όμως οι ελληνικέ ςκυβερνήσεις δεν τα κάνουν, είτε επειδή δεν θέλουν, είτε επειδή δεν μπορούν. Επειδή δεν τα κάνουν βρισκόμαστε σε αυτή την τρισάθλια χωρίς προοπτική κατάσταση και θα βρεθούμε σε ακόμη χειρότερη.
Θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να τα κάνει; Όπως αποδείχθηκε , όχι.
Θα μπορέσει η ΝΔ του Μητσοτάκη (αν ξεπεράσει το πρόβλημα με τους Καραμανλικούς) να τα κάνει; Με στηρίγματα από ΠΑΣΟΚ, Βενιζέλο, Ποτάμι, Γ. Παπανδρέου, ίσως.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, αυτά είναι που πρέπει να γίνουν, διάθεση δεν υπάρχει και η κυβέρνηση από εδώ και πέρα όπως όλα δείχνουν, θα κινείται ολοένα και περισσότερο προς τον λαικισμό και την πόλωση παρά προς την κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων. Το μαρτύριο παρατείνεται.