Οι αγορές, σε αντίθεση με τους πολιτικούς και τους τεχνοκράτες της τρόικας, δεν συζητάνε, δεν δίνουν περιθώρια, ούτε αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Οι αγορές είτε δανείζουν είτε δεν δανείζουν. Και όταν δανείζουν το κάνουν με αποκλειστικό γνώμονα τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους. Συνεπώς, αν κρίνουν οτι η οικονομία έχει καλές προοπτικές δανείζουν με χαμηλότερα επιτόκια, αν κρίνουν οτι οι προοπτικές είναι περιορισμένες, δανείζουν με υψηλά επιτόκια και αν δεν βλέπουν προοπτικές δεν δανείζουν καθόλου.
Σήμερα, επειδή δεν έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις που μειώνουν το κόστος του δημοσίου τομέα, το δημοσιονομικό πλεόνασμα στηρίζεται σε υπερβολικούς φόρους. Το κράτος απορροφά ολόκληρη τη ρευστότητα της οικονομίας για να πληρώνει μισθούς του δημοσίου και συντάξεις και αν θέλει όποτε θέλει, πληρώνει και κάποιες από τις υποχρεώσεις του σε προμηθευτές.
Η οικονομία ταλανίζεται από την έλλειψη ρευστότητας και το τραπεζικό σύστημα δεν είναι σε θέση να δανείσει χρήματα λόγω έλλειψης κεφαλαίων και κόκκινων δανείων. Για να αρχίσει το τραπεζικό σύστημα να δανείζει χρήματα στις επιχειρήσεις και στους πολίτες πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει τα κόκκινα δάνεια, πράγμα το οποίο θα γίνει κυρίως μέσω πλειστηριασμών.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις των τραπεζιτών, ακόμη και όταν η τράπεζα διαθέτει χρήμα να δανείσει, δεν υπάρχει ζήτηση. Και δεν υπάρχει ζήτηση διότι το κόστος που πρέπει να πληρώσει η επιχείρηση στο δημόσιο είτε σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, είτε σε διάφορες γραφειοκρατικές υπηρεσίες είναι τόσο υψηλό που δεν μέινει περιθώριο κέρδους. Οι επιχειρήσεις δνε μπορούν να μετατρέψουν τα δάνεια σε κέρδος και έτσι δεν δανείζονται και δεν επενδύουν. Και όσο υπάρχει τόσο υψηλό κόστος φόρων, εισφορών και γραφειοκρατίας, δεν πρόκειται να επενδύσουν.
Η χώρα λοιπόν ετοιμάζεται να βγεί στις αγορές για να δανείζεται μετά τα μνημόνια. Και θα βγεί στις αγορές με πολύ μεγάλες δανειακές ανάγκες λόγω υψηλών δαπανών του δημοσίου, με διαλυμένο τον ιδιωτικό τομέα, με χαμηλή παραγωγή, με χαμηλές εξαγωγές, υψηλές εισαγωγές, χωρίς επενδύσεις, χωρίς χρηματοδότηση από το τραπεζικό σύστημα.
Πώς θα φερθούν οι αγορές σε μια τέτοια χώρα; Μάλλον σκληρά. Και σκληρά σημαίνει οτι θα δανείζουν με υψηλά επιτόκια και ανα πάσα στιγμή θα είναι έτοιμες να κλείσουν την κάνουλα των δανείων όταν διαπιστώουν οτι οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν προχωράνε σε μεταρρυθμίσεις. Τι είδους μεταρρυθμίσεις; Αυτές που εδώ ονομάζουμε «φιλελεύθερη οικονομική πολιτική», δηλαδή μεταρρυθμίσεις που μειώνουν τις δημόσιες δαπάνες, που μειώνουν τους φόρους, που εξαφανίζουν το έλλειμμα και οδηγούν σε μείωση του χρέους. Αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι αγορές για να δανείσουν και θα παρακολουθούν πολύ στενά αν τις κάνουμε ή όχι. Με την τρόικα και το μνημόνιο, όταν η κυβέρνηση δεν μπορούσε να επιβάλει μια μεταρρύθμιση, υπήρχε συζήτηση, υπήρχε κατανόηση, υπήρχε συμφωνία για αναβολή της μεταρρύθμισης, υπήρχε εναλλακτική λύση, υπήρχαν ισοδύναμα μέτρα και η χρηματοδότηση συνεχιζόταν με σχεδόν μηδενικά επιτόκια. Μετά τον Αύγουστο, όταν ζητάμε δάνεια από τις αγορές, τίποτα από αυτά δεν θα υπάρχει. Οι αγορές είναι απρόσωπες και πάρα πολύ σκληρότερες από την τρόικα.
Πώς θα κινηθεί λοιπόν αυτή η κυβέρνηση ή οι επόμενες μετά τον Αύγουστο για να ικανοποιήσουν τις αγορές;
Θα αναγκστούν να κάνουν τις μεταρρυθμίσεις ή θα τα τινάξουν όλα στον αέρα, δηλαδή θα μείνουν αδρανείς και θα φτάσουν σε αδυναμία πληρωμής μισθών και συντάξεων αν δεν μπορούν να δανειστούν για να πληρώσουν; Υποτίθεται οτι θα υπάρχει ένα «μαξιλαράκι» ρευστότητας, δηλαδή ένα απόθεμα κάποιων δις ευρώ που αθ χρησιμοποιούνται αν τα επιτόκια ανεβαίνουν και δεν μας συμφέρει να δανειστούμε. Αυτό το απόθεμα θα τελειώσει πολύ γρήγορα. Και οι αγορές θα φροντίσουν με επιμέλεια να τελειώσει γρήγορα. Είναι σαν παιχνίδι πόκερ. Όταν γνωρίζεις πόσα λεφτά έχει ο αντίπαλος και έχει λιγότερα από εσένα, τον αναγκάζεις να τα ξοδέψει για να είναι μετά ευάλωτος. Αυτό οι αγορές το κάνουν καθημερινά, είναι η βασική τους δουλειά.
Το μαξιλαράκι αυτό λοιπόν εξασφαλίζει κάποιον πολύ μικρό πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση για να κάνει προεκλογική εκστρατεία με μικροπαροχές, αλλά εξαντλείται γρήγορα και μετά η χώρα είναι έρμαιο των αγορών.
Και σε αυτό το σημείο μάλλον εστιάζει η πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ: Θα ανακοινώσει τον Αύγουστο οτι βγαίνουμε από τα μνημόνια, θα αρχίσει κάποιες θεαματικές παροχές που θα ανατρέψουν την καλή εικόνα, θα εξαντλήσει το «μαξιλαράκι» και μετά τις εκλογές θα αφήσει στον Μητσοτάκη άδεια ταμεία και τις αγορές να τον εκβιάζουν.
