Σε τόσο χαμηλά επίπεδα επιτοκίων, σε αρνητικά επίπεδα, το χρήμα χάνει την αξία του. Ο έχων αποταμιεύσεις δεν εισπράττει τόκους, ο μη έχων μπορεί να δανειστεί σχεδόν δωρεάν. Το επιτόκιο είναι ο δείκτης αξίας του χρήματος και όταν είναι μηδενικό, αυτό σημαίνει οτι το χρήμα δεν έχει αξια. Όταν το χρήμα δεν έχει αξία, τροφοδοτείται ο πληθωρισμός, οι τιμές δηλαδή προιόντων και υπηρεσιών ανεβαίνουν και αυτό είναι μια από τις αγωνίες των κεντρικών τραπεζών των οποίων καταστατικός σκοπός είναι η διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα.
Ο Ντράγκι, όπως και όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπαθούν να πετύχουν αντιφατικούς μεταξύ τους στόχους. Χαμηλά επιτόκια και ανάπτυξη χωρίς πληθωρισμό, σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, προσπαθούν να υποβοηθήσουν τη δημοσιονομική πολιτική για να μην υπάρχουν ελλείμματα και για να μη μειωθεί η απασχόληση και το κοινωνικό κράτος, προσπαθούν να τα κάνουν όλα μαζί και αυτό συνήθως είναι ανέφικτο. Ιδιαίτερα αν όλοι οι δείκτες βρίσκονται σε ακραία σημεία. Δηλαδή αν δεν έχουν άνετα περιθώρια παρέμβασης.
Για παράδειγμα, πόσο διευκολύνει η μείωση ενός ήδη αρνητικού επιτοκίου; Πόσο μπορείς να αυξήσεις την κυκλοφορία χρήματος χωρίς να τροφοδοτήσεις τον πληθωρισμό για να αγοράζεις όλα τα ομόλογα των χωρών και να μη χάσουν την αξιοπιστία τους; Πόσο μπορείς να συγκρατήσεις τις τιμές των μετοχών αν ήδη βρίσκονται επί χρόνια σε επίπεδα ρεκόρ;
Και τελικά, μπορείς να τα κάνεις όλα αυτά, αν ο κόσμος είναι γεμάτος λαικιστές ηγέτες που θέλουν με μανία να πάρουν μεγάλα πολιτικά, εθνικά και κοινωνικά ρίσκα, όπως ο Ντόναλντ Τράμπ, ή ο Μπόρις Τζόνσον;
Μια διεθνής οικονομική κρίση μοιάζει αναπόφευκτη λόγω των συνθηκών.
Εαν λοιπόν μπούμε σε συνθήκες ύφεσης διεθνώς, τα πράγματα για την Ελλάδα δεν θα είναι τόσο θετικά όσο ελπίζουμε. Το ενδιαφέρον των ξένων για επενδύσεις στη χώρα μας θα περιορισθεί αφού θα προσπαθήσουν να περιορίσουν την έκθεση τους σε όλες τις αγορές, αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες. Πάρτε για παράδειγμα το ελληνικό χρηματιστήριο. Οι μερισματικές αποδόσεις πολλών καλών και μεγάλων εταιριών ξεπερνούν το 4%. Αυτό συγκρινόμενο με τις σχεδόν μηδενικές ή μοναδιαίες αποδόσεις των ομολόγων, θα έπρεπε να στέλνει ορδές επενδυτών στο ελληνικό χρηματιστήριο. Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Ενώ θα έπρεπε όσο πέφτουν οι αποδόσεις των ομολόγων τόσο να ανεβαίνουν οι τιμές των μετοχών, βλέπουμε τις αποδόσεις των ομολόγων να καταρρέουν και τις τιμές των μετοχών να υποχωρούν.
Πιθανή αιτία είναι οτι οι τιμές των μετοχών είχαν ανέβει τους προηγούμενους μήνες και τώρα διορθώνουν. Μπορεί να υπάρχουν όμως και άλλες αιτίες, όπως πχ οτι η Ελλάδα δεν διαθέτει εγχώριους επενδυτές για να στηρίξουν το ελληνικό χρηματιστήριο, οτι οι ξένοι που έχουν επενδύσει επί χρόνια προτιμούν να εισπράξουν τα κέρδη τους βγαίνοντας, παρά να διακινδυνεύσουν την παραμονή τους σε μια ρηχή αγορά όταν υπάρχει κίνδυνος ύφεσης, οτι διαπιστώνουν πως με ένα διαλυμένο τραπεζικό σύστημα δεν υπάρχει προοπτική χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και συνεπώς ταχείας οικονομικής ανάπτυξης. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές και διάφορες. Όμως το ελληνικό "Ελ Ντοράντο" δεν είναι τόσο ελκυστικό όσο νομίζουμε. Και το βασικότερο του οικονομικό πρόβλημα είναι η ανυπαρξία τραπεζικής χρηματοδότησης.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν εδώ αντιμετωπίζοντας την προοπτική μιας διεθνούς ύφεσης;
Τα ίδια που θα έπρεπε να κάνουμε ακόμη και αν δεν υπήρχε ύφεση. Να εκσυγχρονίσουμε με μεταρρυθμίσεις τη δημόσια διοίκηση, τη Δικαιοσύνη, την οικονομία μας, να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε και να αυξήσουμε την παραγωγή μας μπας και καταφέρουμε να εξάγουμε και να συμμαζέψουμε το ασυμμάζευτο κράτος μας το οποίο πάσχει σε όλους τους τομείς. Όχι μόνο σε διαφθορά και διαπλοκή ή σε ασφάλεια του πολίτη, αλλά και στην Παιδεία της οποίας το τραγικό αποτέλεσμα είναι πως οι μισοί Έλληνες μαθητές Λυκείου εμφανίζονται "λειτουργικά αναλφάβητοι" στις τελευταίες έρευνες, πράγμα που σημαίνει οτι δεν ξέρουν αρκετά καλά ούτε γλώσσα, ούτε μαθηματικά, ούτε φυσική κλπ ώστε να μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις γνώσεις για να επιβιώσουν αξοπρεπώς στην κοινωνία.
Η συγκεκριμένη λοιπόν χώρα, η δική μας, έχει τόσο μεγάλα προβλήματα εσωτερικά να λύσει, που δεν μπορεί να μεμψιμοιρεί αν τύχει και έρθει η παγκόσμια ύφεση. Θα είναι απλώς ...το κερασάκι στην τούρτα.