Οι ανάγκες της χώρας είναι μεγάλες, μέχρι στιγμής όμως σε όλες τις παλαιότερες ευρωπαικές χρηματοδοτήσεις υποφέραμε από τις διαδικασίες. Παρά το τεράστιο πλήθος των συμβούλων, τους ειδικούς, τις κυβερνητικές προθέσεις, τελικά ήταν πολύ χαμηλοί οι ρυθμοί απορρόφησης. Και αν πάλι μας εμποδίσουν οι διαδικασίες, η έλλειψη ευελιξίας και η γραφειοκρατία, να αντλήσουμε αρκετά χρήματα από φέτος, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα μείνει πίσω.

Οι άλλες πηγές χρηματοδότησης της οικονομίας είναι πολύ περιορισμένες. Οι τράπεζες δεν δανείζουν καμμία επιχείρηση που χρειάζεται χρήματα ή που διαθέτει ένα καλό επιχειρηματικό σχέδιο, δανείζει μόνο όσες επιχειρήσεις δεν χρειάζονται καθόλου χρήματα διότι διαθέτουν τεράστια ρευστότητα στα ταμεία τους ή πολύ φθηνή χρηματοδότηση από τις κεφαλαιαγορές. Οι ελληνικές τράπεζες προσπαθούν ακόμη να συμμαζέψουν τα κόκκινα δάνεια και όπως επισημαίνει ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αν σταματήσουν οι κρατικές ενισχύσεις που δίνονται λόγω πανδημίας, θα δημιουργηθούν νέα κόκκινα δάνεια.

Οι δυνατότητες να βρούν κεφάλαια οι επιχειρήσεις από τα οικοεγνειακά "σεντούκια" δεν υπάρχουν όπως παλιότερα διότι τα σεντούκια είναι άδεια μετά τη δεκαετή ύφεση.

Πλήθος επιχειρήσεων κλείνει ελλείψει τζίρου εξαιτίας της πανδημίας και ελάχιστοι βλέπουν προοπτικές για το κοντινό μέλλον.

Παρόλο λοιπόν που η ελληνική οικονομία λογικά θα πρέπει να εκτοξευτεί αναπτυξιακά μετά από τόσα χρόνια συμπίεσης, αυτό θα εξαρτηθεί από το αν θα καταφέρουμε να απορροφήσουμε χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Χωρίς αυτές, ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι όχι μόνο χαμηλός, αλλά και καθόλου βιώσιμος μεσοπρόθεσμα. Το χειρότερο δε είναι οτι αν δεν πετύχουμε τώρα και τα επόμενα δυο τρία χρόνια πολύ μεγάλους ρυθμούς απορρόφησης κονδυλίων, κινδυνεύουμε μετά από τρία χρόνια, αν η Ευρώπη αποφασίσει να ξαναμαζέψει το χρήμα για να αντιμετωπίσει τα διογκούμενα τώρα ελλείμματα και χρέη, να μείνουμε χωρίς υποδομές και μόνο με χρέη.

Μια οικονομική πολιτική ταχύτατης απορρόφησης των κονδυλίων σε συνεργασία φυσικά με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να είναι η άμεση προτεραιότητα του οικονομικού επιτελείου. Και φυσικά είναι επιβεβλημένη η δημιουργία της bad Bank που προτείνει ο Στουρνάρας για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Είναι απορίας άξιον το γιατί η κυβέρνηση δεν υιοθετεί άμεσα τις προτάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος που είναι ο βασικός της σύμβουλος σε τραπεζικά ζητήματα - ή που εν πάση περιπτώσει θα έπρεπε να είναι ο βασικός της σύμβουλος. Η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος είναι απολύτως μελετημένη και με σαφή στόχο τον απεγκλωβισμό των τραπεζών και της οικονομίας από τα κόκκινα δάνεια που εμποδίζουν την επαναδραστηριοποίηση των τραπεζών σε νέες χρηματοδοτήσεις.  

Όσον αφορά στην πανδημία η οποία αναμφίβολα παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομία και θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο για αρκετό καιρό ακόμη, δυστυχώς τα νέα είναι ανάμικτα. Από τη μία έχουμε το θετικό νέο των εμβολίων, από την άλλη έχουμε τις μεταλλάξεις οι οποίες μέχρι τώρα φαίνεται να καλύπτονται αλλά δεν ξέρουμε τι θα συμβεί με νέες μεταλλάξεις καθώς αυτός ο ιός είναι ιδιαίτερα ασταθής. Το βέβαιον είναι οτι και φέτος ο φόβος της πανδημίας θα παραμονεύει σε κάθε δραστηριότητα ακόμη και μετα τον εμβολιασμό αρκετών πολιτών. Και αυτό σε ανοικτές κοινωνίες και οικονομίες είναι επικίνδυνο διότι δεν ξέρεις ποτέ ποιά μετάλλαξη θα σου έρθει και από πού.

Η πανδημία ελπίζουμε να υποχωρήσει φέτος, σύντομα αναμένεται το άνοιγμα της οικονομίας - παρόλο που σε ολόκληρη την Ευρώπη μιλάνε για νέα Lockdowns - και ο τουρισμός ενδέχεται να καλύψει κάποιο χαμένο έδαφος αν και ακόμη οι τουριστικοί επιχειρηματίες μιλάνε προς το παρόν για μηδενική σχεδόν ζήτηση.

Είναι αυτονόητο οτι αν η τουριστική ζήτηση δεν ανακάμψει η επίπτωση στην ελληνική οικονομία θα είναι αυτή τη φορά πολύ βαρύτερη από πέρυσι.

Καθώς όμως οι άλλοι τομείς της ελληνικής οικονομίας που μπορεί να φέρουν χρήμα, όπως είναι η ενέργεια και ίσως κάποιες βιομηχανίες δεν έχουν ακόμη αποκτήσει το ιδανικό τους μέγεθος, η συμμετοχή του τουρισμού στο οικονομικό επίπεδο είναι καθοριστική για την οικονομική ζωη στην Ελλάδα. Και ο μόνος εναλλακτικός τρόπος που έχουμε αυτή τη στιγμή να χρηματοδοτήσουμε την οικονομία μας αν κάτι δεν εξελιχθεί όπως ελπίζουμε στον τουρισμό, είναι η ταχύτατη απορρόφηση των ευρωπαικών κονδυλίων και μόνο αυτή.