Να ξεκαθαρίσουμε πως όσο ο εμβολιασμός δεν γίνεται υποχρεωτικός για όλους, οι αρνητές των εμβολίων έχουν κάθε δικαίωμα να μην εμβολιάζονται, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Η προσπάθεια άσκησης πίεσης από το κράτος για να εμβολιαστούν, δεν έχει αποδώσει μέχρι στιγμής και είναι αμφίβολο αν θα αποδώσει από εδώ και πέρα. Τα μέτρα που ανακοινώνονται για ελέγχους στις καφετέριες, στα εστιατόρια και τα μπαρ είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν στην πράξη. Ούτε η τήρηση των αποστάσεων και του περιορισμού των ατόμων σε κλειστά κέντρα είναι εφικτή με αξιοπιστία. Στα γραφεία και στα καταστήματα τα πράγματα είναι πιο εύκολα με την έννοια ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να ελέγχονται ευκολότερα. Όμως και πάλι είναι λίγο - πολύ αβέβαιο το αποτέλεσμα και υπάρχει και η ψυχολογική επιβάρυνση τόσο των ανεμβολίαστων εργαζόμενων όσο και των εμβολιασμένων καθώς μέσα στα γραφεία θα βλέπουν ο ένας τον άλλο με “μισό μάτι”. Δεδομένου μάλιστα ότι κανένας έλεγχος δεν μπορεί να γίνει στα μέσα μαζικών μεταφορών που χρησιμοποιούν όλοι καθημερινά για να πάνε στις δουλειές τους, η κατάσταση μπορεί σύντομα να γίνει εκρηκτική.

Η κυβέρνηση λοιπόν θα αντιμετωπίσει το φθινόπωρο μεγάλο πρόβλημα αν γεμίσουν τα νοσοκομεία και κυρίως αν αυξηθούν σημαντικά οι διασωληνώσεις, η δε κοινωνία θα πρέπει κάποια στιγμή να ισορροπήσει σε ένα επίπεδο αλληλεγγύης και σεβασμού των δικαιωμάτων του καθενός, προσπαθώντας ταυτόχρονα να εξασφαλίσει ένα επίπεδο ασφάλειας από την πανδημία.
Το όλο πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σύνθετο σε επίπεδο κοινωνίας και δημοκρατίας, πέραν των οικονομικών επιπτώσεων που έχει.

Μπορεί να μη γίνει ξανά lockdown αλλά τι θα γίνει αν γεμίσουν οι εντατικές; Μπορεί όλοι να θέλουμε ανοικτά σχολεία αλλά τι θα γίνει αν κολλήσουν όλα τα πιτσιρίκια και αν κάποια νοσήσουν σοβαρά;
Τα προβλήματα αυτά θα είναι εντονότερα από ότι ήταν μέχρι το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας της μετάλλαξης Δ και της άγνοιας σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει σε νεότερες ηλικίες και κυρίως στα μικρά παιδιά.

Τα ίδια προβλήματα ασφαλώς θα αντιμετωπίσουν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες και ενδεχομένως να υπάρξει και κάποια οδηγία από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία όμως μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει δείγματα ενιαίας αντίληψης και έχει ασχοληθεί πεισματικά μόνο με την επιβολή σε όλους του εμβολίου της Pfizer και με τίποτα άλλο, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά οτι δεν πρόκειται ουσιαστικά περί Ενωμένης Ευρώπης αλλά απλώς περί οικονομικής ένωσης.

Όσον αφορά στην οικονομία, η αποφυγή του lockdown θα μειώσει θεωρητικά τις ανάγκες οικονομικής στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσων από το κράτος, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία οτι όσο επεκτείνεται η πανδημία η επιστροφή σε κανονικότητα αναβάλεται. Ο φόβος θα περιορίζει το τζίρο ακόμη και αν τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις είναι ανοικτά. Πολλοί δε, δεν θα αντέξουν και θα διακόψουν τις δραστηριότητες τους ή θα κλείσουν.
Σε κάθε περίπτωση το χρήμα από την Ευρώπη και η πολιτική στήριξης των οικονομιών από τα κράτη, δημιουργούν σημαντικά περιθώρια αντοχής στις κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της οικονομίας. Όμως σε καμία περίπτωση τα χρήματα των ενισχύσεων δεν επαρκούν για να καλυφθούν οι ανάγκες αν η πανδημία συνεχίσει να επεκτείνεται για αρκετό καιρό με τους ρυθμούς που επικρατούν σήμερα.

Η κατάσταση λοιπόν το φθινόπωρο και το χειμώνα δεν θα είναι ρόδινη για κανέναν, εμβολιασμένο ή ανεμβολίαστο και ο διχασμός μεταξύ των δύο αυτών μεγάλων ομάδων του πληθυσμού θα ενταθεί και ενδεχομένως να αποτελέσει το μείζον πρόβλημα των επόμενων μηνών.

Μέχρι στιγμής είχαμε την τύχη επί δεκαετίες να μην αντιμετωπίζουμε κοινωνικά προβλήματα τόσο μαζικά και τόσο έντονα όσο αυτό που έρχεται τώρα. Και δυστυχώς όχι μόνο δεν έχει η κυβέρνηση, ούτε φυσικά κανένα στέλεχος του πολιτικού κόσμου εμπειρία για να το αντιμετωπίσει, αλλά ούτε η κοινωνία φαίνεται να διαθέτει τις ψυχολογικές αντοχές και την ψυχραιμία για να ισορροπήσει σε μια τέτοια κατάσταση αποφεύγοντας τον βαθύ διχασμό.