Μη ξεχνάμε ότι πριν από πέντε χρόνια και επί δεκαετίες η Γερμανία ήταν η αναμφισβήτητη ηγέτες της Ευρώπης και είχε τη δύναμη να υποχρεώνει όλους τους άλλους να ακολουθούν τις οδηγίες - εντολές της. Μετά τον κορονοϊό οι χώρες εγκατέλειψαν θέλοντας και μη τη σκληρή δημοσιονομική πολιτική για να καλύψουν τις ανάγκες των κλειστών οικονομιών τους και να στηρίξουν τα εισοδήματα. Το Σύμφωνο Σταθερότητας εγκαταλείφθηκε σταδιακά αλλά ήταν πολύ ζωντανή η προσπάθεια της Γερμανίας και άλλων χωρών του “κλαμπ των Βόρειων” να το επαναφέρουν το ταχύτερο δυνατό. Όμως ήρθε ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση με τον καλπάζοντα πληθωρισμό, να βάλει την ταφόπλακα, αφενός στο Σύμφωνο Σταθερότητας και αφετέρου στη γερμανική ηγεμονία.
Η Γερμανία εκτός του ότι υφίσταται το μεγαλύτερο πλήγμα από τη διακοπή προμήθειας αερίου από τη Ρωσία, θεωρείται σε πολύ μεγάλο βαθμό ώς η αποκλειστική υπεύθυνη για την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Και αυτό είναι σημαντικό πολιτικό πλήγμα.
Τώρα η Ευρώπη “χορεύει” στο ρυθμό των Αμερικανών και η δύναμη της Γαλλίας κυρίως αλλά και άλλων χωρών αυξάνεται εις βάρος της ισχύος του κλαμπ των βόρειων.
Βρισκόμαστε σε μια στιγμή “συστημικής” αλλαγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και παρά τις προσπάθειες των Γερμανών να κρατήσουν τα σκήπτρα φαίνεται ότι αυτό δεν είναι πλέον εφικτό - τουλάχιστον για τώρα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι δεκαπέντε χώρες κατέθεσαν αίτημα στην Επιτροπή να φέρει προς συζήτηση πρόταση για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ευρώπη. Κατόπιν “εντολής” της Γερμανίας η Φον Ντερ Λάιεν δεν δέχτηκε το αίτημα των 15 και δεν έφερε προτάσεις. Τελικά τώρα το ζήτημα επανέρχεται και η Πρόεδρος της Επιτροπής εξετάζει σχετικές προτάσεις. Είναι σε κάθε περίπτωση μια νίκη των δεκαπέντε χωρών επί της Γερμανίας. Πολλά ακόμη τέτοια θα γίνουν στη διαδρομή που μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα κατανομή εξουσίας στην ΕΕ, πιο δίκαιη φυσικά από την προηγούμενη, ή ακόμη και σε μια νέα δομή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, προκειμένου η ΕΕ αφενός να επιβιώσει και αφετέρου να προχωρήσει προς μεγαλύτερη ενοποίηση.
Στη διαδρομή αυτή ελλοχεύει ο κίνδυνος από τα αντισυστημικά κόμματα της Ευρώπης και από διάφορους αντισυστημικούς ηγέτες της αντιπολίτευσης όλων των χωρών, που εκμεταλλευόμενοι τις δυσκολίες των πολιτών, προσπαθούν να κερδίσουν πολιτική ισχύ. Και πολλοί πολίτες ανταποκρίνονται ψηφίζοντας τους είτε από αντίδραση είτε πιστεύοντας αυτά που λένε, είτε επειδή θεωρούν ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις δεν ενδιαφέρονται για τον απλό πολίτη. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν δίκιο, οι αντισυστημικοί στην Ευρώπη, ούτε τρελοί είναι ούτε βλάκες. Όμως μια πολιτική που είναι απλώς αντισυστημική δεν προσφέρει καμία λύση. Ούτε ο λαϊκισμός που αποσκοπεί αποκλειστικά και μόνο στην υφαρπαγή της ψήφου χωρίς να υπάρχει κανένας σχεδιασμός και κανένα όραμα μπορεί ποτέ να κάνει καλό σε μια χώρα. Παρόλα αυτά ο λαϊκισμός επιμένει και τα λαϊκιστικά κόμματα αυξάνουν τη δημοτικότητα τους σε διάφορες χώρες.
Μεταξύ των λαϊκιστών και αντισυστημικών αξίζει να αναφερθεί κανείς στην περίπτωση του Γιάννη Βαρουφάκη ο οποίος προχθές δήλωσε ότι καλύτερα θα είμασταν εκτός Ευρώ με τη δραχμή. Δεν βλέπει δηλαδή ο οικονομολόγος σε τι κατάσταση βρίσκεται η Τουρκία με το δικό της νόμισμα, δεν βλέπει σε τι δυσκολίες έχει μπει η Βρετανία μετά το Brexit, αδιαφορεί για τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που έχουν οι χώρες με ανίσχυρες οικονομίες και δικό τους νόμισμα και επιμένει στις απόψεις του, που - ευτυχώς - έστω και την τελευταία στιγμή, δεν υιοθετήθηκαν από τον Τσίπρα και αποφύγαμε την απόλυτη καταστροφή. Τέλος πάντων, δεν έχει σημασία τι λέει ο Βαρουφάκης, απλώς δεν μπορεί κανείς να μην επισημάνει ότι ακόμη και σήμερα υπό τις σκληρές συνθήκες που αντιμετωπίζει η Ευρώπη επιμένει σε αυτές τις ακραίες απόψεις. Φανταστείτε πώς θα ήμασταν σήμερα με τον κοροναϊό, τον πόλεμο, την ενεργειακή κρίση και τους Τούρκους απέναντι να απειλούν, αν δεν είμασταν μέλος της ΕΕ και δεν είχαμε το Ευρώ. Δεν θέλει και πολύ φαντασία για να αντιληφθεί κανείς από τι γλιτώσαμε που δεν υιοθετήσαμε τέτοιες απόψεις. Το ότι υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που επιλέγει να υποστηρίζει αυτές τις απόψεις, ευτυχώς δεν σημαίνει ότι τις ψηφίζει κιόλας και φυσικά παρόμοιες απόψεις εκφράζουν και όλα τα άλλα αντισυστημικά και λαϊκιστικά κόμματα. Διότι υπάρχει φιλοθεάμων κοινό, μεγάλο.
Εν πάση περιπτώσει η Ευρώπη έχει μια ευκαιρία τώρα να αλλάξει, η κυβέρνηση Μητσοτάκη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο με τις μελετημένες και τεκμηριωμένες προτάσεις της σε ευρωπαϊκό επίπεδο (το πλαφόν στο φυσικό αέριο ήταν μια από αυτές) και η ισχύς της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνεται, υπερβαίνοντας κατά πολύ την ισχύ που αντιστοιχεί στο μέγεθος της οικονομίας της σε σχέση με τη συνολική ευρωπαϊκή οικονομία.
Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται η ευρωπαϊκή και η ελληνική οικονομία, συνοψίστηκε με έναν ξεκάθαρο τρόπο που βρίσκεται στον αντίποδα της ρητορικής του Βαρουφάκη, από τον κατεξοχήν ειδικό στα ζητήματα ενέργειας βιομήχανο της χώρας, τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, ο οποίος μιλώντας σε συνέδριο του Κύκλου Ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου, είπε μεταξύ άλλων ότι η Γερμανία έκανε λάθη, ότι διακρίνεται από έλλειψη αλτρουισμού για τις άλλες χώρες και θυμάται την ευρωπαϊκή συνοχή μόνο όταν την βολεύει, ότι η Ελλάδα δεν θα έχει ελλείψεις ενέργειας λόγω της σωστής πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση στο θέμα αυτό, ότι δικαίως η κυβέρνηση στηρίζει τα εισοδήματα των πολιτών στο μέγιστο βαθμό και παρέχει λιγότερη μεν αλλά επαρκή στήριξη στις επιχειρήσεις και ότι οι τιμές του φυσικού αερίου και της ενέργειας γενικώς, θα είναι υψηλές, αλλά η ελληνική οικονομία συνολικά και τα νοικοκυριά θα αντέξουν αυτή την κρίση. Και αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση σήμερα.