Στη χώρα μας, το έλλειμμα αυτό έγινε αισθητό με αφορμή την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης και τις ενοχλητικές αλήθειες που αυτή αποκάλυψε για την πολιτική κουλτούρα και το μοντέλο ηγεσίας που καλλιεργήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Με διαδοχικές κυβερνήσεις που φάνηκαν γενναιόδωρες σε υποσχέσεις και άτολμες μπροστά στις δύσκολες, αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, που προτίμησαν αργότερα να λειτουργήσουν ως διαχειριστές των μνημονίων, αντί να αναλάβουν την ιδιοκτησία ενός εθνικού προγράμματος προσαρμογής, που επέτρεψαν το διχασμό της ελληνικής κοινωνίας γύρω από επίπλαστα διλήμματα.
Το πρόβλημα, βεβαίως, δεν είναι μόνο ελληνικό. Το έλλειμμα ηγεσίας είναι ορατό και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέναντι σε μεγάλες κοινές προκλήσεις, όπως η κρίση χρέους και η διαχείριση του μεταναστευτικού/προσφυγικού ζητήματος. Είναι αισθητό σε όσα βλέπουμε να διαδραματίζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο γύρω από το Brexit, αλλά και σε μια σειρά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με μικρότερες ή μεγαλύτερες αφορμές.
Για την Ελλάδα, όμως, σε μια περίοδο όπου διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για το παρόν και το μέλλον της χώρας, η ανάγκη για μια νέα κουλτούρα ηγεσίας είναι εντονότερη. Για να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει να αλλάξουμε ριζικά το παραγωγικό πρότυπο της χώρας. Χρειαζόμαστε περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια και σοβαρές επενδύσεις, περισσότερες εξωστρεφείς επιχειρήσεις, περισσότερα εξαγώγιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ο στόχος αυτός απαιτεί, τόσο στη διακυβέρνηση όσο και στις επιχειρήσεις, ικανούς, νέας κοπής ηγέτες, με όραμα, ευθύνη και αίσθηση σκοπού.
Χρειαζόμαστε πολιτικούς ηγέτες που θα μπορέσουν να διαμορφώσουν και να εμπνεύσουν πίστη σε ένα νέο όραμα για την Ελλάδα μετά την κρίση: για το πώς θέλουμε να λειτουργεί η οικονομία, πώς θα εξασφαλίσουμε με βιώσιμο τρόπο την κοινωνική συνοχή, για το ποια θέλουμε να είναι η θέση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο. Χρειαζόμαστε ηγέτες με γενναιότητα και ειλικρίνεια απέναντι στους πολίτες, με αποφασιστικότητα και ισχυρή βούληση απέναντι στα κατεστημένα.
Στις επιχειρήσεις, αντίστοιχα, χρειάζονται ηγέτες οι οποίοι θα καταφέρουν να οδηγήσουν τους οργανισμούς τους στη νέα εποχή, να αντιμετωπίσουν το διεθνή ανταγωνισμό, να απαντήσουν σε νέες προκλήσεις και να αξιοποιήσουν νέες ευκαιρίες. Ηγέτες που θα αξιολογήσουν από την αρχή δραστηριότητες και μοντέλα λειτουργίας, θα τολμήσουν να αντιμετωπίσουν αδυναμίες, να αναλάβουν την ευθύνη των απαιτούμενων αλλαγών, να διαμορφώσουν εξωστρεφή οράματα και στρατηγικές, να αγκαλιάσουν την καινοτομία, να στοχεύσουν στη διάκριση με διεθνή πρότυπα σύγκρισης.