Μεταρρυθμιστικές δυνάμεις όμως υπάρχουν μέσα στη ΔΗΜ.ΑΡ, τη Δράση, το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και άλλους μικρότερους σχηματισμούς. Το γεγονός ότι οι εκπρόσωποί τους δεν συμφωνούν μεταξύ τους σε βασικά πολιτικά ζητήματα, καθώς άλλοι είναι φιλελεύθεροι και άλλοι προέρχονται από τον Σοσιαλδημοκρατικό χώρο, δεν είναι αυτή τη στιγμή μεγάλο πρόβλημα, αφού άπαντες έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη να ενωθούν (ή τουλάχιστον να συνεργαστούν), απέναντι στην απειλή να ηγεμονεύσει το πολιτικό σκηνικό ο αντιευρωπαϊκός λαϊκισμός και τα γραφικά άκρα. Μέσα σε αυτό το κλίμα, έχουν ξεκινήσει εδώ και πολλούς μήνες διάφορες ζυμώσεις, με τη δημιουργία πολιτικών κινήσεων, ομάδων δράσης, φόρουμ συζητήσεων, με σκοπό την προγραμματική σύγκλιση και την κοινή πορεία των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων. Οι κινήσεις αυτές έχουν μηδενική απήχηση στον κόσμο για τρεις λόγους:
- Πρώτον, οι μεταρρυθμιστές τσακώνονται μεταξύ τους για το ποιος θα τεθεί επικεφαλής. Ξεκάθαρος ηγέτης που να ξεχωρίζει δεν υπάρχει, ενώ όσοι έχουν προταθεί δεν πείθουν κανέναν. Οι επίδοξοι επικεφαλής του μεταρρυθμιστικού χώρου είναι πάνω κάτω του ίδιου επιπέδου. Ποτέ δεν κατάλαβα για παράδειγμα για ποιο λόγο ο Γιώργος Φλωρίδης θεωρείται τόσο «μεγάλος» μεταρρυθμιστής. Πιστέψτε με, την ίδια απορία έχουν και οι περισσότεροι πολίτες και εν δυνάμει ψηφοφόροι ενός μεταρρυθμιστικού μετώπου. Το κυριότερο είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο τσακώνονται μεταξύ τους οι μεταρρυθμιστές θυμίζει παλαιοκομματικές πρακτικές, ενώ οι άπειρες ομάδες, διασπάσεις και κινήσεις τους παραπέμπουν στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά της δεκαετίας του 1970.
- Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι κοιτάζοντας τις λίστες με τα ονόματα και τα βιογραφικά όσων έχουν ενεργοποιηθεί στις διάφορες πρωτοβουλίες, αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για ανθρώπους εντός συστήματος. Είτε πρόκειται για πρώην υπουργούς, είτε για νυν και τέως συμβούλους υπουργών. Ένα Αθηνοκεντρικό, δήθεν ελιτίστικο (τρομάρα τους!) «παρεάκι», τα μέλη του οποίου γνωρίζονται μεταξύ τους, ως «γόνοι καλών οικογενειών» που πίνουν τον καφέ τους στο γνωστό τρίγωνο του διαβόλου. Δεν είμαι βέβαιος γιατί αυτό το παρεάκι το οποίο υπηρέτησε το κομματικό σύστημα που καταρρέει, από θέσεις στις οποίες τοποθετήθηκε χωρίς καμία αξιοκρατική διαδικασία, πιστεύει ότι οι πολίτες θα το εμπιστευθούν για να «σώσει την Ελλάδα». Αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς τους «ταλαντούχους» νέους έχουν εργαστεί ποτέ στον ιδιωτικό τομέα (όχι, όχι, το δικηγορικό γραφείο του μπαμπά και η επιχείρηση του κολλητού της μαμάς δεν πιάνεται!!) και αν έχουν οποιαδήποτε επαφή με το τι συμβαίνει στην επαρχία, στον πραγματικό κόσμο της βιοπάλης, σε ένα κράτος όπου τίποτε δεν λειτουργεί, ούτε λειτουργούσε ποτέ.
- Το τρίτο πρόβλημα λοιπόν, σχετικό με το δεύτερο είναι ο ελιτισμός των μεταρρυθμιστών. Τον βλέπεις στους καθηγητές πανεπιστημίου που τριγυρίζουν γύρω από τον μεταρρυθμιστικό χώρο, αλλά και στα «πουλέν» που ανέφερα πιο πριν. Η συμπεριφορά τους έχει συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία του γνωστού στερεοτύπου για τον μεταρρυθμιστή, το οποίο λειτουργεί αποτρεπτικά για τους ψηφοφόρους: «ευρωπαϊστής ή μεταρρυθμιστής είναι ένας χαρτογιακάς φλώρος, που παριστάνει το μεγαλο-στέλεχος, αλλά έχει και κοινωνικές ευαισθησίες».
Φυσικά, η περίπτωση Μπουτάρη δείχνει ότι φλωριά και μεταρρύθμιση δεν πάνε απαραιτήτως χέρι χέρι. Δυστυχώς, ο άνθρωπος έχει 70αρήσει. Αλλά και να μην είχε το θέμα της ηλικίας, δεν νομίζω ότι τα πουλέν θα δέχονταν να του παραχωρήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Δεν έχει κάνει ακόμη αρκετά «μεροκάματα» στα καφέ του Κολωνακίου. Το σίγουρο είναι ότι μ' αυτά και μ' εκείνα, οι μεταρρυθμιστές θα παραμείνουν πιθανότατα μια ολιγομελής σέκτα με φαντασιώσεις μεγαλείου και οι ευρωπαϊστές ψηφοφόροι, όπως ο γράφων, θα ψηφίζουμε κάθε φορά κρατώντας τη μύτη μας, ένα από τα υπάρχοντα φιλο-ευρωπαϊκά υποτίθεται κόμματα...