Γ) Λαθρεμπόριο στα καύσιμα. Είναι ευρύτατα γνωστό ότι τους χειμερινούς ιδιαίτερα μήνες παρατηρείται έξαρση στο λαθρεμπόριο διακίνησης πετρελαιοειδών. Επωφελούνται οι λαθρέμποροι της διαφοράς τιμής που υπάρχει μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, που οφείλεται με τη σειρά της αποκλειστικώς και μόνο στον διαφορετικό τρόπο φορολόγησης, ο οποίος έχει θεσπιστεί για προφανείς λόγους. Υπολογίζεται ότι η απώλεια εσόδων του κράτους από την πηγή αυτή φοροδιαφυγής φθάνει το 1,2 δις ευρώ.
Όλοι επίσης θυμόμαστε ότι επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή, με υφυπουργό οικονομικών τον κ. Μπέζα, είχε αναληφθεί μία προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού. Έγινε δηλαδή το προφανές: εξισώθηκε η φορολογία και συνακόλουθα και οι τιμές των δύο ειδών πετρελαίου και επειδή αυτό είχε δυσμενείς και άδικες επιπτώσεις σε εκείνους που χρησιμοποιούσαν το πετρέλαιο για θέρμανση, επεχειρήθηκε η άρση των δυσμενών αυτών επιπτώσεων δι’ ενός συστήματος που τελικώς προκάλεσε την κατακραυγή ιδιαιτέρως των πρατηριούχων, οι οποίοι εκλήθησαν να πουλάνε το πετρέλαιο θέρμανσης στις μειωμένες τιμές και να εισπράττουν εν συνεχεία από το κράτος τη διαφορά μετά παρέλευση πολλές φορές και διμήνου. Εκτός αυτού, απαιτήθηκε η προσαγωγή διαφόρων δικαιολογητικών από τους καταναλωτές, για να δικαιολογηθεί η χρησιμοποίηση του ως πετρελαίου θέρμανσης.
Κάθε λογικός άνθρωπος θα περίμενε ότι τον επόμενο χρόνο θα αξιοποιείτο η εμπειρία που αποκτήθηκε και θα λαμβάνοντο μέτρα διόρθωσης των παρατηρηθεισών δυσλειτουργιών στο σύστημα. Αλλά τον επόμενο χρόνο, η προσπάθεια εγκατελείφθη υπό την πίεση της κοινής γνώμης και προς τέρψιν των λαθρεμπόρων. Όταν η χώρα μας μπήκε στο Μνημόνιο το θέμα αυτό (της εξίωσης των τιμών για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου) μπήκε στην ημερήσια διάταξη. Διαρκώς ανεβάλλετο όμως η εφαρμογή του επειδή θα προκαλούσε διαμαρτυρίες, αναστάτωση και πολιτικό κόστος. Αλλά από το τέλος του 2011, ήταν πλέον σαφές ότι το 2012 θα εφαρμοστεί ένα σύστημα αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου στα πετρελαιοειδή και ανελήφθη μάλιστα και η σχετική υποχρέωση στο πλαίσιο του Β’ Μνημονίου, τον Φεβρουάριο του 2012.
Ήταν παραπάνω από σαφές ότι όλοι προσανατολίζονταν στη λήψη μέτρων, στο πλαίσιο της ίδιας λογικής, δηλαδή την εξίωση της φορολογίας και συνεπώς και των τιμών και στα δύο είδη καυσίμων και την άρση των συνεπειών που θα είχε αυτή η πολιτική μέσω της παροχής αποζημιώσεως στους καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης, ανάλογα με τον τόπο κατοικίας τους, αλλά και με εισοδηματικά κριτήρια. Κανένα άλλο σύστημα δεν προτάθηκε, τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζω, ούτε από οποιοδήποτε κόμμα της αντιπολίτευσης, ούτε από κάποιον ειδήμονα, επαγγελματικό σωματείο, ή οργάνωση εργαζομένων.
Μόλις λοιπόν η κυβέρνηση εφήρμοσε το μοναδικό σύστημα που είχε προταθεί, ακολούθησε ομοβροντία επικριτικών σχολίων. Πάλι κοπετός για το μικροσυνταξιούχο για το μισθοσυντήρητο και για όλους εν γένει τους αδυνάτους. Ξεχάσαμε όλοι ότι ο λόγος για τον οποίο θεσπίστηκε το μέτρο αυτό ήταν η καταπολέμηση της μεγάλης φοροδιαφυγής, την οποία εν τούτοις όλοι θεωρούμε αναγκαία και επιδοκιμάζουμε. Παρακολουθώ όσο μπορώ τις ενημερωτικές εκπομπές της τηλεόρασης. Κανένας ποτέ δεν αναφέρθη, ούτε καν υπαινίχθη ότι όλα αυτά γίνονται εξαιτίας των λαθρεμπόρων και για την αντιμετώπισή τους. Όλοι επικεντρώθηκαν στις δυσμενείς επιπτώσεις. Καμία κριτική δεν έγινε για τη βελτίωση του συστήματος, καμία πρόταση δεν διατυπώθηκε (π.χ. η αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων των δικαιούχων από 25.000 σε 35.000 ευρώ και των οικογενειών από 35.000 σε 50.000, που θα ήταν συζητήσιμα, κλπ).
Κατόπιν τούτων, είναι πιθανόν ότι και η πρωτοβουλία αυτή να έχει την τύχη της προηγούμενης προσπάθειας. Δηλαδή προς τέρψιν των λαθρεμπόρων να παραμεριστεί του χρόνου το μέτρο. Μία μόνο καλή είδηση άκουσα όλες αυτές τις μέρες: όταν οι Δήμαρχοι στη Βόρεια Ελλάδα απειλούσαν ότι θα κλείσουν τα σχολεία γιατί δεν έχουν λεφτά για να αγοράσουν πετρέλαιο, ένας δήμος (ο δήμος Συκαιώνος στη Θεσσαλονίκη) ανακοίνωσε ότι και φέτος, κάνοντας χρήση της τεχνολογίας που έχει προτείνει το τοπικό ΤΕΙ, συγκέντρωσε το άχρηστο και ρυπογόνο τηγανέλαιο, το μετέτρεψε σε καύσιμο ύλη και δι’ αυτού θερμαίνεται το σχολείο του Δήμου. Σκέφτομαι πόσο ελπιδοφόρο θα ήταν αν π.χ ο Δήμος Φλώρινας, που είναι, όπως φαίνεται, από τους πιο χειμαζόμενους από την κακοκαιρία, αναζητούσε χρήματα μέσω του ΕΣΠΑ για να χρηματοδοτήσει μία μελέτη μετατροπής των απορριμάτων σε καύσιμη ύλη και κατασκευής κεντρικού δικτύου θέρμανσης του σχετικά μικρού αυτού δήμου. Ανάλογη εμπειρία υπάρχει άλλωστε σε πολλές χώρες στον κόσμο.
Δεν μπορώ να τελειώσω αυτή την σύντομη αναδρομή στη φοροδιαφυγή, εκ της οποίας ο καθένας μπορεί να συνάγει τα συμπεράσματά του, χωρίς να αναφερθώ σε δύο ηχηρές, ακατανόητες και εξοργιστικές παραλείψεις του Δημοσίου:
Δ) Οργιάζει το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Αθήνα. Μια βόλτα μόνο στους κεντρικούς δρόμους μπορεί να το διαπιστώσει αυτό με τα ίδια του τα μάτια. Απροκάλυπτα γίνονται όλα. Δεν μπορεί το λαθρεμπόριο αυτό εκ του οποίου η απώλεια εσόδων για το κράτος πρέπει να είναι πολύ μεγάλη να καταπολεμηθεί; Δεν μπορεί η αστυνομία, ή οι τελωνειακοί, ή ο οιοσδήποτε άλλος αρμόδιος, να βρουν ποιος ή ποιοι εφοδιάζουν την αγορά με λαθραία τσιγάρα; Διάβασα ότι ο Διώτης, που τελευταία είχε τοποθετηθεί στο ΣΔΟΕ παρακαλούσε να του διατεθούν πέντε έμπειροι υπάλληλοι και υποσχόταν ότι σε 20 μέρες θα εξαρθρώσει το σύστημα αυτό. Τι έγινε τελικά;
Ε) Βλέπουμε επίσης τους δυστυχείς Πακιστανούς, καλοκαίρι και χειμώνα, να γυρνάνε τις παραλίες και τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας με κρεμασμένα βραχιόλια, φουστάνια, κομπολόγια, CD και διάφορα άλλα μπιχλιμπίδια. Είναι προφανές ότι δεν τα έφεραν από το Πακιστάν αυτά, δεν τα πέρασαν από τον Εβρο, αλλά πίσω τους υπάρχουν αποθήκες, που τους εφοδιάζουν και δι’ αυτών πουλάνε αφορλόγητο το εμπόρευμα, το οποίο επίσης αφορολόγητα έχουν προμηθευτεί. Οι Πακιστανοί «δουλεύουν» για ένα κομμάτι ψωμί, τους κυνηγάει η αστυνομία και τους ξυλοκοπεί η Χρυσή Αυγή. Τους φοροφυγάδες που τροφοδοτούν αυτό το παρεμπόριο δεν τους ενοχλεί κανένας. Γιατί;
Κλείνοντας θέλω να επισημάνω ότι τίποτε απολύτως δεν μπορεί να γίνει χωρίς έναν επαρκή φοροεισπρακτικό και φοροελεγκτικό μηχανισμό, που δεν μπορεί να υπηρετείται από κακοπληρωμένους υπαλλήλους. Την σημερινή κατάσταση του φορεισπρακτικού και του φοροελεγκτικού μας μηχανισμού την πληροφορούμαστε από την Έκθεση Ραϊχενμπαχ.
Καλές Γιορτές!