Εξηγούμαστε: η ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος σήμερα δεν εξαρτάται μόνο από κλασικούς παράγοντες. Αν ήταν έτσι, θα λέγαμε εντάξει, τώρα με την εσωτερική υποτίμηση, που είναι η άλλη όψη της χρεωκοπημένης μας οικονομίας οι τιμές μας φαίνονται ανταγωνιστικές, οι οιωνοί είναι καλοί και λογικά θα πρέπει να παραμείνουν καλοί και για τα επόμενα έτη.
Χμμμμ. Δεν είμαι τόσο βέβαιος. Η ανταγωνιστικότητά μας εξαρτάται ολοένα και από άλλους μεταβλητούς, εξωτερικούς ιδίως παράγοντες. Κάποιοι από αυτούς έχουν αρχίσει να διαφαίνονται. Έστω και αν δεν χρειαστούν να ζήσουν τη δραματική κατάσταση που έζησε και εξακολουθεί να ζει η χώρα μας ή ακόμη η Ισπανία η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, πολλές χώρες της Ευρωζώνης, μολονότι δεν έχουν υπέρογκο χρέος και το έλλειμμά τους είναι αρκετά κοντά στο στόχο του 3%, θα χρειαστύν δυστυχώς κι’αυτές να κάνουν διαρθρωτικές αλλαγές για να αναπροσαρμόσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους στα νέα παγκόσμια δεδομένα. Σκεφτόμαστε πχ. τη Γαλλία, και την Ιταλία.
Αλλά και εκτός Ευρωζώνης, όπως πχ. sτο Ηνωμένο Βασίλειο, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Δεν αποκλείεται ν’ακολουθήσουν και άλλες.
Σε περιόδους ύφεσης, αβεβαιότητας και αναπροσαρμογής, οι δαπάνες πολυτελείας, ανάμεσα στις οποίες και ο τουρισμός, είναι αυτές από τις οποίες αρχίζουν οι καταναλωτές να κάνουν τις οικονομίες τους. Άλλοι θα προτιμήσουν τον εσωτερικό τουρισμό στη χώρα τους, κατά τεκμήριο πιό προσιτό, άλλοι θα καθήσουν στο σπίτι τους, άλλοι θα επιλέξουν ακόμη φθηνότερους προορισμούς στο εξωτερικό, άλλοι θα συντομέψουν τις διακοπές τους και άλλοι θα απαιτήσουν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών αλλά ...σε χαμηλότερες τιμές!
Και μεις τι μπορούμε να κάνουμε; Ως γνωστόν, ο τουρισμός είναι το αποτέλεσμα συμβίωσης πολλών οικονομικών κλάδων που πρέπει να βρίσκονται σε όσμωση και σε αγαστή συνεργασία ανάμεσά τους. Ο Τουρίστας δεν αναζητά μόνο το καλό αλλά και προσιτό ξενοδοχείο σε μία μαγική τοποθεσία. Πέρα από την εστίαση και τη μεταφορά ολοένα και περισσότεροι (και όχι μόνο οι πλέον ευκατάστατοι) είναι ευαίσθητοι και σε άλλες «πράπλευρες» πτυχές όπως η προστασία του περιβάλλοντος, το χαμόγελο στην παροχή υπηρεσιών, οι πεζόδρομοι, η σωστή χάραξη και ο σεβασμός των διαβάσεων και της προτεραιότητας για τους πεζούς, τα μονοπάτια, οι πεζόδρομοι, οι ποδηλατόδρομοι, τα παραδοσιακά προϊόντα τροφίμων, η ιστορία του τόπου, η κουλτούρα, κλπ.κλπ. Αυτό σημαίνει ότι η «σχετική αγορά» στην οποία καλούμαστε να είμαστε ανταγωνιστικοί διευρύνεται συνεχώς τόσο ως προς τους γειτονικούς κλάδους του ίδιου του τουρισμού όσο και στην ποιότητα των επί μέρους πτυχών του προϊόντος. Ταυτόχρονα, η σχετική αγορά διευρύνεται και γεωγραφικά και επεκτείνεται και σε άλλες χώρες.
Επομένως, χρειάζεται και μεις να επαγρυπνούμε συνεχώς για το προϊόν μας. Να προσπαθήσουμε δηλαδή να βελτιώσουμε με καλύτερες και περισσότερες έρευνες τα στοιχεία που διαθέτουμε για τις αγορές μας στις διάφορες χώρες καθώς και τις αξιολογήσεις μας, ώστε να βελτιώσουμε την προβλεψιμότητα, την πολιτική τιμολόγησης και το σχεδιασμό μας και να μην εφησυχάσουμε από μία σχετικά καλή φετινή τουριστική περίοδο. Ο τουρίστας, ελέω διαδικτύου, είναι σήμερα περισσότερο ενημερωμένος από ποτέ άλλοτε και διαβάζει πολλές αξιολογήσεις προτού επιλέξει τον προορισμό του, γνωρίζοντας ότι...υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια...
Με δυό λόγια, για να έχουμε τον τουρισμό που θέλουμε, πρέπει να θυμώμαστε από τώρα, από την αρχή δηλαδή της τουριστικής μας περιόδου, ότι ο τουρίστας πρέπει να φύγει ευχαριστημένος, διότι δεν μας αρκεί να έλθει, αλλά θα πρέπει και να θέλει να ξανάλθει και να το αποτυπώσει κιόλας και στις εντυπώσεις αξιολόγησής του στο Trip Advisor.