Εδώ σε μας, υπάρχουν βέβαια τα γνωστά κεκτημένα συμφέροντα των επαγγελματιών του Δημοσίου, του ιδιωτικού τομέα και των λοιπών οργανισμών που θίγονται από το μνημόνιο. Και να μην το γνωρίζαμε, τώρα πια το ξέρουμε. Προσπαθούν οι άνθρωποι να τα προστατέψουν όπως μπορούν. Λογικό και εύλογο. Εντάξει αυτοί. Οι δανειστές μας όμως τι θέλουν; Δεν βλέπουν τα χάλια στα οποία έχουμε περιέλθει για χατίρι τους; Αυτοί τι συμφέροντα έχουν και εξυπηρετούν;
Οι Ευρωπαίοι βλέπουν το ΕΥΡΩ ως ένα μηχανισμό που είναι ευάλωτος και σε νηπιακή ακόμη κατάσταση και πρέπει, επομένως, να προστατευτεί και να θωρακισθεί. Το μάρκο πριν από το ΕΥΡΩ ήταν θρησκεία για τους Γερμανούς. Τώρα, θρησκεία είναι το ΕΥΡΩ. Καλά, θα μου πείτε, μόνο οι Γερμανοί υπάρχουν; Οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι τα συμφέροντα των Γερμανών εξυπηρετούν; Δεν έχουν δικά τους; Έχουν, και συχνά ως τώρα τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) όσο και το Eurogroup, όργανα στα οποία εκφράζονται και συγκεράζονται και τα συμφέροντα των μικρότερων χωρών της Ευρωζώνης, έχουν εναντιωθεί στη θεώρηση των Γερμανών και έχουν κερδίσει μάχες. Αλλά παράλληλα έχουν λίγο-πολύ εμπιστοσύνη και στους Γερμανούς, από τους οποίους (και όχι μόνο από την κα Μέρκελ) όλοι περιμένουν να παίξουν κάποιο ηγετικό ρόλο λόγω της ευρωστίας της οικονομίας τους.
Ωραία, από μας τι θέλουν λοιπόν οι Ευρωπαίοι; Δύο πράγματα: να μειώσουμε το πρωτογενές μας ετήσιο έλλειμμα (και προς τα κει καλά μάλλον πορευόμαστε) και να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις. Καλά, τις μεταρρυθμίσεις γιατί; Μια χαρά δεν είμαστε έτσι; Στο τέλος θα μας βαρεθούν και θα μας αφήσουν ήσυχους...
Και όμως φίλε μου, το εννοούν. Γιατί; Διότι γνωρίζουν ότι αν δεν γίνουν και τα δύο, η όποια βελτίωση της δημοσιονομικής μας κατάστασης θα είναι πρόσκαιρη και όχι βιώσιμη και ότι σε λίγο πάλι θα τρέχουμε να τους ζητάμε βοήθεια. Στην περίπτωση αυτή, οι αγορές πάλι θα επιτεθούν στο ΕΥΡΩ και φτου κι’ από την αρχή... Όσο για την ύφεση, πιστεύουν ότι, αν είχαμε προχωρήσει ταχύτερα στις μεταρρυθμίσεις, η ύφεση θα ήταν ηπιότερη.
Πιστεύουν δηλαδή ότι χωρίς τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις τα προβλήματα θα αναπαράγονται και θα οξύνονται και η αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας θα καθυστερεί. Ότι δηλαδή, αν η Διοίκησή μας δεν γίνει παραγωγικότερη, δεν περιορίσει τις δαπάνες της και δεν αυξήσει τα έσοδά της με τρόπο δομημένο και συνεπή, η χώρα μας σε λίγο θ’ αρχίσει να προσφεύγει πάλι σε δανεισμό, όχι για να κάνει νέες επενδύσεις αλλά απλά για να μπορεί να αντιμετωπίζει τα πάγιά της έξοδα, δηλαδή να συνεχίσει να σπουδάζει τη νεολαία της, να συντηρεί τους δρόμους και τα γεφύρια, το σύστημα υγείας, την απονομή της Δικαιοσύνης, την ασφάλεια και την άμυνά της, κλπ. διογκώνοντας όμως έτσι το δημόσιο χρέος μας. Φοβούνται δηλαδή, ότι χωρίς μεταρρυθμίσεις σαν κι αυτές που έχουμε συνυπογράψει μαζί τους στο Μνημόνιο, θα αποτύχουμε ως κράτος και θα αποσταθεροποιηθούμε, αποσταθεροποιώντας μαζί την Ευρωζώνη και, ίσως, και την περιοχή. Ωστόσο, με τον τρόπο τους είναι συνεπείς και μας βοηθούν να διαγνώσουμε και να επιλύσουμε τα προβλήματά μας. Ταυτόχρονα όμως θεωρούν δεδομένο ότι και εμείς θέλουμε να βοηθηθούμε. Έχουν άραγε δίκιο;
Καλά, και το ΔΝΤ; Το ΔΝΤ είναι εκεί σε κάθε περίπτωση διαρθρωτικής αναπροσαρμογής χρεωκοπημένων χωρών, να βοηθήσει μέσω προγραμμάτων αναδιάρθρωσης να περιοριστούν οι δαπάνες, να αυξηθούν τα έσοδα του κράτους και να δρομολογηθεί μία πορεία αναπτυξιακή. Λόγω της εμπειρίας του, είναι ο αρχίατρος της Τρόϊκας. Τα χρήματα όμως τα βάζουν περισσότερο η ΕΕ και η ΕΚΤ.
Δηλαδή οι μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος; Δεν θα μας βαρεθούν να μας αφήσουν ήσυχους; Προσοχή: αυτό που λέμε εδώ δεν είναι ότι δεν θα μας βαρεθούν στο τέλος. Αν όμως μας βαρεθούν, τότε θα έχουν πρώτα αποφασίσει ότι είναι διατεθειμένοι να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους τους ότι τα δοκιμάσανε όλα και ότι δυστυχώς αυτοί χάσανε τα 200 δις ΕΥΡΩ που μας δώσανε και εμείς τη συμμετοχή μας στη ζώνη ΕΥΡΩ. Αλλιώς, και όσο ακόμη μας θεωρούν ως ένα μη αποδοτικό πλην όμως επισκευάσιμο εξάρτημα ενός μηχανισμού, θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους να μας εντάξουν και να μας δουν να λειτουργούμε σωστά. Να είμαστε ωστόσο βέβαιοι ότι προετοιμάζονται και για τα δύο ενδεχόμενα. Μήπως η τύχη μας εξαρτάται από μας περισσότερο απ’ ό,τι από τους δανειστές μας;