Είναι όμως τα στοιχεία αυτά στην πραγματικότητα τόσο ενθαρρυντικά όσο φαίνονται; Ας ελπίσουμε! Εκτός από τη χώρα μας όπου, αν επιβεβαιωθεί η τάση, μπορεί επιτέλους ν' αρχίσει ν' αναδύεται από τον πάτο που έχει πιάσει, οι πραγματικά καλές ειδήσεις φαίνεται ότι αφορούν την Φινλανδία και την Πορτογαλία. Στη Γαλλία όμως η μεγέθυνση δείχνει να οφείλεται ιδίως στην αύξηση των καταναλωτικών δαπανών και μάλιστα σε αύξηση των δαπανών ενέργειας μετά από ένα ασυνήθιστα τσουχτερό τρίμηνο. Το Βέλγιο με 0.1 μεγέθυνση φαίνεται απλά να επιβεβαιώνει το ρόλο του ως βαρόμετρου της Ευρωζώνης. Μόνο η Ιταλία και η Ολλανδία (-0.2%), δύο ισχυρές οικονομίες της Ευρωζώνης δεν φαίνονται ν' ακολουθούν, μάλλον λόγω έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, ενώ η Σλοβενία ( -0.7%) και η Ισπανία (-0.1%) είναι ειδικές περιπτώσεις της αρχής και του τέλους της ύφεσης αντιστοίχως που βρίσκονται όμως σε εξέλιξη.
Για να καταλάβουμε και να αξιολογήσουμε ωστόσο καλύτερα την θετική αυτή εξέλιξη στο σωστό της πλαίσιο πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι μεγαλύτερες σημερινές οικονομίες, δηλαδή εκτός και πέραν των κρατών μελών της Ευρωζώνης, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ιαπωνία, παρουσιάζουν πολλές έντονες αλληλεξαρτήσεις που αντανακλώνται και στις μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις. Οι ανακατατάξεις στο εμπόριο έχουν οδηγήσει σε νέες παγκόσμιες οικονομικές ισορροπίες και όλες οι παραπάνω οικονομικές δυνάμεις βρίσκονται σε μία κατάσταση διεθνούς και αλληλεξαρτώμενης δημοσιονομικής αναπροσαρμογής με στόχο να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Η από ετών ακολουθούμενη ποσοτική νομισματική χαλάρωση στις ΗΠΑ και η πρόσφατη αντίστοιχη χαλάρωση σε συνδυασμό με τα άλλα δημοσιονομικά ιδίως μέτρα και την υποτίμηση του Γιέν στην Ιαπωνία προκάλεσαν και θα εξακολουθήσουν να προκαλούν τριγμούς σε όλες τις μεγάλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωζώνης. Αν μάλιστα αυτά τα μέτρα συνοδευτούν και από άλλα διαρθρωτικά μέτρα, η οικονομία της χώρας αυτής που βασίζεται σε υψηλή παραγωγικότητα, σε καινοτομία και σε συλλογικό πνεύμα, κατά πάσα πιθανότητα, θα ανακτήσει την ευρωστία που είχε χάσει για πολλά χρόνια. Όμως προσοχή, διότι πριν από την Ιαπωνία ήταν η Κίνα και αύριο μπορεί να είναι η Ινδία που θα είναι έτοιμες να λάβουν, αν χρειαστεί, τολμηρά μέτρα για να διορθώσουν έστω και κατά ένα κλικ την ανταγωνιστικότητά τους. Η διεθνής οικονομία κινείται πολύ γρηγορότερα απ' ό,τι στο παρελθόν και η διεθνής δημοσιονομική και διαρθρωτική προσαρμογή φαίνεται να διαρκούν περισσότερο, για να μην πούμε ότι αποκτούν χαρακτήρα μονιμότητας, αφού οι μεγάλες οικονομίες είναι πλέον υποχρεωμένες να επαγρυπνούν συνεχώς για να διατηρούν ή να ενισχύουν τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα.
Τι σημαίνουν αυτά για την ΕΕ και τη Ευρωζώνη; Πρώτα-πρώτα ότι μία βελτίωση της εικόνας σαν κι' αυτή που είδαμε είναι σήμερα περισσότερο εύθραυστη από άλλοτε, αφού εξαρτάται από πολύ περισσότερους παράγοντες και μπορεί ν' ανατραπεί ευκολότερα απ' όσο στο παρελθόν. Με άλλα λόγια είναι ακόμη νωρίς να μιλήσουμε για ανάκαμψη. Δεύτερον, ότι η Ευρωζώνη για να βελτιώσει την ικανότητα και την ταχύτητα απόκρισής της στις μεταβαλλόμενες διεθνείς συνθήκες, πρέπει να επιταχύνει τις προσπάθειές της για δημοσιονομική εναρμόνιση των μελών της. Τρίτον, ότι η ΕΕ θα πρέπει να εμβαθύνει περισσότερο την εσωτερική της αγορά. Έχει την κλίμακα, της λείπουν όμως ακόμη λειτουργικοί αυτοματισμοί σε κάποιους κλάδους της οικονομίας.
Τι σημαίνουν αυτά για την Ελλάδα; Μετά από την απρόσμενα καλή επίδοση της Πορτογαλίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2013, οι δανειστές μας θα αισθάνονται περισσότερη άνεση ότι η συνταγή τους είναι σωστή και ότι άρχισε επιτέλους να αποδίδει σε μία χώρα με ένα προφίλ και προβλήματα παρόμοια με της χώρας μας. Και στην Πορτογαλία τα μέτρα ήταν σκληρά, διήρκεσαν περισσότερο απ' όσο όλοι περίμεναν και οι αντιδράσεις στη λιτότητα ήταν πολλές και εντονότατες. Το πολιτικό κόστος ήταν κι' αυτό πολύ ψηλό. Ωστόσο, τώρα φαίνεται ότι πέρασαν ένα κάβο. Αν, επομένως, θέλουμε και μεις να εδραιώσουμε τη θέση μας ως μέλος της Ευρωζώνης και να ελπίζουμε, ίσως, και σε κάποια ανακούφιση του χρέους από τους δανειστές μας, θα πρέπει τις επόμενες βδομάδες να πείσουμε ότι είμαστε σοβαροί στις προσπάθειές μας να πετύχουμε τη δημοσιονομική μας αναπροσαρμογή και να κάνουμε πραγματική πρόοδο στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.