Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα μπορεί να μην είναι εύκολη αλλά είναι απλή: αυτό που φαίνεται να απομένει είναι μία συμφωνία για τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα. Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι τόσο περίπλοκη όσο και αβέβαιη. Πράγματι, τα περισσότερα από τα προαπαιτούμενα που τίθενται από την Τρόϊκα προϋποθέτουν σκληρές μεταρρυθμίσεις σε πολλά μέτωπα. Από το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2014 – 2017, μέχρι τη βελτίωση λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ και την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, τίποτα δεν είναι δεδομένο. Αυτό το γνωρίζει η Τρόϊκα και το γνωρίζουμε, φυσικά, ακόμη καλύτερα και μεις.
Ποιά είναι όμως τα περιθώριά μας για να παραμερίσουμε λίγο τους τεχνοκράτες και να δώσουμε μία πολιτική διάσταση στις διαπραγματεύσεις; Πολύ, αλλά πάρα πολύ, στενά! Και δεν είναι μόνο θέμα χρόνου. Δεν αρκεί δηλαδή να σχηματίσει κυβέρνηση η κα Μέρκελ ούτε να σταματήσει να χάνει τη δημοτικότητά του ο πρόεδρος Ολλάντ. Αυτή την περίοδο η Ευρωπαϊκές ηγεσίες έχουν τα μάτια στραμμένα στις Ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου και παρακολουθούν με ανησυχία την άνοδο της ακροδεξιάς που απειλεί να ανατρέψει τις ισορροπίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Καμμία χώρα δεν έχει λοιπόν την πρόθεση να αναλάβει μέχρι τότε δεσμεύσεις που θα διευκόλυναν, ίσως, τη χώρα μας αλλά που θα σήμαιναν νέα βάρη για τους φορολογούμενους στις χώρες αυτές, δυσαρεστώντας έτσι το εκλογικό τους σώμα.
Τι θα κάνουν λοιπόν όταν αρχίσουμε να τους πιέζουμε προσπαθώντας να τους εξηγήσουμε ότι με το Κοινοβούλιο που έχουμε μεταρρυθμίσεις δεν βγαίνουν και με το επόμενο τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα; Θα απευθυνθούν στους τεχνοκράτες που βρίσκονται πίσω από την Τρόϊκα και θ' ακολουθήσουν, κατά πάσα πιθανότητα, τη συμβουλή τους.
Και αυτοί τι μπορεί να πουν; Αυτό κανείς δεν μπορεί να το γνωρίζει με βεβαιότητα. Με βάση, ωστόσο, τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν θα μας ξένιζε, αν απαντούσαν ότι εκεί που η συνταγή εφαρμόστηκε σωστά, δηλαδή στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, η θεραπεία πέτυχε ή, έστω, είναι σε καλό δρόμο και ότι, αν οι ασθενείς αντέξουν, τότε θ' ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και θα αναρρώσουν, βγαίνοντας από το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης. Πράγματι, στις χώρες αυτές το εμπορικό ισοζύγιο βελτιώθηκε θεαματικά και όχι μόνο επειδή μείωσαν τις εισαγωγές τους αλλά και επειδή αύξησαν και τις εξαγωγές τους. Το 2012 και οι τρεις χώρες είχαν πλεόνασμα στο εμπορικό τους ισοζύγιο. Την ίδια περίοδο, εμείς καταγράψαμε μείωση του εμπορικού ισοζυγίου άνω του 30%, αποκλειστικά και μόνο λόγω μείωσης των εισαγωγών. Χωρίς σημαντική αύξηση των εξαγωγών μας όμως, ανάπτυξη δεν πρόκειται να δούμε. Ότι μάλιστα, η θεραπεία λιτότητας στις προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης, είχε θετική επίπτωση και στο συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών της Ευρωζώνης, το οποίο από 1% το 2008 αυξήθηκε στο 3,5% του ΑΕΠ της το 2013!
Μπορεί ακόμη να πουν ότι αφού δεν υπάρχει άμεσο πρόβλημα ρευστότητας, ας αφήσουμε τη χώρα, που αποτελεί και τη μόνη εξαίρεση, να βράσει στο ζουμί της και ν' αποφασίσει μόνη της, αν θέλει επιτέλους να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που ούτως ή άλλως θάπρεπε να είχε κάνει από τον περασμένο αιώνα. Αυτός είναι έξαλλου και ο κυριότερος λόγος των αγκυλώσεων στην αγορά και της επίμονης ακρίβειας σε αγαθά και υπηρεσίες. Αυτός είναι και ο λόγος που, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι ελληνικές επιχειρήσεις αδυνατούν να γίνουν ανταγωνιστικές και εξαγωγικές και οι περισσότερες κάνουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε: απολύουν τους υπαλλήλους τους, εγκαταλείπουν τους επαγγελματικούς τους χώρους και κατεβάζουν ρολά. Από κει προέρχονται οι περισσότεροι άνεργοι, όχι από το δημόσιο.
Αν οι πολιτικοί ηγέτες των εταίρων και δανειστών μας τους απαντήσουν : μα καλά, δεν βλέπετε το χάλι της χώρας, δεν λυπάστε τις στρατιές των ανέργων και των φτωχών; Δεν θα με ξένιζε, αν οι τεχνοκράτες τους απαντούσαν: ναι βεβαίως λυπούμαστε, για μας όμως τα στοιχεία αυτά είναι και δείκτες της καθυστέρησης στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Αν οι Έλληνες αγαπούσαν τη χώρα τους, δεν θα τις είχαν προχωρήσει; Δεν αποκλείεται μία τέτοια απάντηση να τους καλύψει για τις όποιες οχλήσεις των Ελλήνων πολιτικών μέχρι το Μάϊο - Ιούνιο. Μετά βλέπουμε.