Το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός αναμφισβήτητα είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Κάθε τέσσερα χρόνια μια πόλη αναλαμβάνει τη διοργάνωση και διεξαγωγή αυτών των αγώνων. Για τους οποίους ξοδεύονται δισεκατομμύρια δολάρια σε τηλεοπτικά δικαιώματα (πριν, κατά και μετά τη διεξαγωγή τους) σε χορηγίες και στην προώθηση των προϊόντων των χορηγών και άλλων. Ας δούμε όμως συνολικά το αντίκτυπο που έχουν οι Αγώνες πριν, κατά και μετά τη διεξαγωγή τους.
Είναι σημαντικό να χαράξουμε μια λεπτή γραμμή μεταξύ των δημοσιονομικών επιπτώσεων της φιλοξενίας των Ολυμπιακών Αγώνων και τον ευρύτερο οικονομικό τους αντίκτυπο. Οι οικονομικές επιπτώσεις των Αγώνων αφορούν ειδικά τη δημοσιονομική ισορροπία της οργάνωσης της επιτροπής της πόλης που τους φιλοξενεί, καθώς και αν το οικονομικό κόστος της φιλοξενίας αυτής μπορεί να καλυφθεί από τα έσοδα που προκύπτουν άμεσα από τα αθλητικά γεγονότα. Ο οικονομικός αντίκτυπος, από την άλλη πλευρά, σχετίζεται με τις ευρύτερες επιπτώσεις των Αγώνων για τη γενικότερη οικονομία, που απορρέουν από σχετικούς παράγοντες, όπως η αύξηση του τουρισμού και η βελτίωση των υποδομών. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις αφορούν εκτιμήσεις των οικονομικών επιδόσεων των Αγώνων αυτών καθαυτών..
- Πριν τους Αγώνες - οι επιδράσεις αρχίζουν να εμφανίζονται αμέσως -αφού, δηλαδή, η πόλη αποφασίσει να υποβάλει την αίτηση της για φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων- έως και μια δεκαετία πριν από την εκδήλωση, αλλά γίνονται πιο σημαντικές μετά την ανάθεση των αγώνων σε αυτή. Οι επιπτώσεις στο σημείο αυτό σχετίζονται κυρίως με τις επενδύσεις και άλλες προπαρασκευαστικές εργασίες που απαιτούνται για να οργανωθούν οι Αγώνες, αλλά και με τον τουρισμό, ο οποίος μπορεί να αρχίσει να αυξάνεται εκ των προτέρων, μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω του υψηλού προφίλ της διοργανώτριας πόλης.
- Κατά τη διάρκεια των Αγώνων – Ο αντίκτυπος στην περίπτωση αυτή συνδέεται με τα αθλητικά γεγονότα και οτιδήποτε σχετίζεται άμεσα με αυτά.
- Μετά τους Αγώνες – Ο αντίκτυπος της μακροπρόθεσμης επίδρασης, συχνά αναφέρεται ως «Ολυμπιακή κληρονομιά», η οποία μπορεί να διαρκέσει για τουλάχιστον μια δεκαετία μετά τους Αγώνες. Όπως είναι ευνόητο, αφορά κυρίως στις μετά-Ολυμπιακές επιδράσεις στον τουρισμό και τις υποδομές.
Τα ζητούμενα οφέλη
Κοιτάζοντας τις άμεσες συνέπειες της φιλοξενίας των Ολυμπιακών Αγώνων, ο τουρισμός είναι η μόνη δραστηριότητα της οποίας η επίδραση μπορεί να γίνει αισθητή και στις τρεις παραπάνω φάσεις. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες προσφέρουν ένα μοναδικό γεγονός που προσελκύει επισκέπτες τόσο από το εσωτερικό της χώρας που τους φιλοξένει, όσο και από όλο τον κόσμο. Οι επισκέπτες που συνδέονται άμεσα με τους Αγώνες περιλαμβάνουν τους συμμετέχοντες (αθλητές, προπονητές, συνοδούς), θεατές, χορηγούς και τα μέσα ενημέρωσης. Επιπλέον, η προώθηση της πόλης δημιουργεί ένα έμμεσο αποτέλεσμα στον τουρισμό για περαιτέρω επισκέπτες, που προσελκύονται από την επιπλέον έκθεση της πόλης στα μέσα ενημέρωσης και από την ενισχυμένη διεθνή φήμη που διαθέτει. Ενώ ο αριθμός των επιπλέον επισκεπτών κορυφώνεται κατά τη διάρκεια του έτους των Αγώνων, αυτή η επίδραση μπορεί να στηρίξει την αύξηση της τουριστικής ροής για αρκετά χρόνια μετά από την εκδήλωση.
Τα οφέλη και οι ζημιές της Ελλάδας, από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004
Στην περίπτωση του τουρισμού και την προσέλευση των επισκεπτών, η Ελλάδα είχε ένα ισχυρό πλεονέκτημα έναντι των άλλων χωρών, αφού διαθέτει και μοναδικές φυσικές ομορφιές πέραν των πολιτιστικών. Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός αποτέλεσε τον κυριότερο κράχτη προσέλκυσης των τουριστών στη χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η κληρονομιά αυτή για τη χώρα μας κατακερματίστηκε, με τις ραγδαίες αρνητικές οικονομικές εξελίξεις, που κυριάρχησαν στα ΜΜΕ διεθνώς μετά τους Αγώνες. Με αποκορύφωμα την αποκάλυψη του τεράστιου χρέους, την κατάρρευση και σχεδόν αποδόμηση του πολιτικού και κοινωνικού ιστού της, καταλήγοντας τελικά δακτυλοδεικτούμενη και παράδειγμα προς αποφυγήν. Όλα αυτά, μαζί με το αίσθημα ανασφάλειας που κυριάρχησε για κάποιο διάστημα στο κέντρο της εξαιτίας των επεισοδίων και διογκώθηκε επίσης από τα διεθνή ΜΜΕ, είχαν σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση του τουριστικού ενδιαφέροντος γι αυτήν.
Στη περίπτωση των υποδομών- Αττική οδός, Αεροδρόμιο, κλπ- είναι οι μόνες που αποτέλεσαν και αποτελούν σημαντικό όφελος τόσο για τους Έλληνες, όσο και για τους ξένους επισκέπτες στη χώρα μας.
Εκεί, που αποτύχαμε παταγωδώς, είναι η αξιοποίηση των ολυμπιακών αθλητικών εγκαταστάσεων, οι οποίες αντί να δοθούν έναντι οικονομικού τιμήματος στον ιδιωτικό τομέα και στις επιχειρήσεις – κυρίως αυτές των χορηγών – για την αξιοποίηση και διοργάνωση διαφόρων αθλητικών και μη γεγονότων, που θα είχαν σαν αποτέλεσμα οικονομικά οφέλη για το κράτος, αφέθηκαν στο έλεος της αδιαφορίας των ανεύθυνο-υπευθύνων, να σαπίζουν. Μοιάζουν έτσι σήμερα, σαν τα φαντάσματα μιας πραγματικά χαμένης μεγάλης ευκαιρίας για την Ελλάδα!