Περί τα τέλη του 2016, η άποψη που κυριαρχούσε µεταξύ των οικονοµικών αναλυτών ήταν ότι η πορεία της παγκόσµιας οικονοµίας και των διεθνών αγορών για το 2017 θα αποτελούσε ένα µείγµα ισχυρής ανάπτυξης, αξιόλογων εταιρικών κερδών, χαµηλής µεταβλητότητας, σταδιακής υποχωρησησ της απόδοσης των οµολόγων και εκρηκτικής ανόδου των µετοχών. Οµολογουµένως, το 2017 αποδείχθηκε πολύ καλύτερο ακόµα και από τις υπεραισιόδοξες αυτές προβλέψεις!

Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι µετοχές παγκοσµίως ενισχύθηκαν κατά 20%, η παγκόσµια οικονοµία αναπτύχθηκε µε τον υψηλότερο ρυθµό από το 2010, η µεταβλητότητα στις αγορές υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο και η απόδοση των οµολόγων «σκουπιδιών» υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Ωστόσο, το µείζον ερώτηµα είναι τι γίνεται στο νέο έτος και αν οι διεθνείς αγορές µπορούν να κινηθούν εκ νέου σε τέτοια δυσθεώρητα ύψη.

Τι να περιµένουµε το 2018

Με βάση τα µέχρι τώρα δεδοµένα λοιπόν, οι παγκόσµιες µετοχές αναµένεται να αυξηθούν έτι περαιτέρω κατά τη διάρκεια του επόµενου έτους καθώς η αισιοδοξία για την παγκόσµια οικονοµία µεγαλώνει.

Σύµφωνα µε δηµοσίευµα του Reuters, 250 διεθνείς στρατηγικοί αναλυτές και χρηµατιστές αναµένουν ότι και οι 20 µεγάλοι παγκόσµιοι δείκτες -εκτός από την Ταϊβάν- θα αυξηθούν ακόµα περισσότερο ως το τέλος του επόµενου έτους.

Η πρόσφατη άνοδος των αγορών και η αισιοδοξία για το επόµενο διάστηµα βασίζονται στην άποψη ότι η παγκόσµια οικονοµία βρίσκεται σε µια φάση συγχρονισµένης ανάκαµψης, µε τις περισσότερες µεγάλες κεντρικές τράπεζες να θέλουν να αποµακρυνθούν από τις εξαιρετικά χαλαρές νοµισµατικές πολιτικές.

Dow Jones και bull market

Το 55% των στρατηγικών αναλυτών δήλωσε ότι η τρέχουσα bull market στις παγκόσµιες µετοχές θα λήξει µέσα σε ένα έτος, ωστόσο το υπόλοιπο ποσοστό των αναλυτών διχάζεται µεταξύ δύο ή περισσότερων ετών.

Συγκεκριµένα, η bull market στη Wall Street, που ήδη µετρά 8 χρόνια, έκοψε λίγο ταχύτητα προς το τέλος του 2017 ωστόσο οι αναλυτές εµφανίζονται αισιόδοξοι για τα εταιρικά κέρδη, ανησυχώντας όµως για την αργή πρόοδο της φορολογικής µεταρρύθµισης.

Έτσι, το ράλι που ουσιαστικά ξεκίνησε το 2009 αναµένεται να επεκταθεί και στο 2018, υπό την προϋπόθεση ότι η κερδοφορία των εταιρειών θα κορυφωθεί έτσι ώστε να µη γίνουν οι αποτιµήσεις των µετοχών υπερβολικά ακριβές.

Όπως επισηµαίνει ο Robert Doll, επικεφαλής µετοχών της Nuveen Asset Management µιλώντας στο Bloomberg, «Η οικονοµία και η κερδοφορία στις ΗΠΑ είναι σε αρκετά καλή πορεία. Αυτό µας έδωσε τις πολύ καλές αποδόσεις από τις αρχές του έτους και η τάση αναµένεται να συνεχιστεί».

Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των ειδικών, S&P 500 αναµένεται να αγγίξει τις 2.675 µονάδες, ενώ ο Dow Jones θα τρέξει στις 24.420 µονάδες το 2018.

Στον ρυθµο της ΕΚΤ οι ευρωπαϊκές αγορές

Οι ευρωπαϊκές µετοχές που «έκλεισαν» το 2017 µε σχεδόν διψήφια κέρδη, θα υποστηριχθούν από την ανάκαµψη της οικονοµικής ανάπτυξης και των εταιρικών κερδών, αλλά ο ρυθµός ενδέχεται να επιβραδυνθεί µε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να κινείται προς την οδό του tapering.

Συγκεκριµένα, ο δείκτης των blue chips της Ευρωζώνης Εuro STOXX 50 αναµένεται να οδηγηθεί στις 3.850 µονάδες µέσα στο 2018. Παράλληλα, ο ευρύτερος πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 εκτιµάται ότι θα αυξηθεί κατά 7% το 2018, αφήνοντας πίσω τις µετοχές του Ηνωµένου Βασιλείου, οι οποίες παρά τη «στροφή» Μέι και τη διαφαινόµενη συµφωνία µε Λονδίνου-Βρυξελλών περί… «soft Brexit», αναµένεται να χτυπηθούν από τις ανησυχίες που σχετίζονται µε την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τέλος, ο ισπανικός δείκτης IBEX, ο οποίος επλήγη από το καταλανικό δηµοψήφισµα, παραµένει ένα µεγάλο ερωτηµατικό, µε την πλειοψηφία των εκτιµήσεων ωστόσο να µιλούν για χαµηλές πτήσεις.

Επειδή όµως «τα πάντα ρει», όπως έλεγε και ο «δικός µας» Ηράκλειτος, το Reporter φρόντισε να πάρει τη γνώµη και τριών «δικών µας» ειδικών, οι οποίοι γνωρίζουν καλά τα συµβαίνοντα στον παγκόσµιο οικονοµικό χάρτη. Ας δούµε τι έχουν να µας πουν:

Χρήστος Αλωνιστιώτης

Currency Asset Manager

Το 2017 αποτέλεσε ένα ακόµα ισχυρό έτος για τις µετοχές, µε τη µεταβλητότητα να διατηρείται για εβδοµάδες σε ιστορικά χαµηλά επίπεδα.

Παρά τους έντονους φόβους στο ξεκίνηµα της χρονιάς, ο S&P 500 σηµείωσε κέρδη πάνω από 20%. Το µεγαλύτερο πρόβληµα εστιάζεται στο γεγονός ότι ενώ οι επενδυτές έχουν διαπιστώσει ότι βρισκόµαστε σε περιβάλλον χαµηλών αποδόσεων, δεν έχουν διαµορφώσει ανάλογα τα χαρτοφυλάκιά τους µε αποτέλεσµα να υπάρχει ελλιπέστατο asset allocation και µεγάλη ρευστότητα στα χαρτοφυλάκια.

Το 2018 αναµένεται να είναι µια ακόµα θετική χρονιά για τις µετοχές σε Ευρώπη και Αµερική, µε τα χαρτοφυλάκια να δίνουν µεγαλύτερη βαρύτητα στην Ευρωζώνη. Για πρώτη φορά την τελευταία τριετία, δεν υπάρχει µεγάλος όγκος αρνητικών αναλύσεων για τις τοποθετήσεις το 2018. Τα συστατικά στοιχεία για ένα ακόµα θετικό έτος συνοψίζονται στα εξής: µεγάλη ρευστότητα, βελτίωση της εταιρικής κερδοφορίας, µείωση της πολιτικής αβεβαιότητας, στήριξη από τις κεντρικές τράπεζες.

Επενδυτικές ευκαιρίες

Αµερική: Πρόσφατα η Fed αύξησε για µια ακόµα φορά τα επιτόκια στο 1,50%. Η αµερικανική οικονοµία βαδίζει σε τροχιά ανάπτυξης για εννέα συνεχόµενα χρόνια και οι επενδυτές πλέον αυτό που θέλουν να δουν είναι αυτήν την αναπτυξιακή τροχιά να διατηρείται. Πλέον, τα περισσότερα δεδοµένα που σχετίζονται µε τη στήριξη της ανάπτυξης βρίσκονται στις κυβερνητικές αποφάσεις . Βασικός πυλώνας παραµένει το χαµηλό δολάριο.

Δυο από τους κλάδους που έχουν αυξηµένο ενδιαφέρον είναι ο τραπεζικός και ο ενεργειακός. Τόσο για τοποθετήσεις σε µετοχές όσο και σε οµόλογα. Οι επενδυτές που είναι διατεθειµένοι να ρισκάρουν λίγο παραπάνω, θα βρουν αξιολογότατες αποδόσεις σε οµόλογα του ενεργειακού κλάδου.

Ευρώπη: Η τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ, οδήγησε σε θεαµατική ανοδική αναθεώρηση των αναπτυξιακών στόχων τόσο για φέτος όσο και για το 2018, όπως και για τον πληθωρισµό. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του πληθωρισµού είναι κάτι δυσκολότερο από τις εκτιµήσεις και αυτό το είδαµε και στην αµερικανική περίπτωση.

Ωστόσο, η Ευρώπη αποτελεί µεγάλο επενδυτικό δέλεαρ για το 2018 και οι λόγοι συνοψίζονται στα ακόλουθα: απύθµενη ρευστότητα, επιθετική ανάκαµψη της οικονοµίας, στήριξη από τις νεότερες  οικονοµίες της Ευρώπης (Βουλγαρία, Πολωνία, Τσεχία), επιθετικές ξένες επενδύσεις, εξάλειψη πολιτικού κινδύνου.

Τούτων δοθέντων, συµπεραίνουµε ότι το ευρώ είναι πολύ πιθανό να κινηθεί ξανά έντονα ανοδικά το 2018, µε στόχο το 1,2800-1,3300. Πιθανότατα εντός του 2018, η ΕΚΤ θα αλλάξει τη ρητορική της για τα επιτόκια δίνοντας ισχυρότατη στήριξη στο ευρώ.

Κρυπτονοµίσµατα: Όσο η δυσπιστία µεγαλώνει σχετικά µε το ρόλο και το µέλλον τους, τόσο µεγαλύτερο ενδιαφέρον υπάρχει. Το µόνο σίγουρο είναι ότι ήρθαν για να µείνουν. Το µεγάλο στοίχηµα το οποίο θα ανοίξει το δρόµο για ακόµα µεγαλύτερες αποδόσεις θα είναι η αποδοχή τους από µεγάλες εταιρίες, κυρίως retailers, κάτι που θα γίνει πιθανότατα εντός του 2018 και η σύνδεσή τους µε την πραγµατική οικονοµία. Βέβαια όσο τα βλέµµατα είναι «καρφωµένα» στο Bitcoin, τόσο θα χάνονται ευκαιρίες που υπάρχουν σε άλλα κρυπτονοµίσµατα. Οι επενδυτές θα πρέπει να αναζητήσουν ευκαιρίες σε άλλα κρυπτονοµίσµατα, να εξετάσουν την προοπτική τους και να επιλέξουν. Θα πρέπει ωστόσο να θυµούνται ότι πρόκειται για µια αγορά µε θανατηφόρα µεταβλητότητα.

Βασίλης Κοσµάς

Chief Investment Strategist της Hellenic Asset Management

Το 2017 κλείνει µε υψηλές αποδόσεις, ανταµείβοντας τους τολµηρούς και πειθαρχηµένους επενδυτές που εµπιστεύθηκαν τη βελτίωση των οικονοµιών, διέβλεψαν την ισχυρή εταιρική κερδοφορία και διαχειρίστηκαν τις σχετικά λιγοστές συγκυρίες που οι αγορές αντιµετώπισαν σοβαρά διλήµµατα.

Οι αποδόσεις ωστόσο, ήταν χαµηλότερες για όσους διατήρησαν κάποιο ποσοστό έκθεσης στο αµερικανικό νόµισµα που υποχώρησε έναντι όλων σχεδόν των “major currencies”, και ιδιαίτερα έναντι του ευρώ, αντανακλώντας αφενός κάποια δυσπιστία προς την αµερικανική ηγεσία κι αφετέρου την κατάρριψη των πολιτικών ανησυχιών στην Ευρωζώνη.

Μολονότι φέτος αποτέλεσε ρεκόρ… το πλήθος των ρεκόρ που καταγράφηκαν στα χρηµατιστήρια και οι αποτιµήσεις δύσκολα πλέον µπορούν να χαρακτηριστούν “ελκυστικές”, εντούτοις, υπάρχει γόνιµο υπόβαθρο για θετικές αποδόσεις και το 2018.  Πρόκειται για µια σπάνια ιστορικά συγκυρία συγχρονισµένης ανάπτυξης,  µε τις µείζονες οικονοµίες, να απολαµβάνουν υψηλή απασχόληση, χαµηλό πληθωρισµό και άφθονη ρευστότητα. Επίσης, η καταναλωτική και επιχειρηµατική εµπιστοσύνη βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα πολλών ετών, όπως και η πορεία των τιµών των ακινήτων στις περισσότερες µεγάλες οικονοµίες είναι ανοδική, διαµορφώνοντας βάσιµες θετικές προσδοκίες.

Στους παράγοντες που θα επηρεάσουν την πορεία των αγορών περιλαµβάνονται:

-   Η έκβαση της φορολογικής µεταρρύθµισης στις ΗΠΑ που επηρεάζει θέµατα όπως ο επαναπατρισµός κεφαλαίων, η ροπή προς εγχώριες επενδύσεις, ο αντίκτυπος συγκεκριµένων λογιστικών µεγεθών στο αξιόχρεο των ασθενέστερων επιχειρήσεων, και πολλά άλλα.

-   Η επόµενη µέρα στη  Federal Reserve υπό την καθοδήγηση του  Jerome Powell, που θα κληθεί να διαχειριστεί τη συρρίκνωση του ενεργητικού της, προδιαγράφοντας εν πολλοίς το δρόµο και των άλλων µεγάλων Κεντρικών Τραπεζών. 

-   Οι διαπραγµατεύσεις για τις λεπτοµέρειες του Brexit, ο αντίκτυπος του οποίου αν και δεν έχει πλήρως καταγραφεί, αναµένεται αναµφίβολα σηµαντικός στο Τραπεζικό Σύστηµα. 

-   Ο σχηµατισµός κυβέρνησης στη Γερµανία και οι επιπτώσεις στους µελλοντικούς συσχετισµούς της ΕΚΤ και συνολικά στην πρόοδο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

-   Τα µηνύµατα που στέλνει η, όλο και πιο επίπεδη, καµπύλη αποδόσεων των αµερικανικών οµολόγων, που ορισµένοι ερµηνεύουν ως απόρροια κινήσεων µεταξύ θεσµικών επενδυτών, ενώ άλλοι εκλαµβάνουν ως προάγγελο οικονοµικής επιβράδυνσης ή και πιθανής ύφεσης στις ΗΠΑ. 

-   Η “αφύσικη” απουσία µεταβλητότητας, που µπορεί να αποδειχθεί ένδειξη ανεπίτρεπτου εφησυχασµού εγκυµονώντας ακραίες µελλοντικές αντιδράσεις των αγορών. 

Οι πιθανές γεωπολιτικές εξάρσεις (Βόρεια Κορέα, Μέση Ανατολή)  µπορούν µόνο να κατονοµαστούν, καθώς όποιες δυσµενείς επιπτώσεις τους δεν µπορούν να ποσοτικοποιηθούν.

Στο σύνθετο αυτό τοπίο, πιστεύουµε ότι το µετοχικό ρίσκο “αξίζει περισσότερο” από το οµολογιακό.  Περισσότερη αξία βρίσκουµε ειδικότερα στις µετοχές της Ευρωζώνης, τις Ιαπωνικές και τις Αναδυόµενες Ασιατικές, όπου τα θεµελιώδη είναι πιο πειστικά.  Παράλληλα, έχοντας επίγνωση ότι σε ορισµένους κλάδους οι αποτιµήσεις είναι πολύ απαιτητικές αποφεύγουµε να τοποθετούµαστε συνολικά σε κάποια αγορά, αλλά επιλεκτικά, αναζητώντας τοποθετήσεις µε ισχυρές ενδείξεις ποιότητας και βιωσιµότητας.  Πιστεύουµε ότι ο παράγοντας “value” και “equity income” θα συγκεντρώσει µεγαλύτερο ενδιαφέρον το 2018, αντλώντας κεφάλαια που τώρα βρίσκονται τοποθετηµένα σε στρατηγικές “growth” και “momentum”.

Απεναντίας, εν µέσω προοπτικών ανάπτυξης και νοµισµατικής σύσφιξης, οι αποδόσεις των οµολόγων πιθανώς θα ενισχυθούν και τα πιστωτικά spreads θα διευρυνθούν, προκαλώντας δυνητικές απώλειες στους επενδυτές.  Για την επίτευξη θετικών αποδόσεων, ενδεχοµένως θα απαιτηθεί ανάληψη µεγαλύτερου πιστωτικού και επιτοκιακού ρίσκου, που δεν είναι ενδεδειγµένη επιλογή για τους πιο συντηρητικούς που συχνά ακολουθούν αυτή την κατεύθυνση. Συνεπώς, θα χρειαστεί ακόµη µεγαλύτερη επιµέλεια στην προσέγγιση των συντηρητικών χαρτοφυλακίων, οπωσδήποτε µέσω αυξηµένης επενδυτικής διασποράς σε όλο το φάσµα των οµολογιακών τοποθετήσεων. 

Στην Ελλάδα, η οικονοµία επιστρέφει σε αναπτυξιακό δρόµο, κερδίζοντας την αναγνώριση των Θεσµών και της αγοράς οµολόγων.  Πρέπει ωστόσο να γίνουν περισσότερες ενέργειες προσέλκυσης “παραδοσιακών” επενδυτών και σε τοµείς εκτός Τουρισµού και NPLs, στοχεύοντας πρωτίστως σε υψηλότερη Απασχόληση.  Πρέπει ακόµα η χώρα να επαναπροσελκύσει εγχώρια επιχειρηµατικά κεφάλαια που παραµένουν αδρανή, αναµένοντας µεγαλύτερη ορατότητα και πιο φιλικές πολιτικές για επενδύσεις. Αναµφίβολα, διαµορφωτής της ψυχολογίας παραµένει ο Τραπεζικός κλάδος όπου διατηρούνται ακόµη σηµαντικά ερωτηµατικά, που συνδέονται τόσο µε εγχώριες προκλήσεις (µείωση των NPEs, ανάκτηση καταθέσεων, κεφαλαιακή θωράκιση) όσο και µε διεθνείς εξελίξεις (χρόνος και πλαίσιο των stress tests, εφαρµογή του προτύπου IFRS 9, πιθανή απώλεια του waiver από την ΕΚΤ κ.ά.).  Το 2018 θα πρέπει να διευθετηθούν οριστικά τα µείζονα θέµατα και οι Τράπεζες να γίνουν εκ νέου πυλώνας ανάπτυξης.

Σέργιος Μελαχροινός

Χρηµατιστηριακός αναλυτής

Οι αγορές χρήµατος ήταν πάντα εκτεθειµένες στις παρεµβάσεις των κεντρικών τραπεζών. Από το 2009 και ύστερα έχουµε ζήσει τα θετικά και αρνητικά αποτελέσµατα των συντονισµένων παρεµβάσεων οι οποίες ήταν απαραίτητες ύστερα από τη χρηµατοοικονοµική κρίση στις  ΗΠΑ το 2007 αλλά και ύστερα από τη κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

Το 2017  η FED άρχισε να αποσύρει τα µέτρα πιστωτικής χαλάρωσης, την προσφορά χρήµατος δηλαδή, µέσω αγοράς οµολόγων από την αγορά. Παρόλα αυτά η αγορά µετοχών αντί να υποχωρήσει, σηµείωσε νέα υψηλά, καθώς οι εταιρείες αναµένουν περαιτέρω ανάπτυξη της οικονοµίας αλλά και πρόσθετα οφέλη από τη µειωµένη φορολογία που προωθεί ο Ντόναλντ Τραµπ.

Το εύλογο ερώτηµα είναι αν θα συνεχιστεί αυτή η εικόνα το 2018.

Η πρόθεση της FED είναι να προχωρήσει σε ήπιες αυξήσεις επιτοκίων που ενδεχοµένως να φτάσει στο επίπεδο του 2%   προς το τέλος του 2018. Αυτό σηµαίνει ότι η απόδοση του αµερικανικού 10ετούς οµολόγου θα είναι περίπου στο 2,8% που σηµαίνει πτώση της τιµής των κρατικών αµερικανικών  οµολόγων. Πιο ευαίσθητα στις αυξήσεις επιτοκίων, άρα πιο επιθετικά σε διόρθωση τιµών, θα είναι τα εταιρικά οµόλογα και ιδιαίτερα αυτά µε χαµηλή αξιολόγηση.

Η αγορά των αµερικανικών µετοχών στο 2017 είδε να πραγµατοποιούνται οι προσδοκίες που δηµιουργήθηκαν στα τέλη του 2016 µε την εκλογή Τραµπ . Ο νέος πρόεδρος είχε υποσχεθεί µείωση της φορολογίας και ενίσχυση της τοπικής παραγωγής. Καθώς οι τιµές των µετοχών είναι σε ιστορικά υψηλό, θα πρέπει να η αγορά να βρει µια πολύ καλή ιστορία για να παραµείνουν  σε αυτά τα επίπεδα. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ εντός 2017 γνώρισε ανάπτυξη2,2%  ενώ προβλέπεται άνοδος 2,5% για το 2018 και 2,1% για το 2019. Το κορυφαίο τρίµηνο ανάπτυξης αναµένεται να είναι το πρώτο του 2018 µε 2,7% ανάπτυξη ενώ από εκεί και πέρα αναµένονται οι ρυθµοί να βαίνουν µειούµενοι. ( Q2 2018 2.6% , Q2 2018 2.4%,  Q2 2018 2.2% , Q1 2018 2.1% ). Με αυτά τα δεδοµένα ο κίνδυνος των µετοχών είναι σηµαντικά αυξηµένος για το 2018.

Στην Ευρωζώνη, όπου τα πράγµατα εξελίσσονται µε µια υστέρηση σε σχέση µε τις ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αποφασίσει από τον επόµενο µήνα να περιορίσει τις αγορές παγίων ( το γνωστό QE ) από τα 60 δισ. ευρώ το µήνα στα 30. Στόχος της είναι να  ολοκληρώσει το πρόγραµµα αγορών τον Ιανουάριο του 2019. Το πιθανότερο είναι ότι µαζί µε το QE θα τερµατιστεί και η περίοδος αρνητικών επιτοκίων για τα κράτη της Ευρωζώνης. Αυτό σηµαίνει πτώση των τιµών σε κρατικά και εταιρικά οµόλογα. Να σηµειώσουµε εδώ ότι η ECB αναµένεται το πρώτο τρίµηνο του 2019 να αυξήσει και τα επιτόκια του euro.

Οι εκτιµήσεις της ECB  για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη είναι µειωµένες για το 2018 σε σχέση µε το 2017  όπως επίσης και για το 2019. Για το 2018 εκτιµάται ότι θα µειωθεί και ο πληθωρισµός.

Συνήθως, ο συνδυασµός προσδοκίας ανόδου επιτοκίων, µειωµένης ανάπτυξης µε χαµηλό πληθωρισµό και χωρίς παροχή ρευστότητας από τις Κεντρικές Τράπεζες, αυξάνει το κίνδυνο για τις τιµές των µετοχών.

Όσον αναφορά τις ισοτιµίες για την αρχή του έτους πιθανόν οι συνθήκες να ευνοούν την ενίσχυση του Αµερικανικού νοµίσµατος. Όσο όµως θα πλησιάζουµε προς το τέλος του 2018 και καθώς θα έχουµε καλύτερη εκτίµηση για τους στόχους τις ECB, οι προσδοκίες µάλλον θα είναι υπέρ του ευρώ.

Όσον αφορά την ελληνική αγορά οµολόγων είναι πολύ πιθανό οι αποδόσεις των οµολόγων να σταθεροποιηθούν στα τρέχοντα ή και σε χαµηλότερα επίπεδα για όσο καιρό διαρκεί το πρόγραµµα στήριξης. Την αγορά µετοχών στην Ελλάδα καλύτερα να τη χωρίσουµε σε δύο µέρη· στις τραπεζικές και στις µη τραπεζικές µετοχές. Οι µη τραπεζικές εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης έχουν καταφέρει να βρεθούν σε επίπεδα τιµών του 2014 ή άλλες περιπτώσεις σε ιστορικά υψηλά. Τα περιθώρια ανόδου για αυτές, εξαρτώνται εκτός από τα τοπικά θέµατα και από την πορεία των ευρωπαϊκών µετοχών. Οι ελληνικές τράπεζες είναι ένα άλλο κεφάλαιο καθώς έχουν µπροστά τους πολλές προκλήσεις, όπως για παράδειγµα τα stress tests, την εφαρµογή των ΙFS’s 9 και την αναπροσαρµογή των προβληµατικών περιουσιακών τους στοιχείων. Το µόνο σίγουρο για τις µετοχές τους είναι ότι το 2018 θα έχουν σηµαντική µεταβλητότητα!

Ευχόµενοι λοιπόν «καλό και δηµιουργικό 2018» αξίζει να θυµίσουµε ότι ο µόνος τρόπος που υπάρχει για να αντιµετωπίσουµε τις αγορές είναι η συνειδητοποίηση του κινδύνου τους και να τον διαχειριστούµε προσεκτικά.