Ο όρος greenwashing είναι όταν επώνυμα brands, οργανισμοί ή και κυβερνήσεις προωθούν μια εικόνα οικολογικής συνείδησης χωρίς αυτό να συμβαίνει πραγματικά. Δηλαδή, συνειδητά παραπλανούν τους καταναλωτές με τον ισχυρισμό ότι προωθούν βιώσιμες πρακτικές. Και ουσιαστικά πρόκειται για μία πρακτική «πράσινου ξεπλύματος» μέσω προώθησης ψευδών ή παραπλανητικών μηνυμάτων σχετικά με το πώς τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες μιας εταιρείας, ενός οργανισμού κλπ είναι περιβαλλοντικά ορθά.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ έχει θεσπίσει νομοθεσία για τη διατήρηση της αξιοπιστίας και της διαφάνειας των γνωστοποιήσεων ESG, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού Taxonomy και του Κανονισμού Γνωστοποιήσεων Αειφορίας (SFDR). Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί σημαντικό να συνεχίσει να παρακολουθεί τους κινδύνους greenwashing και να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των εποπτικών δραστηριοτήτων.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ζήτησε από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές να συμφωνήσουν για τα κοινά χαρακτηριστικά του greenwashing. Ζητά επίσης:
- να προσδιορίσουν την επικράτηση και τη δυναμική του greenwashing σε ολόκληρη την ΕΕ·
- να παρουσιάσουν μια επισκόπηση της δράσης που αναλαμβάνουν ή θα μπορούσαν να αναλάβουν τα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση του greenwashing χρησιμοποιώντας τα υπάρχοντα και προτεινόμενα εποπτικά εργαλεία και εξουσίες·
- να αξιολογήσουν την κατάσταση εφαρμογής των πολιτικών βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ στα κράτη μέλη της ΕΕ·
- να αξιολογήσουν εάν οι υφιστάμενες και οι επικείμενες εποπτικές εντολές που είναι διαθέσιμες στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές επαρκούν για τη διαχείριση των κινδύνων greenwashing· και να
- προτείνουν τυχόν βελτιώσεις που θα μπορούσαν να γίνουν στο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ.
Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα διερευνήσουν και θα συντάξουν εκθέσεις σχετικά με το greenwashing που σχετίζονται με τους συγκεκριμένους τομείς αρμοδιότητάς τους, αν και αναμένεται να συντονιστούν ώστε να διασφαλιστεί η συγκρισιµότητα των τομέων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε να παραδοθούν οι εκθέσεις προόδου 12 μήνες από την ημερομηνία αποστολής του αιτήματος (δηλαδή έως τις 15 Αυγούστου 2023), με τις τελικές εκθέσεις να δημοσιεύονται ένα χρόνο μετά.
Οι καταναλωτές ανησυχούν
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την European Sustainability Foundational Study 2021 της Kantar, η οποία πραγματοποιήθηκε σε 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, το 43% των Ευρωπαίων δήλωσε ότι έχει ήδη επηρεαστεί προσωπικά από την κλιματική αλλαγή. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ασία είναι 58% και στην Αμερική 54%.
Το 75% των καταναλωτών δηλώνει πιο «ανοικτό» σε βιώσιμες συμπεριφορές. Αλλά, παρόλο που οι καταναλωτές καταδεικνύουν τις εταιρείες ως υπεύθυνες να εστιάσουν στη βιωσιμότητα, το 65% ανησυχεί ότι τα brands ασχολούνται με κοινωνικά ζητήματα αποκλειστικά για το οικονομικό όφελος. Επιπλέον, το 42% των καταναλωτών έχει ήδη σταματήσει να αγοράζει προϊόντα και υπηρεσίες για περιβαλλοντικούς ή κοινωνικούς λόγους.
