Η συζήτηση επανήλθε στο προσκήνιο την περασμένη εβδομάδα από την εισφορά-έκπληξη της ιταλικής κυβέρνησης στις τράπεζες, η οποία προκάλεσε αναστάτωση στις διεθνείς αγορές. Αν και η ιταλική κυβέρνηση τελικά υπαναχώρησε μειώνοντας σημαντικά το φόρο, το θέμα είναι ξανά επίκαιρο.

Άλλωστε, υπάρχουν πολλές κυβερνήσεις που θεωρούν χρήσιμες αυτές τις παρεμβάσεις. Ο Grant Wardell-Johnson, επικεφαλής του τμήματος παγκόσμιας φορολογικής πολιτικής στην KPMG, έκανε λόγο για «ευρωπαϊκό κύμα έκτακτων φόρων στα απρόσμενα κέρδη και αυτό είναι ξεκάθαρα μια απάντηση στην έλλειψη εσόδων της κυβέρνησης».

Τα στοιχεία της KPMG και του Tax Foundation, παρουσιάζονται από τους Financial Times και δείχνουν ότι περισσότεροι από 30 έκτακτοι φόροι, αρκετοί από τους οποίους καλύπτουν πλέον πολλούς τομείς, έχουν εισαχθεί ή προταθεί σε όλη την Ευρώπη από τις αρχές του 2022.

Συνολικά 24 χώρες της ΕΕ έχουν ανακοινώσει, προτείνει ή εφαρμόσει έναν έκτακτο φόρο για τα απρόσμενα κέρδη στις ενεργειακές εταιρείες, τον οποίο πρότειναν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας στις αρχές του 2022. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης επιβάλει φόρο στα κέρδη που προέρχονται από την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Βόρεια Θάλασσα.

Αλλά οι τράπεζες έχουν γίνει όλο και περισσότερο στόχος, με την Τσεχία, τη Λιθουανία, την Ισπανία και τώρα την Ιταλία να επιβάλλουν επιβαρύνσεις στον τομέα. Η Λετονία θα μπορούσε να ακολουθήσει.

Σε άλλες χώρες, οι τομείς που καλύπτονται από έκτακτους φόρους έχουν διευρυνθεί ακόμα περισσότερο. Η Ουγγαρία έχει επιβάλει εισφορές σε όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς και στους φαρμακευτικούς ομίλους. Η Πορτογαλία εισήγαγε εισφορά 33% στους διανομείς τροφίμων με υπερκέρδη που θα προκύψουν το 2022 και το 2023.

Η Κροατία προχώρησε ακόμα περισσότερο, εισάγοντας έναν έκτακτο φόρο που δυνητικά ισχύει για όλες τις εταιρείες που ανακοινώνουν έσοδα άνω των 300 εκατ. κορώνων (40 εκατ. ευρώ) για το 2022. Η Βουλγαρία σχεδιάζει επίσης έναν έκτακτο φόρο σε ολόκληρη την οικονομία.

«Οι έκτακτοι φόροι είναι ελκυστικοί επειδή είναι διαισθητικά δίκαιοι», σχολιάζει ο Christian Hallum, επικεφαλής πολιτικής φορολογικής δικαιοσύνης στην Oxfam. «Έχουμε μια κατάσταση όπου εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν δυσκολίες και πολλές εταιρείες πραγματοποιούν κέρδη ρεκόρ. Είναι απλά άδικο».