Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ του Συντηρητικού Κόμματος κατέστησε το νομοσχέδιο αυτό πυλώνα της πολιτικής του για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης και ευελπιστεί ότι θα μπορέσει να υιοθετηθεί και να τεθεί σε ισχύ πριν από τις βουλευτικές εκλογές που προβλέπεται να διεξαχθούν φέτος στη Βρετανία. Στα μέσα Ιανουαρίου το χαρακτήρισε «επείγουσα εθνική προτεραιότητα».

Ωστόσο, το αμφιλεγόμενο αυτό νομοσχέδιο, το οποίο βρίσκεται υπό συζήτηση στη Βουλή των Λόρδων, την άνω Βουλή του βρετανικού κοινοβουλίου, δέχθηκε κριτική και από τον επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας και από τον ΟΗΕ. Κοινοβουλευτική επιτροπή αποτελούμενη από 12 μέλη, Εργατικούς και Συντηρητικούς, κρίνει το σχέδιο αυτό «θεμελιωδώς ασύμβατο» με τις υποχρεώσεις της Βρετανίας στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το σχέδιο νόμου ανασυντάχθηκε έπειτα από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας, το οποίο έκρινε παράνομο να στέλνονται μετανάστες στη Ρουάντα, εκτιμώντας ότι η χώρα αυτή δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ασφαλής γι’αυτούς. Το κείμενο, το οποίο υποστηρίζεται από μια νέα συνθήκη ανάμεσα στο Λονδίνο και το Κιγκάλι, ορίζει την Ρουάντα ως ασφαλή τρίτη χώρα και εμποδίζει την επιστροφή μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους. 

Η επιτροπή ανησυχεί ιδιαίτερα για «την υποχρέωση των δικαστηρίων να θεωρούν την Ρουάντα «ασφαλή» χώρα, αλλά και για τον περιορισμό της πρόσβασης στα δικαστήρια για την άσκηση έφεσης κατά αποφάσεων». Επιπλέον, «δεν είναι σαφές» ότι οι μετανάστες που θα απελαύνονται προς την Ρουάντα θα μπορούν να λάβουν «εγγύηση» ότι δε θα σταλούν σε χώρα στην οποία θα ήταν δυνατό να διωχθούν.

«Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθολικά», υπογραμμίζει η επιτροπή. Αλλά το σχέδιο νόμου «παραβιάζει αυτήν τη βασική αρχή, αρνούμενο σε συγκεκριμένη ομάδα την προστασία που εγγυάται ο νόμος για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Με αυτό το σχέδιο νόμου, δημόσιοι φορείς θα «εξουσιοδοτούνται να ενεργούν κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», προειδοποιεί η επιτροπή. «Αν το Ηνωμένο Βασίλειο υιοθετήσει νόμο που δε σέβεται τις διεθνείς δεσμεύσεις του στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αυτό θα βλάψει σοβαρά την ικανότητά του να επηρεάσει άλλες χώρες ωστε να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο», σημειώνει επίσης στην έκθεσή της.

Το νομοσχέδιο αυτό προκαλεί διχασμό ακόμη και στους κόλπους του Συντηρητικού Κόμματος, καθώς βουλευτές έχουν ασκήσει κριτική στο κείμενο, ενώ άλλοι έχουν ζητήσει να καταστεί πιο αυστηρό. Οι τελευταίοι προσπάθησαν μάταια για την τροποποίησή του πριν από υιοθέτησή του από τους βουλευτές.