Το κόστος διατήρησης στο Χρηματιστήριο, κεφάλαια που βγαίνουν για επαναγορά ιδίων μετοχών, πληρωμές σε αναδόχους για αυξήσεις κεφαλαίου και βεβαίως η... διαφάνεια, αφού οι εισηγμένοι ειδικά αυτών στις μικρότερες κεφαλαιοποιήσεις είναι υποχρεωμένοι αν έχουν κέρδη να πληρώνουν έκτακτη εισφορά κι αν εμφανίσουν ζημιές να αντιμετωπίσουν τον ορυμαγδό των πωλήσεων, είναι οι βασικότεροι λόγοι προβληματισμού. Το σημαντικότερο όλων δε; Η απουσία αγοραστικού ενδιαφέροντος, οδηγώντας τις μετοχές στην καθολική απαξίωση με όγκους συναλλαγών ημερησίως, μόλις μερικές δεκάδες τεμάχια... Εξαιρετικά φτωχότερο έχει γίνει το ελληνικό χρηματιστήριο την τελευταία εξαετία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΧΑ 100 εταιρείες έχουν βγει από το ταμπλό είτε λόγω συγχωνεύσεων, είτε λόγω δημόσιων προτάσεων, είτε λόγω προβλημάτων και από την άλλη μόλις 27 εταιρείες έχουν εισαχθεί. Μάλιστα ο αριθμός των εταιρειών που έχουν πάψει να είναι εισηγμένες θα αυξηθεί και θα ξεπεράσει τις 100 αφού βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη τέσσερις δημόσιες προτάσεις με τους παράγοντες της αγοράς να σημειώνουν πως οι τρεις έχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας.

Βροχή οι δημόσιες προτάσεις

Η δημόσια πρόταση για τη Μπερνουμπή και τη Βασιλόπουλος, σε συνδυασμό με τη δημόσια πρόταση που είναι σε εξέλιξη στην Fashion Box, τον Βασιλόπουλο, την Αγροτική Ασφαλιστική και την Informer έχει δημιουργήσει νέα σενάρια στο χρηματιστήριο για νέο κύκλο εξόδου εταιρειών. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα και εντός του 2010 διαγράφτηκαν από το ΧΑ λόγω δημόσιας πρότασης δύο εταιρείες (Ιμάκο, Rainbow και Λυμπέρης). Το 2009 αποχώρησαν τέσσερις εταιρείες (Πειραιώς Leasing, Ρόκας, Γρηγόρης και Multirama), το 2008 το ΧΑ διέγραψε έξι (Unisystems, Νεοχημική, Everest, Cosmote, Ελαΐς και Εθνιική Ασφαλιστική) το 2007 έξι εταιρείες (Νotos, Alpha Leasing, Φοίνιξ-Metrolife, Hyatt, Δέλτα Παγωτού και Γερμανός) και το 2005 μία (Κωτσόβολος). Φέτος μέχρι στιγμής έχουν διατυπωθεί τέσσερις δημόσιες προτάσεις και μόνο η Alfa Wood που έχει υποβάλει δημόσια πρόταση για τη Σέλμαν έχει δηλώσει πως δεν επιθυμεί να αφαιρεθεί η μετοχή από το ΧΑ.

Παράλληλα αυξάνονται τα σενάρια για επιβολή δημόσιων προτάσεων από πλήθος εταιρειών. Εδώ και καιρό όμως, στα χρηματιστηριακά γραφεία κυκλοφορεί φήμη για δημόσια πρόταση στην Coca Cola, που όμως δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Για τη Μυτιληναίος ακούστηκε πως θα απορροφήσει τη ΜΕΤΚΑ, αλλά ακόμα και αν γίνει χρηματιστές αναφέρουν πως είναι νωρίς για μία τέτοια κίνηση. Η δε διοίκηση του ομίλου, το διαψεύδει. Φήμες έχουν ακουστεί και για τη Βαλκάν, ότι η Μηχανική που είναι και ο βασικός μέτοχος θα την βγάλει από το ταμπλό, ενώ από την αρχή του 2010 έχουν ενταθεί οι φήμες για έξοδο από το ταμπλό της Emporiki Bank μετά την ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου, αλλά προς στο παρόν η Credit Agricole, αρκείται στο να μαζεύει μετοχές από το ταμπλό, φτάνοντας στο... ιδανικό ποσοστό για delisting, το 91%. Παλαιότερα είχαν κυκλοφορήσει πληροφορίες για δημόσια πρόταση στις εταιρείες ΑΓΕΤ Ηρακλής και Αστήρ Παλάς. Δημόσια πρόταση είχε γίνει στο παρελθόν στις Μινωικές Γραμμές από τον Emanuele Grimaldi, χωρίς όμως να συγκεντρωθεί το απαιτούμενο από το νόμο ποσοστό για την έξοδο της μετοχής από το ΧΑ.

Οι σκέψεις περί αποχώρησης όμως, κατακλύζουν τους επιχειρηματίες σστις μικρότερες κεφαλαιοποιήσεις. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές των «Α», υπάρχουν σε αυτή τη συγκυρία έξι περιπτώσεις εταιρειών που εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης και δεν αποκλείεται οι δημόσιες προτάσεις για έξοδο από το ταμπλό του Χ.Α. να εκδηλωθούν εντός του καλοκαιριού. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι εταιρείες Έλαστρον, Άλφα Γκρίσιν, Ατλάντικ, FG Europe, Dionic και Byte φέρονται να έχουν χτυπήσει την πόρτα χρηματιστηριακών εταιρειών προκειμένου να τίς συμβουλευτούν για τα... περαιτέρω.

Γιατί βγαίνουν

Για τις εταιρείες που ελέγχονται από ξένες εταιρείες εισηγμένες σε άλλα χρηματιστήρια αποτελεί στρατηγική επιλογή η έξοδος από το ΧΑ, αφού επιθυμούν να είναι εισηγμένη μόνο η μητρική εταιρεία (π.χ. Delhaize για ΑΒ Βασιλόπουλο). Όμως οι αποτιμήσεις είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δίνουν την ευκαιρία σε πολλούς επιχειρηματίες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να εξαγοράσουν τις εταιρείες τους προσφέροντας χαμηλό τίμημα. Επιπλέον δύσκολα εταιρείες της μεσαίας και της μικρής κεφαλαιοποίησης αντλούν κεφάλαια από το ΧΑ, ενώ και οι επιχειρηματίες αυτής της κατηγορίας δύσκολα πραγματοποιούν placements που θα μπορούσε να τους αποφέρει οφέλη μακροπρόθεσμα. Ιδιαίτερο βάρος αποτελεί το κόστος παραμονής που είναι πολύ υψηλό και οι υποχρεώσεις αυξάνονται διαρκώς αναγκάζοντας επιχειρηματίες στην έξοδο από το ταμπλό.

Η κοροϊδια

Παρά το γεγονός ότι απελευθερώνονται κεφάλαια λόγω των δημόσιων προτάσεων –και οι επενδυτές άλλοτε υποχρεωτικά και άλλοτε όχι- αυτά φαίνεται πως δεν επανεπενδύονται. Χρηματιστές αναφέρουν πως δεν υπάρχει διάθεση ή αυτή είναι πολύ χαμηλού βαθμού σε ό,τι έχει να κάνει με την τοποθέτηση των κεφαλαίων αυτών σε άλλες μετοχές. Αν και το ΧΑ βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, η κρίση και η εκτιμώμενη μεγάλη διάρκειά της έχει κάνει τους επενδυτές ακόμα πιο επιφυλακτικούς. Σε αρκετές περιπτώσεις η δημόσια πρόταση έχει γίνει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από το κόστος κτήσης, όμως αυτό δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τους επενδυτές και πολλοί προτιμούν να μην τοποθετήσουν αλλού τη ρευστότητα που αντλούν πουλώντας τις μετοχές στον βασικό μέτοχο που έχει κάνει τη δημόσια πρόταση. Προτιμούν να την αφαιρέσουν από το ΧΑ σε μία προσπάθεια να προστατεύσουν το ποσό που απέμεινε. Χρηματιστές αναφέρουν πως προτείνουν μετοχές φθηνές σε πελάτες τους αλλά οι περισσότεροι εμφανίζονται αρνητικοί.

Οι υποχρεώσεις εντός ταμπλό

Οι υποχρεώσεις που έχουν οι εισηγμένες είναι περισσότερες από τις μη εισηγμένες και απαιτούνται σημαντικά κεφάλαια

1. Μία εισηγμένη οφείλει να διαθέτει τμήμα μετόχων και τμήμα εταιρικών ανακοινώσεων. Υποχρεούται να απασχολεί δύο εργαζόμενους αν και πολλές εταιρείες έχουν συγχωνεύσει αυτά τα δύο τμήματα και οι αρμοδιότητες έχουν περάσει σε ένα εργαζόμενο.

2. Είναι υποχρεωμένες να απασχολούν εσωτερικό ελεγκτή.

3. Πολλές εταιρείες πληρώνουν ειδικούς νομικούς συμβούλους για χρηματιστηριακά θέματα.

4. Οι εισηγμένες καταβάλουν στο Χρηματιστήριο Αθηνών αλλά και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ετήσια συνδρομή. Το κόστος είναι συνάρτηση της κεφαλαιοποίησης και ξεκινά από τα 2.000 ευρώ τόσο για το ΧΑ όσο και για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

5. Καταβάλουν στο ΧΑ αμοιβή για την ενημέρωση του μετοχολογίου το ποσό της οποίας διαμορφώνεται ανάλογα με τον ημερήσιο όγκο της μετοχής στο ταμπλό του ΧΑ.

6. Καταβάλουν ετήσια συνδρομή για το πρόγραμμα που χρησιμοποιούν για την ενημέρωση του μετοχολογίου, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 1.600 ευρώ περίπου. Το ποσό που πληρώνουν είναι ανάλογο με τον ημερήσιο όγκο των μετοχών της εταιρείας.

7. Οι εισηγμένες είναι υποχρεωμένες να δημοσιεύουν λογιστικές καταστάσεις ανά τρίμηνο, ενώ οι μη εισηγμένες δημοσιεύουν μόνο τον ετήσιο ισολογισμό. Οι δύο από τις τέσσερις λογιστικές καταστάσεις (εξαμηνιαία και ετήσια) είναι υποχρεωτικό να είναι ελεγμένες από ορκωτό ελεγκτή, τον οποίο πληρώνει η εταιρεία. Για τις εταιρείες της επιτήρησης υπάρχει υποχρέωση να ελέγχονται από ορκωτό όλες οι λογιστικές καταστάσεις. Το κόστος δημοσίευσης των λογιστικών καταστάσεων στις εφημερίδες ξεκινά από τα 10 ευρώ ανά εκατοστό, ήτοι 2.000 ευρώ περίπου.

8. Οι εισηγμένες εταιρείες εκδίδουν και ειδικά δελτία όπως ετήσιες και ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις, μία υποχρέωση που δεν την έχουν οι μη εισηγμένες.

9. Παράλληλα για τις εταιρείες του ΧΑ υπάρχει η υποχρέωση να διαθέτουν ιστοσελίδα στο internet.

10. Οι εταιρείες της μεγάλης κατηγορίας είναι υποχρεωμένες να κάνουν παρουσιάσεις σε επενδυτές. Άλλες λόγω πολλών μετόχων πραγματοποιούν τις γενικές συνελεύσεις σε ξενοδοχεία και όχι στα γραφεία της εταιρείας, γεγονός που αυξάνει τα έξοδα.

11. Αρκετές εισηγμένες ξοδεύουν σημαντικά ποσά για δημόσιες σχέσεις, όπως γεύματα σε δημοσιογράφους για ενημέρωση, εταιρικά δώρα κ.α.

Συνολικά και σύμφωνα με εισηγμένους επιχειρηματίες για μία μικρή εταιρεία που απλά εκπληρώνει τις βασικές υποχρεώσεις της χωρίς να κάνει τίποτε επιπλέον, το κόστος ανέρχεται στις 150.000 ευρώ περίπου, ποσό το οποίο αυξάνεται υπέρογκα για τις μεγάλες εταιρείες που δεν μένουν στα βασικά.

Στ.Κ.Χαρίτος

Γ. Κατικάς