Σύμφωνα με τη μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών με τίτλο «Ο κλάδος των Αλκοολούχων Ποτών στην Ελλάδα», η συνολική συνεισφορά του κλάδου είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η εγχώρια προστιθέμενη αξία που παράγεται από όλες τις κατηγορίες επιδράσεων προσεγγίζει το 1,2 δισεκ. ευρώ, μειωμένη ωστόσο σημαντικά σε σύγκριση με το 2009 όταν ήταν 2,1 δισεκ. ευρώ.

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ξεκάθαρα ότι η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας και οι επιπτώσεις των αυξήσεων στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών και στον ΦΠΑ, έχουν αδρανοποιήσει τη δυναμική των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο.

Οι αυξήσεις στον ΕΦΚΟΠ, παρόλο που έγιναν σε όλες τις κατηγορίες ποτών (αλκοολούχα, μπύρα, αποστάγματα) με περίπου ίση ποσοστιαία μεταβολή, επηρέασαν δυσανάλογα τα αλκοολούχα ποτά, δημιουργώντας επιπλέον στρεβλώσεις στην αγορά, καθώς ενίσχυσαν τα κίνητρα για υποκατάσταση της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών με άλλες κατηγορίες οινοπνευματωδών.

Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, η αύξηση των φόρων και των τιμών επιδεινώνει επίσης την ανταγωνιστικότητα του εγχώριου τουριστικού προϊόντος σε σύγκριση με ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς και αυξάνει τα κίνητρα για διασυνοριακές αγορές αλκοολούχων ποτών από γειτονικές χώρες με χαμηλότερους συντελεστές ΕΦΚΟΠ. Επιπλέον, ενισχύει τα κίνητρα διεξαγωγής λαθρεμπορίου και νοθείας, με αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, και, παράλληλα, τα κίνητρα για φοροδιαφυγή.

Οι απώλειες από το παράνομο εμπόριο αλκοολούχων ποτών, το οποίο εκτιμάται ότι έχει οξυνθεί μετά την αύξηση του ΕΦΚΟΠ, υπολογίζονται σε 42 εκ. ευρώ περίπου, λόγω μη καταβολής του ΕΦΚΟΠ, ενώ επιπλέον απώλειες απορρέουν από τη μη καταβολή ΦΠΑ που εκτιμάται ότι επίσης δεν καταβάλλεται σε μεγάλο τμήμα της αγοράς.

Η μελέτη κατέγραψε, επίσης, τις μεγάλες διαστάσεις που έχει λάβει η παραγωγή και εμπορία του τσίπουρου διημέρων, πέρα από τα όρια που ορίζονται από το νομικό πλαίσιο των διήμερων παραγωγών. Οι απώλειες που προκύπτουν από την παράνομη εμπορία του τσίπουρου διημέρων είναι σημαντικές σε όρους φορολογικών εσόδων και υπολογίζονται σε περίπου 55 εκ. ευρώ λόγω μη καταβολής του αντίστοιχου ΕΦΚΟΠ, ενώ στις απώλειες αυτές δεν έχουν συμπεριληφθεί οι απώλειες από ΦΠΑ.

Η διατήρηση του υφιστάμενου φορολογικού πλαισίου για τα αλκοολούχα ποτά, σύμφωνα με τη μελέτη, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει την τριετία 2014-2016 περαιτέρω απώλειες δημοσίων εσόδων από τον ΕΦΚΟΠ κατά 22 εκ. ευρώ, σε σχέση με το 2012, με επιπλέον υποχώρηση των εσόδων από ΦΠΑ κατά 14 εκ. ευρώ.

Οι προτάσεις του ΙΟΒΕ

Δεδομένης της προσπάθειας δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, προτείνεται η σταδιακή αποκλιμάκωση του ΕΦΚΟΠ μέχρι το 2016 στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η σταδιακή μείωση του φόρου, σε συνδυασμό με τη λήψη διαρθρωτικών μέτρων (αποτελεσματική εφαρμογή αγορανομικών ρυθμίσεων, εντατικοποίηση ελέγχων κ.ά.), εκτιμάται ότι έχει θετικές επιδράσεις στον κλάδο και στη συνολική οικονομία, προκαλώντας βελτιώσεις:

• Στην απασχόληση και στα εισοδήματα.
• Στα φορολογικά έσοδα.
• Στο βαθμό εισπραξιμότητας των φόρων.
• Στη συρρίκνωση του παράνομου εμπορίου ποτών.
• Στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος.

Από το σύνολο των εξεταζόμενων παρεμβάσεων, τα επιπλέον έσοδα εκτιμώνται σε 182 εκ. ευρώ, καταλήγει η μελέτη του ΙΟΒΕ.