της Νικόλ Αυλωνίτη

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Μagazine Ιουλίου.

Σήμερα πάνω από 3.400 e-shops συνεργάζονται με τη Skroutz, προβάλλοντας πάνω από 12 εκατομμύρια προϊόντα, ενώ σε μηνιαία βάση δέχεται περισσότερες από 32 εκατομμύρια  επισκέψεις.

Ο εκ των ιδρυτών της, Γιώργος Χατζηγεωργίου, μίλησε στο Reporter και ανέδειξε τα σχέδια επέκτασης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της εταιρείας στην Ευρώπη.

Στόχος της εταιρείας για το 2019, όπως υπογράμμισε, είναι η αύξηση των μεγεθών της καθώς, επίσης και η αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρει στους καταναλωτές, κυρίως σε επίπεδο e-commerce.

- Το 2005 θέσατε τις βάσεις για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα. Τι σας έκανε να πιστεύετε ότι το εγχείρημα θα μπορούσε να πετύχει από τη στιγμή που η κουλτούρα της ηλεκτρονικής αγοράς στη χώρα μας δεν ήταν και τόσο ανεπτυγμένη;

Δεν είχαμε ποτέ βλέψεις για να γίνει η Skroutz κανονική επιχείρηση οπότε τις αποφάσεις που θα έπαιρνε κάποιος προς την κατεύθυνση αυτή, εμείς δεν τις πήραμε. Ήταν σαν παιδική αφέλεια, δεν σκεφθήκαμε ποια θα είναι η αντίδραση του κόσμου. Όμως, από το 2007 και μετά που ασχοληθήκαμε σοβαρά και είδαμε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, κυρίως σε προϊόντα τεχνολογίας, αντιληφθήκαμε ότι άθελα μας, είχαμε βρει το product market fit.

- Βλέπουμε ότι δειλά μεν, σταθερά δε, καταγράφεται μια μεταστροφή στο μοντέλο κατανάλωσης. Που την αποδίδετε; Η Skroutz συνετέλεσε σε αυτή την μεταστροφή;

Γενικά, υπάρχει η αύξηση της online κατανάλωσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι η πώληση ολοκληρώνεται online αλλά σίγουρα αποδεικνύεται ο πιο εύκολος τρόπος έρευνας αγοράς. Γι’ αυτό και μεγαλώνει και θα συνεχίσει να μεγαλώνει η ηλεκτρονική αγορά. Ειδικά, όταν έχουμε ξεπεράσει το πρόβλημα της πρόσβασης στο internet γιατί όλοι έχουμε ένα κινητό πια. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, έχει χαμηλά ποσοστά όσον αφορά την πρόσβαση στο internet, βρίσκεται στο 69% ενώ η Αγγλία για παράδειγμα στο 97%. Όσο μεγαλώνει η πρόσβαση στο internet, θα μεγαλώνει αντίστοιχα και η online αγορά. Και θα μεγαλώνει όσο κάποιες αγορές προϊόντων κάνουν την μετάβαση προς την online παρουσία. Πριν πέντε χρόνια δεν θα αγόραζες προϊόντα φαρμακείου online. Το Internet αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για να πεις ότι πλησιάζω το κοινό μου.

Αυτό που κέρδισε το κοινό ήταν η ευκολία, η ποικιλία και σίγουρα η σύγκριση των προϊόντων συνετέλεσε στο να πέσουν οι τιμές προς τα κάτω. Η Skroutz βοήθησε στο να γίνει αυτή η αλλαγή πιο γρήγορα αλλά δεν είναι ότι δεν θα είχε γίνει χωρίς την Skroutz.

- Την ώρα που εταιρείες κατέρρεαν, άλλες μετέφεραν τις έδρες τους στο εξωτερικό, τραπεζική χρηματοδότηση δεν υπήρχε, επιβάλλονταν υψηλοί φορολογικοί συντελεστές, τι είναι αυτό που σας έκανε παρόλα αυτά να αποφασίσετε να μείνετε Ελλάδα;

Δεν έχουμε σκεφθεί να φύγουμε, ούτε καν το έχουμε αξιολογήσει. Η φορολογία υπάρχει παντού. Αν έλεγα ότι κάτι αποτελεί πρόβλημα είναι οι υπηρεσίες που δεν είναι αντάξιες για αυτές που τις πληρώνεις και αντίστοιχες των ευρωπαϊκών. Έχουμε πολλά καλά πράγματα όπως το επίπεδο εξιδεικευμένου προσωπικού και φθηνότερο κόστος ζωής. Εδώ θες τα μισά χρήματα για να προσλάβεις πέντε προγραμματιστές από ότι θα ήθελες στη Γερμανία ή στην Ολλανδία.

- Η οικονομική κρίση αποτέλεσε για εσάς τελικά ευνοϊκή συγκυρία;

Νομίζω πως όχι. Ο κόσμος έψαχνε και πριν να βρει τα φθηνότερα προϊόντα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης σταμάτησε η πολυτέλεια, όχι η ανάγκη. Και εμείς στοχεύουμε στην ανάγκη και όχι στην πολυτέλεια. Κανένας δεν θέλει να πάρει κάτι πιο ακριβά, να σκορπάει τα χρήματα του. Εμείς εκτός από την τιμή δίνουμε την δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε πολλά προϊόντα ή την ανά πάσα στιγμή αγορά online.

- Ξεκινήσατε την λειτουργία της Skroutz με μηδέν κεφάλαιο. Ποια είναι η αξία της εταιρείας σήμερα;

Πράγματι, ξεκινήσαμε με μηδέν οικονομικό κεφάλαιο. Το μοναδικό κεφάλαιο μας ήταν ο προσωπικός χρόνος μας και οι υπολογιστές μας. Όσον αφορά την αξία της εταιρείας σήμερα, αυτή αποτιμάται, σύμφωνα με το τελευταίο transaction, στα 20 εκατομμύρια ευρώ. Για το 2018, τα κέρδη EBITDA ανήλθαν στα 6 εκατομμύρια ευρώ.

-  Η πορεία σας δείχνει ότι είστε προσεχτικοί και σχετικά συντηρητικοί στην διαχείριση των κεφαλαίων. Πώς κινείται η αγορά της Βρετανίας και γιατί επιλέξατε να αποχωρήσετε από την αγορά της Τουρκίας;

Η αποχώρηση από την Τουρκία, στα τέλη του 2018, ήταν ένας συνδυασμός πολλών παραγόντων. Αποτελούσε το πρώτο μας βήμα στο εξωτερικό και αρκετά πράγματα δεν τα υπολογίσαμε καθόλου καλά. Για παράδειγμα, την επιλέξαμε για τον πληθυσμό των 80 εκατομμυρίων κατοίκων αλλά τα αντίστοιχα sites στην Τουρκία έχουν μικρότερη κίνηση από την δική  μας. Επίσης, η πολιτική κατάσταση στη χώρα αλλά και η κουλτούρα του κόσμου δεν βοήθησαν.

Όσον αφορά, την Αγγλία είναι πολύ διαφορετική η κατάσταση. Πρόκειται για μια πολύ ώριμη αγορά. Οι πελάτες μας ξέρουν τι οφέλη θα έχουν και πότε αυτά θα αποδώσουν. Ωστόσο, υπάρχει το παράδοξο ότι τεχνολογικά είναι πίσω.

- Εξετάζετε το ενδεχόμενο να επεκτείνετε την παρουσία σας και σε άλλες χώρες;

Υπάρχει, όχι, όμως υπό την μορφή ξεχωριστής παρουσίας σε κάθε χώρα. Είμαστε τώρα στη φάση που η Ευρώπη είναι μία αγορά. Δηλαδή, υπάρχουν ήδη αρκετά ηλεκτρονικά καταστήματα που απλώς έχουν μία έδρα κάπου και από εκεί πουλάνε σε όλη την Ευρώπη. Δεν έχει σημασία που είναι η βάση της εταιρείας από την οποία αγοράζεις, αρκεί να την εμπιστεύεσαι ότι θα σου τα φέρει εκεί που βρίσκεσαι. Οπότε, εμείς θα μπορέσουμε να έχουμε ένα property και ο επισκέπτης απλά θα βλέπει τα καταστήματα που υπάρχουν στη χώρα του.

- Οι επενδύσεις γίνονται με δικά σας κεφάλαια ή μέσω δανεισμών;

Προσπαθούμε οι περισσότερες κινήσεις να γίνονται με δικά μας κεφάλαια εκτός αν είναι κάτι πολύ μεγάλο στο οποίο θα θέλαμε να έχουμε κάποιο growth capital. Δεν έχουμε προχωρήσει, βέβαια, σε τέτοια κίνηση μέχρι τώρα.

- Ποιο είναι το «κλειδί» για την ενίσχυση των μεγεθών σας; Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το 2019;

Κάθε φορά ο κύριος στόχος μας είναι να μεγαλώσουμε το μερίδιο που έχουμε στην αγορά. Να κάνουμε την εμπειρία για τους χρήστες όσο πιο καλή γίνεται. Να λύσουμε το πρόβλημα του e-commerce. Δηλαδή, και οι αποστολές και οι διαθεσιμότητες έχουν ακόμα προβλήματα που κρατούν ίσως λίγο πίσω την έννοια του online. Ο μεγάλος στόχος μας, λοιπόν, είναι να μεγαλώσουμε το μερίδιο αυτό όσο γίνεται.

- Εκτιμάτε ότι έχουμε περάσει ως χώρα τα δύσκολα; Έχει περάσει στην πραγματική οικονομία το γεγονός ότι είμαστε σε μεταμνημονιακή περίοδο;

Επειδή εμείς είχαμε πάντα μια αύξηση χρόνο με τον χρόνο, είναι λίγο δύσκολο να το απομονώσω και να πω ότι αυτή η αύξηση προήλθε από την μεταμνημονιακή περίοδο. Πάντως, ως επιχειρηματική αίσθηση μπορώ να πω ότι και πριν τον Αύγουστο, το κλίμα είχε αλλάξει αρκετά. Τα τελευταία δύο χρόνια τα πράγματα έχουν αρχίσει και φτιάχνουν. Δεν θα γίνει ποτέ 2005, αλλά θεωρώ ότι αρχίζει και βελτιώνεται η κατάσταση.

- Σε ποιες κατηγορίες προϊόντων σημειώσατε το 2018 τις περισσότερες πωλήσεις και ποιες ήταν αυτές με την μεγαλύτερη αξία;

 Ενώ στην αρχή υπήρχε ενδιαφέρον για τεχνολογικά προϊόντα τώρα το ενδιαφέρον μοιράζεται. Η μόδα, η τεχνολογία και τα είδη σπιτιού είναι περίπου από 20% του τζίρου που κάνουμε. Ο τζίρος των καταστημάτων αφορά το προϊόν. Για παράδειγμα, προϊόντα ομορφιάς πουλούν πολύ, όμως, η αξία τους δεν είναι υψηλή. Ενώ τα κινητά που πουλούν επίσης πολύ είναι ακριβότερης αξίας. Οπότε, οι τζίροι είναι πολύ μεγαλύτεροι σε τέτοια  προϊόντα. Όμως, σε απόλυτο αριθμό πωλήσεων είναι μοιρασμένο το ενδιαφέρον.

- Τα εργασιακά δεδομένα στη Skroutz παραπέμπουν σε αντίστοιχα του εξωτερικού. Καλές αμοιβές, τόσες ώρες εργασίας ώστε να επιτρέπεται η επιμόρφωση αλλά και ο προσωπικός χρόνος στους εκατοντάδες εργαζομένους. Μοντέλο κόντρα στην πρακτική των καιρών. Πείτε μας λοιπόν δικαιώνεστε;

Δεν έχουμε μετρήσει την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου μέτρου. Ούτε το κάναμε με αυτό το σκοπό. Το κάναμε γιατί μας άρεσε σαν ιδέα και γιατί γενικά είμαστε της λογικής ότι αν είσαι εδώ 10 χρόνια θέλουμε να σε επιβραβεύσουμε για να είσαι εδώ και του χρόνου και του παραχρόνου. Μακάρι να πάνε τα πράγματα καλά και να μπορέσουμε να επεκτείνουμε αυτό το μέτρο όλη την χρονιά.