Ο λόγος για τα χειροποίητα χαλιά, που από τη μοναδικότητά τους εξαρτάται και η τιμή που, σε βάθος χρόνου, μπορούν να διασφαλίσουν στις διεθνείς δημοπρασίες. «Αυξάνεται η αξία των χαλιών. Ειδικά σε συλλεκτικά κομμάτια ανεβαίνει διαρκώς» αναφέρει η κα Μάρθα Φέσσα – Γραμμενίδου, ιδιοκτήτρια της εταιρίας Fessa Carpets που πάνω από 30χρόνια καταγράφει σημαντική παρουσία στις διεθνείς αγορές, αποτελώντας τον βασικό προμηθευτή σε τάπητες συλλεκτών, υπουργείων, πρεσβειών, μουσείων, εκκλησιαστικών ιδρυμάτων και μοναστηριών, αλλά και ξενοδοχείων εντός κι εκτός Ελλάδας.
Βέβαια, πέρα από τα μοναδικά χαλιά, όπως σημειώνει η Μάρθα Γραμμενίδου κάθε τάπητας έχει μια αυταπόδεικτη αξία με βάση τα υλικά από τα οποία αποτελείται. «Το βάρος του υλικού από μόνο του έχει μια συγκριτικά σημαντική αξία στις δυτικές αγορές. Π.χ. ένα χαλί χειροποίητο από μετάξι ή μαλλί αξιοποιεί σημαντικό βάρος από μια πολύτιμη πρώτη ύλη που σε κάθε περίπτωση είναι πολυτιμότερη από ένα αντίστοιχο χαλί μαζικής παραγωγής» τονίζει και αναφέρει ότι συχνά σε δύσκολους καιρούς οι χειροποίητοι τάπητες ήταν «αποθήκες αξίας». Παραπέμπει. δε, στις αυτοβιογραφικές αναφορές της εμβληματικής δημοσιογράφου Μαρίας Ρεζάν που απέδωσε την επιβίωση της οικογένειάς της τα πέτρινα χρόνια της Κατοχής και του διωγμού των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη στο ότι ο πατέρας της ήταν μανιώδης συλλέκτης ταπήτων.
Η Γερμανία
Σήμερα η κα Γραμμενίδου, όπως αναφέρει, με βάση τις μεγάλες δημοπρασίες που γίνονται στ μεγάλα κέντρα της Δυτικής Ευρώπης, της Τουρκίας και του Ιράν, διαπιστώνει ολοένα και μεγαλύτερο αγοραστικό ενδιαφέρον. Η Γερμανία με ζώνες ελευθέρου εμπορίου και ειδικά το Αμβούργο εξελίσσεται σε διεθνές κέντρο διακίνησης ταπήτων. Εκεί συρρέουν όλοι για να δουν συλλογές και να κάνουν αγορές. Βέβαια και η Βρετανία, η Τουρκία, το Βέλγιο αλλά και η Τεχεράνη είναι σημεία αναφοράς για τους εμπόρους χαλιών. «Δεν είναι όμως μόνο οι συλλέκτες και οι ρέκτες των αριστουργημάτων της ταπητουργίας που προβαίνουν σε πωλήσεις μέσω των εμπόρων. Υπάρχουν και τα μικρά και μεσαία εισοδήματα που αντιλαμβάνονται ότι ένα χαλί έχει σημαντική αξία στο χρόνο και ανάλογα με τη δυνατότητά τους αγοράζουν. Υπάρχουν μάλιστα πολύ προσιτές περιπτώσεις σε ποιοτικά χαλιά, που αποτελούν ευκαιρίες» αναφέρει η κα Γραμμενίδου.
Το πρόβλημα της παραποίησης
«Αυτό που πρέπει να προσέχει, όμως, κάποιος είναι η πιστότητα, η αυθεντικότητα. Με άλλα λόγια αυτό που καταγράφεται ως τέχνη και υλικό να είναι όντως και αυτό που λαμβάνει ο αγοραστής. Υπάρχουν δυστυχώς και εδώ υποθέσεις παραποίησης και μάλιστα εκ των έσω. Γιαυτό και οφείλει καθένας που θέλει να πάρει ένα χαλί να αναζητά αξιόπιστους εμπόρους.. Δυστυχώς η ταπητουργία δέχεται εκ των έσω κτυπήματα από ανέντιμους εμπόρους, Το θέμα της παραποίησης των προϊόντων είναι βασικό και για μας» σημειώνει και προσθέτει:
«Εμείς το πρώτο που προσφέρουμε είναι η σιγουριά της εμπιστοσύνης. Έχουμε περάσει εξετάσεις στα μεγάλα κέντρα διακίνησης στην Ανατολή και στην Ευρώπη. Πλέον έρχονται σε μας και καταθέτουν την εμπιστοσύνη τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Θεσσαλονίκη, όπου και η βάση με δυο καταστήματα έχουμε πολλούς Τούρκους πελάτες που προτιμούν εμάς από συμπατριώτες τους.»
Εκλείπει η ελληνική παραγωγή
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρία Fessa Γραμμενίδου δραστηριοποιείται από το 1991 στη Θεσσαλονίκη «αυστηρά και και μόνο με χειροποίητα χαλιά ανατολής και παραδοσιακά εγχώρια παραδοσιακά. «Δυστυχώς, πλέον έχει εκλείψει η ελληνική παραγωγή. Όμως ένα βασικό κομμάτι της δράσης μας είναι να βρίσκουμε και να συγκεντρώνουμε πολύτιμα χειροποίητα χαλιά που φτιάχτηκαν από ελληνικά χέρια. Η Θράκη, η άλλοτε Μολδοβλαχία, ο Πόντος είναι σημεία, όπου χαλιά αξίας έχουν παραχθεί κι εμείς σήμερα προσπαθούμε να τα διασώσουμε. Τώρα π.χ. τρέχει μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με υφάνσεις. Είναι μια καταπληκτική συλλογή όπου κι εμείς έχουμε συνεισφέρει με ένα κομμάτι. Προσπαθούμε να διασώσουμε ό,τι έχει μείνει από μια μεγάλη παράδοση. Και είναι ξεχωριστή τιμή για μας να αναγνωρίζουν την τεχνογνωσία μας και να μας εμπιστεύονται μουσεία, ιδρύματα, φορείς πολιτισμού, αλλά και το Άγιο Όρος» αναφέρει η κα Γραμμενίδου και τονίζει ότι μέσα στους στόχους της εταιρίας της είναι αφενός η συντήρηση μοναδικών ταπήτων και η υποστήριξη τέτοιων προσπαθειών φορέων και προσώπων αλλά και η ενίσχυση της ελληνικής χειροποίητης παραγωγής, έστω και μικρής ή μεμονωμένης.
Μέχρι μάλιστα τις 12 Φεβρουαρίου η εταιρία Fessa Carpets διοργανώνει στο ξενοδoχείο Theoxenia Palace στην Κηφισιά, 1 έως και 12 Φεβρουαρίου, καθημερινά από τις 10 το πρωί μέχρι τις 10 το βράδυ με κομμάτια με αφαιρετικές γραμμές, μοντέρνου σχεδιασμού, Contemporary Art χειροποίητα, tapisseries, πλουμιστά υφαντά, one colour tint modern touch από τις συλλογές της.
Γιώργος Αλεξάκης