Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ), υπό τις συνθήκες αυτές, υποχώρησαν και οι δύο συνιστώσες του Γενικού Δείκτη GRe+1. Ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) διαμορφώθηκε σε -11% και ο Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας έλαβε αρνητική τιμή για πρώτη φορά μετά το 2016. Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η μεγαλύτερη επιδείνωση των προσδοκιών καταγράφηκε όσον αφορά την πορεία του ΑΕΠ και της ανεργίας.

Οι προσδοκίες για τους συντελεστές της παραγωγής κατά τους επόμενους 12 μήνες ακολούθησαν την πορεία αυτών για τα μακροοικονομικά μεγέθη και το πρώτο τρίμηνο του 2020. Καταγράφηκε απότομη στροφή προς την απαισιοδοξία. Ωστόσο, η μείωση της τιμής του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών ήταν πολύ μικρότερη εκείνης του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές που απαρτίζουν τον Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) να διαμορφώνεται από 48,4% σε 25,6%.

Αντιμετώπιση της κρίσης και ευκαιρίες

Η έρευνα κατέγραψε επίσης και τις απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τη διάρκεια της διαφαινόμενης ύφεσης. Οι περισσότεροι σύμβουλοι, 68,0%, θεωρούν ότι η ελληνική οικονομία θα επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης σε ένα έτος τουλάχιστον ή και περισσότερο. Υπάρχει όμως και ένα τμήμα, 25,3%, που προβλέπει βραχύτερη, μόλις έξι μηνών, ύφεση.

Το επόμενο διάγραμμα παρουσιάζει τις γνώμες των συμβούλων μάνατζμεντ για τις πηγές  χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η μεγάλη πλειονότητα υποστηρίζει ότι για τη στήριξη και στη συνέχεια την ανάκαμψη της οικονομίας θα πρέπει να αξιοποιηθεί το ΕΣΠΑ (35,5%), καθώς και ευρω-ομόλογο το οποίο, όπως έχει προταθεί, να εκδώσουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (33,3%). Σημαντικό ποσοστό (24,1%) των συμβούλων υποστηρίζουν ότι η χώρα θα στηριχθεί σε ίδιους πόρους και μόλις 7,1% ότι θα υπάρξει χρηματοδότηση από άλλες χώρες εκτός ΕΕ.

Τέλος, καταγράφηκαν οι ευκαιρίες που οι σύμβουλοι θεωρούν ότι υπάρχουν εν μέσω της κρίσης που προκλήθηκε από τον COVID-19. Περισσότερο σημαντική, με επίδοση 2,8, θεωρείται ότι θα είναι η ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ακολουθούν με πολύ μικρή διαφορά η διαφοροποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και η ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Προτάσεις του ΣΕΣΜΑ για την στήριξη της ανταγωνιστικότητας

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, ο ΣΕΣΜΑ προετοίμασε και απέστειλε στα αρμόδια Υπουργεία προτάσεις για οριζόντιες δράσεις προς την κατεύθυνση στήριξης της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας των επιχειρήσεων της χώρας μας, αλλά και εξειδικευμένα μέτρα για τον κλάδο των συμβούλων μάνατζμεντ και είναι στη διάθεση των αρμοδίων για την περαιτέρω εξειδίκευση και προετοιμασία υλοποίησης των προτάσεων αυτών.

Οι προτάσεις αυτές παρουσιάζονται στη συνέχεια.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

• Κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για το 2020 ή εφόσον δεν είναι εφικτό, σημαντική μείωσή της.
• Μείωση των εργοδοτικών εισφορών αναδρομικά από την αρχή του έτους 2020.
• Παρέμβαση της Κυβέρνησης στις Τράπεζες για αναστολή της υποχρέωσης καταβολής ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς αυτές, όπως απορρέουν από σχετικές δανειακές συμβάσεις, τουλάχιστον για 6 μήνες.
• Μείωση του ΕΝΦΙΑ και του τέλους χαρτοσήμου για τις παραγωγικές εγκαταστάσεις και τους χώρους γραφείων.
• Μείωση των τελών τηλεπικοινωνιών που εισπράττει το κράτος.
• Χορήγηση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας ειδικού σκοπού, ώστε να μπορούν απρόσκοπτα οι επιχειρήσεις να πληρωθούν από φορείς του Δημοσίου και να ενταχθούν σε όλα τα προγράμματα που αφορούν σε τραπεζικές ρυθμίσεις και σε χορήγηση δανείων από αυτές.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΣΠΑ

• Σχεδιασμός και προκήρυξη νέου προγράμματος ενίσχυσης του συνόλου των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων επιχειρήσεων με στόχο την αναβάθμιση ψηφιακού εξοπλισμού, την κατάρτιση προσωπικού σε θέματα ΤΠΕ και την κάλυψη λειτουργικών εξόδων, π.χ. του μισθολογικού κόστους για τη διατήρηση θέσεων εργασίας, κ.ά. Η σχετική προκήρυξη θα πρέπει να είναι απλοποιημένη και με άμεση αξιολόγηση.
• Ενίσχυση του μισθολογικού κόστους επιχειρήσεων μέσω προγραμμάτων διατήρησης της απασχόλησης από τον ΟΑΕΔ. Προτείνεται η ενίσχυση του μη μισθολογικού κόστους με άμεση απόδοση αυτού από τον ΟΑΕΔ στον ΕΦΚΑ.
• Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ήδη ενταχθεί σε Δράσεις Κρατικών Ενισχύσεων του ΕΣΠΑ, μέσω λήψης προκαταβολής χωρίς εγγυητική, ή με εγγύηση του κράτους.

ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ & ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ

• Άμεση ολοκλήρωση των διαδικασιών αξιολόγησης και ένταξης των επενδυτικών σχεδίων που είναι σε εκκρεμότητα και αύξηση του διατιθέμενου προϋπολογισμού.
• Με δεδομένη την ανάγκη άμεσης ρευστότητας στην αγορά, απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης του Αναπτυξιακού Νόμου και των Δράσεων Κρατικών Ενισχύσεων του ΕΣΠΑ, ώστε να διασφαλισθεί η ταχεία καταβολή των ενισχύσεων. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται:
• Σε κάθε φάση υλοποίησης των Επενδυτικών Σχεδίων να πραγματοποιείται μόνον διοικητικός έλεγχος και ο φυσικός – επιτόπιος έλεγχος μετά την ολοκλήρωση του Επενδυτικού Σχεδίου να πραγματοποιείται μόνον δειγματοληπτικά.
• Η υποβολή των δικαιολογητικών να γίνεται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή και να απαλειφθούν δικαιολογητικά που καθιστούν τη διαδικασία ελέγχου εξαιρετικά χρονοβόρα και γραφειοκρατική.
• Επιτάχυνση των διαδικασιών ελέγχου της προόδου υλοποίησης και καταβολής ενισχύσεων σε επιχειρήσεις, Επενδυτικά Σχέδια των οποίων έχουν υπαχθεί σε Δράσεις Κρατικών Ενισχύσεων του ΕΣΠΑ και στους Αναπτυξιακούς Νόμους (3299, 3908 και 4399). Ειδικά, σε ό,τι αφορά τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την είσπραξη των ενισχύσεων θα πρέπει να παραταθεί η χρονική περίοδος ισχύος όσων δικαιολογητικών εκδίδονται από δικαστικές αρχές, με δεδομένο ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική έκδοσή τους.
• Παροχή παρατάσεων προθεσμιών επιμέρους οροσήμων και ολοκλήρωσης των ανωτέρω Επενδυτικών Σχεδίων, καθώς και δυνατότητας τροποποιήσεων του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου τους, οι οποίες είναι απαραίτητες για την προσαρμογή στις νέες ανάγκες των επιχειρήσεων (τροποποίηση επενδυτικών προτεραιοτήτων, με επιλέξιμες και τις δαπάνες ανάπτυξης δυνατότητας τηλε-εργασίας).
• Περαιτέρω αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και του ανθρώπινου δυναμικού των εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων για την επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, καθώς και τον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ της ΠΠ 2021 – 2027.

Ειδικά για τον κλάδο των συμβούλων μάνατζμεντ, τα προτεινόμενα μέτρα είναι:

ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ & ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

• Επιτάχυνση των διαδικασιών παραλαβής υποβληθέντων παραδοτέων και στη συνέχεια πληρωμής των αντίστοιχων τιμολογίων, καθώς και αποπληρωμής εκκρεμών οφειλών (που σε αρκετές περιπτώσεις αφορούν σε τιμολόγια του 2019) από τους Φορείς του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημοσίου Τομέα, στο πλαίσιο της υλοποίησης συμβάσεων, η πλειοψηφία των οποίων αντιστοιχούν σε έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2014-2020.
• Παροχή παρατάσεων προθεσμιών υποβολής παραδοτέων και ολοκλήρωσης των έργων, όπου αυτό είναι απαραίτητο, με βάση το αντικείμενο των αντίστοιχων υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα στις περιπτώσεις που προβλέπεται παροχή υπηρεσιών στην έδρα Φορέων του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημοσίου Τομέα.
• Παράταση της χρονικής περιόδου ισχύος όσων δικαιολογητικών εκδίδονται από δικαστικές αρχές, με δεδομένο ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική έκδοσή τους, για τη διευκόλυνση συμμετοχής σε διαγωνιστικές διαδικασίες.