Του Γιώργου Φράγκου, Human Capital Leader στο τμήμα Consulting της Deloitte Ελλάδος
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Μagazine Ιουλίου.
Στα μέσα της δεκαετίας που μόλις έκλεισε, η τεχνολογία που εξέλισσε καθημερινά τη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο άρχισε να διεισδύει στον εργασιακό χώρο και στην εργασιακή μας ζωή και να την επηρεάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Ενώ τα θεμέλια της ψηφιακής εποχής - τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας, συστήματα cloud, μέσα κοινωνικής δικτύωσης - εμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας, στα μέσα της δεκαετίας, βρεθήκαμε σε έναν κόσμο στον οποίο η τεχνολογία θεωρήθηκε ως οδηγός και κινητήριος δύναμη κάθε πτυχής της εργασίας. Αυτή η αλλαγή είχε ως αποτέλεσμα άνθρωποι και τεχνολογία να αρχίσουν να συνεργάζονται με τρόπους που δύσκολα θα είχαμε προβλέψει μερικά χρόνια πριν.
Στην προσπάθεια, λοιπόν, οι οργανισμοί να επωφεληθούν από τις δυνατότητες που προσέφερε η τεχνολογία, παρέλειψαν να λάβουν υπόψη αναγκαίες αλλαγές που έπρεπε να γίνουν προκειμένου να ξεκλειδώσουν τις πλήρεις δυνατότητες που θα μπορούσε να φέρει η τεχνολογία στον κόσμο της εργασίας. Έως το 2017, και ενώ η συνύπαρξη ανθρώπων – τεχνολογίας δεν μπορούσε να εξομαλυνθεί, κατέστη αρκετά σαφές ότι ένας πιο ριζοσπαστικός μετασχηματισμός ήταν απαραίτητος προκειμένου αυτοί οι δύο πολύτιμοι πόροι να συνεργαστούν παραγωγικά, να δημιουργήσουν ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» και να προσφέρουν πραγματική αξία στις επιχειρήσεις. Εκείνη τη χρονιά στην Deloitte εκδώσαμε το report Human Capital Trends 2017 με τίτλο : Rewriting the rules for the digital age (Ξαναγράφοντας τους κανόνες της ψηφιακής εποχής), προτείνοντας στους οργανισμούς να «ξαναγράψουν τους κανόνες» προκειμένου να κεφαλαιοποιήσουν την παραγόμενη αξία από τη ραγδαία αλλαγή που ξεδιπλώθηκε πλήρως με την ψηφιακή εποχή.
Αυτοί οι κανόνες απαιτούν, όχι την απλή εισαγωγή τεχνολογιών σε υφιστάμενες δομές και διαδικασίες, αλλά τον επανασχεδιασμό της ίδιας της εργασίας και της φύσης των επαγγελμάτων με τρόπο που υποστηρίζει τη λειτουργική συνεργασία των δύο, και όχι την αντικατάσταση του ανθρώπου από την τεχνολογία. Αυτό στην πράξη μπορεί να επιτευχθεί με ευέλικτες δομές εργασίας που ευνοούν την προσαρμοστικότητα, την ευκαιρία αντίδρασης σε σύντομο χρόνο και τις συνθήκες για αποφάσεις ανάλογα με την κατάσταση. Σε αυτές τις δομές, ένας νέος τρόπος ηγεσίας καθοδηγεί ομάδες ανθρώπων και μηχανών προς το μέλλον της εργασίας, ξεκινώντας το ταξίδι για επανασχεδιασμό της ίδιας της εργασίας, του περιβάλλοντος εργασίας και του ανθρώπινου δυναμικού.
Φτάνοντας προς το τέλος της δεκαετίας, έγινε σαφές ότι ο «νέος οργανισμός» έχανε ακόμα ένα βασικό στοιχείο προκειμένου να ξεκλειδώσει το σύνολο της δύναμης ανθρώπου – τεχνολογίας, τις κοινωνικές δυνάμεις των οποίων η ισχύς ήρθε εμφανώς στο προσκήνιο με την άνοδο κοινωνικών κινημάτων όπως Black Lives Matter (2013 & 2020), Love Wins (2015), Brexit and the Remain Campaign (2016), και το Me Too (2017). Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι άρχισαν να στρέφονται προς τις επιχειρήσεις ακόμα περισσότερο από ότι στις κυβερνήσεις, προκειμένου εκείνες να καλύψουν ένα διευρυνόμενο κενό ηγεσίας στην κοινωνία, και ζητώντας την δημιουργία ενός πιο ριζικά διαφορετικού τύπου επιχείρησης.
Στην Deloitte, τονίσαμε αυτή την ανάγκη μέσω του report που παρουσιάσαμε το 2018, καλώντας προς την δημιουργία της «Κοινωνικής Επιχείρησης» (Social Enterprise), της οποίας η αποστολή συνδυάζει την αύξηση της κερδοφορίας με τον ταυτόχρονο σεβασμό και υποστήριξη των ομάδων που την πλαισιώνουν (stakeholders). Ουσιαστικά μιλάμε για έναν οργανισμό που ακροάζεται, επενδύει και διαχειρίζεται ενεργά τις τάσεις που διαμορφώνουν τον σημερινό κόσμο, έχει τη δυνατότητα να σταθεί απέναντι στις ανάγκες τις κοινωνίας (τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου του), και αποτελεί πρότυπο προωθώντας την υψηλού επιπέδου συνεργατικότητα σε όλα τα επίπεδα.
Με την έναρξη μιας νέας δεκαετίας, συνειδητοποιήσαμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα. Αντί να ρωτάμε πως θα «εξανθρωπίσουμε» ένα εργασιακό περιβάλλον πλημμυρισμένο από τεχνολογία, πάμε σε μια βαθύτερη πρόκληση: πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το περιβάλλον που δημιουργεί η τεχνολογία για να εξανθρωπίσουμε τον κόσμο της εργασίας. Μπορούμε, λοιπόν, να διατηρήσουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο σε έναν εργασιακό κόσμο που όλα περιστρέφονται γύρω από την τεχνολογία;
Όντας πλέον στην εποχή του AI (Artificial Intelligence), είμαστε σε θέση να απαντήσουμε στο πώς οι οργανισμοί μπορούν να ξεκλειδώσουν τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας για να σχεδιάσουν ξανά την εργασία και τις θέσεις εργασίας με τρόπο που να παράγεται αξία τόσο για τα άτομα τόσο και για την ίδια την επιχείρηση.
Διεξάγοντας, για ακόμα μία χρονιά, την έρευνα των τάσεων Ανθρώπινου Κεφαλαίου (Human Capital Trends), επιβεβαιώνεται ότι τα επαγγέλματα του μέλλοντος θα ανήκουν όλο και περισσότερο στην κατηγορία των «Υπερ-επαγγελμάτων» (Superjobs) τα οποία σε αντίθεση με τα παραδοσιακά επαγγέλματα, συνδυάζουν την χρήση τεχνολογίας με ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και ικανοτήτων των εργαζομένων, τοποθετώντας τους στο επίκεντρο.
Τα Υπερ-επαγγέλματα διατρέχουν μικρότερο ρίσκο αυτοματοποίησης λόγω του συνδυαστικού χαρακτήρα τους, που περιλαμβάνει τόσο τεχνικές δεξιότητες, όπως η γνώση προγραμματισμού και ανάλυσης δεδομένων, αλλά ταυτόχρονα και ικανότητες όπως η επικοινωνία, η συνεργατικότητα και η δημιουργικότητα.
Οι συγκεκριμένες δεξιότητες θα προέρχονται πιθανώς από διάφορους τομείς και θα εξελίσσονται γρήγορα, αυξάνοντας την ανάγκη να επιταχυνθεί η μάθηση τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες. Η επέκταση αυτής της ιδέας σε ολόκληρη την ομάδα δημιουργεί την έννοια της «Υπερ-ομάδας» στην οποία τα άτομα και οι μηχανές συνδυάζουν τις συμπληρωματικές δυνατότητές τους για την απόκτηση πληροφοριών, την επίλυση προβλημάτων και τη δημιουργία αξίας, ώστε να ανταποκριθούν οι εταιρίες στις ραγδαίες τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις του σήμερα.
Περισσότερα νέα από την ομάδα Consulting της Deloitte: εδώ.