Ο σύγχρονος ανταγωνισμός και οι ανατροπές που επέφερε η κρίση της πανδημίας έχουν αυξήσει την κρισιμότητα του επιχειρηματικού σχεδιασμού, δυσκολεύοντας ταυτόχρονα τη διαδικασία κατάρτισής του. Όμως, παρά τις ομολογουμένως δύσκολες αυτές συνθήκες, η τεχνολογική πρόοδος παρέχει τη δυνατότητα σε μια επιχείρηση να λαμβάνει έγκαιρα, έγκυρες αποφάσεις, άμεσα προσαρμοσμένες σε μη αναμενόμενες μεταβολές του περιβάλλοντος, αξιοποιώντας σε καθημερινή βάση τα δεδομένα της.
Στο παρελθόν, η ανάλυση δεδομένων βασιζόταν κυρίως σε στατιστικά μοτίβα και εμπειρικές πρακτικές. Πλέον, οι καινοτόμες τεχνολογίες της 4 ης Βιομηχανικής Επανάστασης έχουν αλλάξει άρδην το σκηνικό: προηγμένα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης (analytics), με δυνατότητα ταχύτατης ανάλυσης τεράστιων όγκων δεδομένων, χρησιμοποιούνται για την παροχή πληροφόρησης, την εξαγωγή συμπερασμάτων και την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων, δημιουργώντας έτσι υπεραξία για τις επιχειρήσεις και προσδίδοντάς τους ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Οι λύσεις αυτές την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει ευρέως διαθέσιμες, αλλά και πιο προσιτές σε όρους κόστους. Παράλληλα, η «εκπαίδευσή» τους με νέα δεδομένα τις εξελίσσει, καθιστώντας τες σταδιακά πιο αποτελεσματικές και
ακριβείς, κάτι που περιορίζει την ανάγκη ανθρώπινης παρέμβασης.
Η χρήση των analytics δίνει τη δυνατότητα σε μια βιομηχανία να προβλέπει τη ζήτηση και να προσαρμόζει ανάλογα τον όγκο παραγωγής, να διαχειρίζεται αποτελεσματικά το ύψος των αποθεμάτων, να διενεργεί προληπτική συντήρηση στη γραμμή παραγωγής, να βελτιστοποιεί τη σύνθεση των πωλήσεων ανά κανάλι προώθησης, κ.λπ. Τα οφέλη είναι ήδη ορατά: έως 35% μείωση του χρόνου παραγωγής, έως 25% μείωση αποθεμάτων, έως 3% αύξηση εσόδων, έως 7 μονάδες υψηλότερη απόδοση επένδυσης (ROI), έως 25% μείωση των δαπανών Ε&Α.
Επίσης, οι επιχειρήσεις που βασίζουν τη λειτουργία τους στη συστηματική αξιοποίηση των δεδομένων τους, έχουν διπλάσια πιθανότητα να υπερβούν τους επιχειρηματικούς τους στόχους, έναντι αυτών που δεν έχουν αναπτύξει
σχετική κουλτούρα.
Στο διεθνές προσκήνιο, ήδη καταγράφονται πολυάριθμες περιπτώσεις επιτυχούς ενσωμάτωσης εργαλείων analytics. Ωστόσο, η ελληνική πραγματικότητα διαφέρει, καθώς σε πολλές επιχειρήσεις οι αποφάσεις εξακολουθούν να λαμβάνονται βάσει εμπειρικών μοτίβων. Στο σημείο αυτό, εντοπίζεται ένα αξιοσημείωτο παράδοξο: αν και οι ελληνικές επιχειρήσεις κατατάσσονται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην προμήθεια συστημάτων Big Data Analytics (12 η θέση στην ΕΕ-28 στον δείκτη DESI), εν τούτοις μόνο 4 στις 10, σύμφωνα με την Deloitte, έχουν υιοθετήσει κουλτούρα και διαδικασίες λήψης αποφάσεων βάσει ανάλυσης δεδομένων. Η αντίθεση αυτή υποδηλώνει ότι τα εν λόγω εργαλεία, η αξία των οποίων προφανώς και αναγνωρίζεται από τις επιχειρήσεις, παραμένουν αναξιοποίητα, καθώς στην πράξη οι επενδύσεις τους «ακυρώνονται» από αυτήν ακριβώς την έλλειψη κουλτούρας. Οι επιχειρήσεις λοιπόν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα τους στην καθημερινή τους λειτουργία. Μάλιστα, τα 2/3 των διοικήσεων μεγάλων οργανισμών δεν επικροτούν την ροή των δεδομένων εντός της επιχείρησης ως λειτουργία κομβικής σημασίας, γεγονός που αποτρέπει την επίτευξη υψηλότερων επιπέδων παραγωγικότητας και παρεμποδίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ολόκληρης της οικονομίας.
Η προαναφερθείσα υστέρηση υποδηλώνει ότι η μετάβαση σε ένα μοντέλο, όπου η επιχείρηση λειτουργεί και λαμβάνει αποφάσεις αξιοποιώντας τα δεδομένα της, δεν προϋποθέτει μόνο την υιοθέτηση της τεχνολογίας, τη λειτουργία ενός μηχανισμού συλλογής, αποθήκευσης και διακυβέρνησης δεδομένων και την εύρεση ψηφιακών δεξιοτήτων.
Το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ, με τη συνεργασία της Deloitte, θεωρούν ότι πρέπει να εφαρμόζεται μια ολιστική προσέγγιση, στα πλαίσια της οποίας απαντώνται μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα: καταγραφή προβλημάτων και διαδικασιών που πρέπει να βελτιωθούν, στόχοι, σύνδεση ανάλυσης δεδομένων με την επιχειρηματική στρατηγική, εντοπισμός των απαραίτητων δεδομένων και διασφάλιση της ποιότητας και αξιοπιστίας τους, δημιουργία οργανωτικής δομής, εύρεση κατάλληλων δεξιοτήτων, μετασχηματισμός οργανωτικών δομών και διαδικασιών, επιλογή τεχνολογικών λύσεων και τρόπος απόκτησής τους, κίνδυνοι που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο το εγχείρημα.
Όμως η αλλαγή της διοικητικής κουλτούρας είναι το σημείο εκκίνησης για μια διαδρομή που θα οδηγήσει σε ένα μοντέλο, όπου τα δεδομένα είναι το «καύσιμο» και η αξιοποίησή τους ο «μηχανισμός» της επιχειρηματικής ευφυίας. Μόνο έτσι θα διαμορφωθούν σύγχρονοι, ψηφιοποιημένοι οργανισμοί, που θα λειτουργούν με τεκμηρίωση, θα επιτυγχάνουν καλή θέση στον ανταγωνισμό και θα προσθέτουν αξία στην οικονομία.