Δηλαδή βιομηχανία , τουρισμός, εστίαση, σούπερ μάρκετ καλούνται να αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος λειτουργίας καθώς οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά έχουν ενσωματώσει το κόστος από την άνοδο των ρύπων.
Έτσι με βάση πληροφορίες ο «λογαριασμούς» μόνο για τα σούπερ μάρκετ εμφανίζεται αυξημένος τουλάχιστον κατά 18 εκατ. ευρώ φέτος. Βέβαια τα σούπερ μάρκετ έχουν αυξημένη ρευστότητα λόγω της εκτίναξης των πωλήσεων τους εν μέσω πανδημίας, ωστόσο άλλοι κλάδοι όπως η εστίαση και ο τουρισμός που έχουν δεινοπαθήσει θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πρόσθετα βάρη σε μια δύσκολη περίοδο.
Να σημειωθεί ότι με βάση στελέχη της αγορά ενέργειας από το Νοέμβριο οι αυξήσεις ανέρχονται σε ποσοστά αύξησης 25- 30%, νούμερα που καταγράφονται και σε βιομηχανικά τιμολόγια μέσης τάσης. Για πολλές δε εταιρίες οι μεταφορά του βάρους των ρύπων στην αγορά είναι μονόδρομος ώστε να μην «γράψουν» ζημιές στην χρηματοοικονομική τους εικόνα.
Πάντως γενικότερα η εικόνα των τιμών των ρύπων έστω κι αν υπάρξει μια ανάσχεση το καλοκαίρι θα είναι ανοδική. Ενδεικτική η αναφορά στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών του ο προέδρου και CEO της ΔΕΗ Γιώργοy Στάσση.
«Τα δικαιώματα ρύπων έχουν φτάσει τα 50 ευρώ ανά τόνο, νούμερα αδιανόητα μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις ότι θα φτάσουν έως τα 100 ευρώ ανά τόνο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ανάγκη εντατικοποίησης των προσπαθειών ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής, έχει καταστήσει πιο εμπροσθοβαρές το πρόγραμμα απόσυρσης, με συνέπεια ο λιγνίτης να αποτελέσει παρελθόν για τη χώρα μας ήδη από το 2025.»
Στο ίδιος μήκος κύματος και ο Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΠΕ, Ανδρέας Σιάμισιης τόνισε ότι οι νέες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής «αλλάζουν τον κόσμο με τρόπο που δεν περιμέναμε στο παρελθόν» ενώ πριν λίγες μέρες σε συνέντευξη με αιχμή την ανιούσα που έχουν πάρει οι τιμές στο χρηματιστήριο ρύπων τόνισε ότι αν δεν υπάρξει ριζική στροφή, τότε σε λίγα χρόνια η εταιρία θα αναγκαστεί σε «οδυνηρές» αποφάσεις.
Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό κόστος στην χονδρική προβλέπεται για το επόμενο δωδεκάμηνο στα 89 ευρώ / MWh για την χαμηλή τάση και στα 79-80 ευρώ για την μέση, ενώ οι τιμές των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα έχουν περίπου διπλασιαστεί το τελευταίο εξάμηνο (27 ευρώ τον Νοέμβριο 2020), λόγω καιρού, αύξηση κατανάλωσης, και κλείσιμο θέσεων στο χρηματιστήριο ρύπων πολλών ρυπαντών, κάτι που βέβαια πέρυσι δε συνέβαινε με τους ρύπους σε χαμηλές τιμές.
Συνολικά η εκτίμηση για το ρεύμα είναι ότι οι αυξήσεις στον τελικό καταναλωτή χαμηλής τάσης θα είναι εφέτος αυξημένος τουλάχιστον κατά 7 -8%.
Στο φόντο αυτό ενδιαφέρον έχει έρευνα με την Ένωση Καταναλωτών, ΕΚΠΟΙΖΩ για τους λογαριασμούς.
Τα ευρήματα της έρευνας
Αναφορικά με τους λογαριασμούς:
Tο 96,3% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι, επιθυμούν ”καθαρούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος”. Οι λογαριασμοί πρέπει να περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Tο 94,4% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι, επιθυμούν να αφαιρεθούν από τους λογαριασμούς οι χρεώσεις υπέρ τρίτων (Δημοτικά τέλη/φόροι, ΕΡΤ) και να εισπράττονται με άλλον τρόπο.
Το 84,6% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως θα ήθελαν να σταματήσουν να τους επιβαρύνουν οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων για την ενίσχυση της παραγωγής ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας/ΑΠΕ) και ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, τους πολύτεκνους και το κοινωνικό τιμολόγιο), οι οποίες αυξάνουν σημαντικά το λογαριασμό.
Το 85,3% απάντησε θετικά ότι, οι λογαριασμοί είναι δυσνόητοι και πολύπλοκοι με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να τους διαβάσουν και να τους κατανοήσουν, λόγω του πλήθους των χρεώσεων που συμπεριλαμβάνονται, ενώ μόνο το 13,05% απάντησε αρνητικά.
Αναφορικά με το κοινωνικό/οικονομικό προφίλ των καταναλωτών
Ένα μεγάλο ποσοστό, πάνω από το 1/3 των ερωτηθέντων (37,8%), ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (Άνεργοι, Μακροχρόνια άνεργοι, Μονογονεϊκές οικογένειες, οικονομικά ασθενείς, άτομα με αναπηρία (ΑMEA), πολυμελείς οικογένειες, χρόνια ασθενείς, ανασφάλιστοι, ηλικιωμένοι, φοιτητές).
Επίσης, αξιοσημείωτο είναι ότι, δύο (2) στους τρεις (3) καταναλωτές (ποσοστό 63,6%), δήλωσε πως δυσκολεύεται να πληρώσει τον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος.
Ειδικότερα, ως πρώτος λόγος ήταν οι ιδιαίτερα αυξημένοι λογαριασμοί εξαιτίας των χρεώσεων υπέρ τρίτων (δημοτικά τέλη/φόροι, ΕΡΤ) και των ρυθμιζόμενων χρεώσεων (ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ).
Ως δεύτερος λόγος ήταν η μείωση του εισοδήματος τους λόγω της πανδημίας, οικονομικής κρίσης, ανεργίας.
Συμπεράσματα
Οι χρεώσεις υπέρ τρίτων (δημοτικά τέλη/φόροι, ΕΡΤ) πρέπει να αποσχιστούν από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και να εισπράττονται με άλλον τρόπο.
Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις (ΕΤΜΕΑΡ, ΥΚΩ) πρέπει να σταματήσουν να επιβαρύνουν τους καταναλωτές.
Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος πρέπει να περιέχουν αποκλειστικά και μόνο τις χρεώσεις για την κατανάλωση ενέργειας.
Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των καταναλωτών δεν μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Τους κρίνουν δυσνόητους.
Οι περισσότεροι καταναλωτές που δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους δηλώνουν πως αυτοί αυξάνονται εξαιτίας και των επιπλέον χρεώσεων.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ με βάση τα ευρήματα της έρευνας, αλλά και τη μεγάλη αύξηση των καταγγελιών που καταγράφει καθημερινά, θεωρεί ότι, θα πρέπει να γίνουν ΑΜΕΣΑ σημαντικές αλλαγές στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και ειδικότερα:
Η ΕΚΠΟΙΖΩ καλεί την Πολιτεία να ενεργήσει και να αναλάβει την πρωτοβουλία, έτσι ώστε:
Οι χρεώσεις υπέρ τρίτων να αποσχιστούν από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος να είναι απλοί, κατανοητοί, φιλικοί, περιεκτικοί και διαφανείς.
Να συμβάλλει δυναμικά στη λειτουργία μιας ουσιαστικά ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας, βασισμένης στα Ευρωπαϊκά πρότυπα.
Να στηρίξει τους καταναλωτές με σκοπό την ενεργή συμμετοχή τους στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης της χώρας.
Γιώργος Αλεξάκης