Η έρευνα αναδεικνύει επίσης το πρόβλημα  με τις ανατιμήσεις σε βασικά είδη και πρώτες ύλες, με το 25% των επιχειρήσεων να δηλώνουν ότι έχουν  ήδη προχωρήσει σε αυξήσεις τιμών.

Αν και η βελτίωση των οικονομικών δεικτών που καταγράφεται στην έρευνα οικονομικού κλίματος  υποδεικνύει πως δημιουργούνται προϋποθέσεις για την ανάκαμψη των επιχειρήσεων και της οικονομίας, το ποσοστό των επιχειρήσεων που εκφράζει τον φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας του το επόμενο διάστημα παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η πανδημία έχει αφήσει τα σημάδια της στην αγορά θέτωντας ζήτημα βιωσιμότητας για αρκετές επιχειρήσεις με το 36,7% εξ αυτών να εκφράζουν τον φόβο ακόμα και για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους κατά το επόμενο διάστημα.

Ειδικότερα το 15,3% των επιχειρήσεων δηλώνει πως είναι πολύ πιθανό να διακόψει την δραστηριότητα το επόμενο διάστημα και το 21,4% αρκετά πιθανό. Από τις επιχειρήσεις αυτές, το 11,2% δηλώνει πως θα διακόψει τη λειτουργία του το επόμενο τρίμηνο, 39,7% το επόμενο εξάμηνο και το 48,1% αργότερα. Αθροιστικά, το 36,7% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων δηλώνει πως είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να διακόψει τη δραστηριότητα του το επόμενο διάστημα.

Είναι ενδεικτικό της δύσκολης κατάστασης που βιώνουν οι επιχειρήσεις ότι η ρευστότητα παραμένει το μεγάλο ζητούμενο των επιχειρήσεων με τις τέσσερις στις δέκα μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν ταμειακά διαθέσιμα το πολύ για ένα μήνα, το 21,4% να μην έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα.

Την ίδια ώρα η και η απασχόληση εμφανίζεται λαβωμένη με μόνο το 7,9% των επιχειρήσεων να εχει δηλώσει πως αύξησε το προσωπικό του το Α' εξάμηνο του 2021, έναντι του 5,6% που δήλωσε ότι το μείωσε και του 86,6% που το διατήρησε σταθερό. Οριακα φαίνεται από την έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ αλλάζουν οι προθέσεις το επομενο διαστημα με το 5,5% των επιχειρήσεων να σκοπευει να αυξήσει το προσωπικό του το επόμενο εξάμηνο, το 6,1% να λέει ότι θα το μειώσει και το 85% ότι θα το διατηρήσει σταθερό.

Αυξήσεις 

Είναι η πρώτη φορά σε έρευνα οικονομικου κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ καταγράφεται τόσο μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων που δήλωσαν πως αύξησαν τις τιμές τους. Συγκεκριμένα σχεδόν το 25% (1 στις 4 επιχειρήσεις) δήλωσε πως κατά το Α εξάμηνο του 2021 αύξησε τις τιμές σε προϊόντα και υπηρεσίες ενω και οι προβλεψεις για το επόμενο διαστημα βλεπουν περαιτέρω αυξήσεις, με το 22,2% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι θα αυξήσει τις τιμές του το επόμενο εξάμηνο . Μάλιστα όπως αναφέρει η ερευνα το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνει πως θα αυξήσει τις τιμές του είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί σε έρευνα κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και μάλιστα είναι τριπλάσιο σε σχέση με τις έρευνες των τελευταίων πέντε ετών.Στα επιμέρους στοιχεία, μεγάλες συγκεντρώσεις επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές καταγράφονται στο εμπόριο (35,1%) και τη μεταποίηση (29,5%), έναντι των υπηρεσιών όπου μόλις το 8,5% προχώρησαν σε αύξηση τιμών. Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα το 40,7% των επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών πάνω από 300.000 ευρώ αύξησε τις τιμές του το προηγούμενο εξάμηνο.

Ληξιπρόθεσμα

Οι ανατροπές που δημιούργησε η πανδημία έπειτα από μια μακροχρόνια οικονομική κρίση προκάλεσε για ένα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων εκκρεμείς υποχρεώσεις και οφειλές τις οποίες δύσκολα θα μπορέσουν να καλύψουν . Από τα στοιχεία της έρευνας φαίνεται ότι το 19,5% των επιχειρήσεων που έχουν ενοίκιο δήλωσαν πως έχουν καθυστερημένες οφειλές ενοικίου ενώ το 10,2% των επιχειρήσεων δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το πρώην ΙΚΑ, το 23,8% τ ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ, το 19,5% δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία, 20,1% δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς προμηθευτές και η μια στις τέσσερις επιχειρήσεις (το 25,5% ) που έχει τραπεζικά δάνεια δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Αισιόδοξες  δηλώνουν μάλιστα ότι  είναι οι 2 στις 10 επιχειρησεις τονίζοντας   το επόμενο εξάμηνο δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις είτε αυτές είναι φορολογικές, ασφαλιστικές , σε τράπεζες ή προμηθευτές.

 «Μετά Covid-19 εποχή»

Επιπλέον μεσοπρόθεσμα, μεγάλο μέρος μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων θα κληθεί να αντιμετωπίσει και μια ισχυρή τριπλή πρόκληση στη «μετά Covid-19 εποχή» που περιλαμβάνει: την ανάγκη προσαρμογής στις υφιστάμενες ψηφιακές προκλήσεις που προκύπτουν από την κλιμάκωση του νέου τεχνολογικού κύματος και την έλευση της λεγόμενης «4ης Βιομηχανικής Επανάστασης», την αντιμετώπιση ενός διαρκώς επιταχυνόμενου ψηφιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος, ως συνέπεια και των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19, που θα οξύνει το ψηφιακό χάσμα μεταξύ ψηφιακά προηγμένων και λιγότερο ψηφιακά ανεπτυγμένων επιχειρήσεων και την επιβίωση, λειτουργία και ανάπτυξη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων. Με βάση αυτά και σύμφωνα με την έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ οι σχετικές ψηφιακές πολιτικές οφείλουν να εμπεριέχουν στοιχεία άμεσης παρέμβασης αλλά και μακροπρόθεσμης προοπτικής ως προς τις αναγκαίες πολιτικές ψηφιακής ανάπτυξης, μετασχηματισμού και οικονομικής επιβίωσης των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην μετά Covid-19 ψηφιακή εποχή.

 Να σημειωθεί ότι η  εξαμηνιαία έρευνα οικονομικού κλίματος για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η οποία διενεργείται συστηματικά από τον Μάιο του 2009, αποτελεί την τρίτη κατά σειρά έρευνα που διεξάγεται υπό τις πρωτοφανείς συνθήκες που έχει διαμορφώσει η υγειονομική κρίση.

Στα συνημμένα στο τέλος του κειμένου ολόκληρη η έκθεση

Τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ είναι τα εξής:

Αποτίμηση εξαμήνου

Βασικοί οικονομικοί δείκτες

• Ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος για το Α’ εξάμηνο του 2021 σημειώνει σημαντική άνοδο καθώς διαμορφώνεται στις 46,3 μονάδες, έναντι των 20,1 μονάδων που είχε καταγραφεί στην προηγούμενη εξαμηνιαία έρευνα (Φεβρουάριος 2021). Παραμένει ωστόσο σε χαμηλότερο επίπεδο σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (66,4 μονάδες).
• 1 στις 2 επιχειρήσεις (55%) δήλωσε πως μειώθηκε ο τζίρος της κατά το Α’ εξάμηνο του 2021, έναντι του 20% που δήλωσε πως αυξήθηκε και του 23% που δήλωσε πως παρέμεινε αμετάβλητος.
• Ο κύκλος εργασιών των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μειώθηκε μεσοσταθμικά κατά 16,7% το Α’ εξάμηνο του 2021. Τα αντίστοιχο εξάμηνο του 2020 ο κύκλος εργασιών των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων είχε καταγράψει μεσοσταθμική μείωση 40,1%.
• Δυσμενέστερη είναι κατάσταση που καταγράφεται στις επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή, καθώς 7 στις 10 επιχειρήσεις (68,3%) δήλωσαν πως το Α’ εξάμηνο του 2021 μειώθηκε ο τζίρος τους.
• H μεσοσταθμική μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων που ανέστειλαν τη λειτουργία με κρατική εντολή ανήλθε στο 30,3% και των επιχειρήσεις εστίασης στο 31,8%
• Η ρευστότητα παραμένει το σημαντικότερο πρόβλημα των επιχειρήσεων καθώς το 56,1% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων δήλωσε πως το Α’ εξάμηνο του 2021 μειώθηκε, έναντι του 15,3% που δήλωσε πως αυξήθηκε και του 27,2% που δήλωσε πως δεν μεταβλήθηκε.
• Το πρόβλημα ρευστότητας των επιχειρήσεων φαίνεται και από το υψηλό ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν έχουν καθόλου ταμειακά διαθέσιμα ή τα ταμειακά τους διαθέσιμα επαρκούν το πολύ για ένα μήνα.
• Συγκεκριμένα 1 στις 5 επιχειρήσεις (21,4%) δεν έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα, ενώ για επίσης 1 στις 5 επιχειρήσεις (21%) τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν το πολύ για ένα μήνα.
• Σωρευτικά για 4 στις 10 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (42,4%) τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν μόλις για ένα μήνα.
• Δυσμενέστερη είναι η εικόνα όσον αφορά τα ταμειακά διαθέσιμα των επιχειρήσεων που ανέστειλαν την λειτουργία τους με κρατική εντολή και των επιχειρήσεων εστίασης.
• Το 31,7% των επιχειρήσεων που ανέστειλαν την λειτουργία τους με κρατική εντολή δεν έχει καθόλου ρευστότητα, ενώ για το 19,2% τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν το πολύ για ένα μήνα. Ανάλογα είναι και τα ευρήματα για τις επιχειρήσεις εστίασης. Το 28,9% δεν έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα, ενώ το 21,6% έχει ταμειακά διαθέσιμα το πολύ για ένα μήνα.
• Το 11,3% των επιχειρήσεων προχώρησε σε επενδύσεις το Α’ εξάμηνο του 2021, έναντι του 8,7% του αντίστοιχου περσινού διαστήματος.
• Το 7,9% των επιχειρήσεων δήλωσε πως αύξησε το προσωπικό του το Α’ εξάμηνο του 2021, έναντι του 5,6% που δήλωσε ότι το μείωσε και του 86,6% που το διατήρησε σταθερό. 

Τιμές αγαθών/υπηρεσιών

• Για τις τιμές αγαθών/υπηρεσιών είναι η πρώτη φορά σε έρευνα κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ που καταγράφεται τόσο μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων που δήλωσαν πως αύξησαν τις τιμές.
• Συγκεκριμένα το 23,6% των επιχειρήσεων δήλωσε πως κατά το Α’ εξάμηνο του 2021 αύξησε τις τιμές των αγαθών/υπηρεσιών έναντι του 16,7% που δήλωσε ότι τις μείωσε και του 58,3% που τις διατήρησε σταθερές.
• Από τα στοιχεία της έρευνας εκτιμάται πως οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν διαμορφώνοντας ένα υψηλότερο επίπεδο τιμών. Παρόλο που δεν είναι ακόμα εμφανές εάν η άνοδος του πληθωρισμού αποτελεί προσωρινό φαινόμενο, η συνέχιση του φαινομένου θα οδηγήσει είτε σε αύξηση του βασικού επιτοκίου στην Ευρωζώνη, κάτι που θα εκθέσει σε κίνδυνο τα κράτη-μέλη με υπέρογκο χρέος, είτε στην περαιτέρω αύξηση των τιμών, όπου ίσως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ελάφρυνση της σχετικής φορολόγησης, και ενίσχυσης των πολιτικών πρόνοιας για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
• Επιπλέον φαίνεται πως είναι άμεσης προτεραιότητας ανάγκη η στήριξη των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, όπως οι επιχειρήσεις εστίασης, που όπως προκύπτει από την έρευνα, τουλάχιστον για το Α’ εξάμηνο του 2021, απορρόφησαν την άνοδο των τιμών, προσθέτοντας ακόμα έναν επιβαρυντικό παράγοντα στην προσπάθεια επιβίωσης που καταβάλουν.

Υποχρεώσεις/οφειλές

• Μειωμένα είναι τα ποσοστά των επιχειρήσεων που δηλώνουν πως έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε όλες τις κατηγορίες υποχρεώσεων σε σύγκριση με εκείνα των προηγούμενων εξαμηνιαίων ερευνών του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Φεβρουάριος 2021 και Ιούλιος 2020). Όπου έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα για την ανακούφιση των επιχειρήσεων. οι ληξιπρόθεσμες οφειλές φαίνεται πως έχουν περιοριστεί.
• Το 19,5% των επιχειρήσεων που έχουν ενοίκιο δήλωσαν πως έχουν καθυστερημένες οφειλές έναντι του 23% της έρευνας του Φεβρουαρίου του 2021 και του 30% της έρευνας του Ιουλίου του 2020.
• Το 10,2% των επιχειρήσεων δήλωσε πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το πρώην ΙΚΑ, έναντι του 13,1% που ήταν το Φεβρουάριο του 2021 και του 16,9% τον Ιούλιο του 2020.
• Υψηλά παραμένουν τα ποσοστά των επιχειρήσεων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ (23,8%). Μάλιστα, τα ποσοστά αυτά εκτινάσσονται για τις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους με κρατική εντολή (32,1%) καθώς και τις επιχειρήσεις εστίασης (37,1%).
• Αν και μειωμένα, υψηλά παραμένουν τα ποσοστά ληξιπρόθεσμων οφειλών για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες υποχρεώσεων. Συγκεκριμένα:
  • το 19,5% των επιχειρήσεων δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία,
  • το 20,1% προς προμηθευτές,
  • το 15,2% σε λογαριασμούς ενέργειας
  • το 13,1% σε λοιπούς λογαριασμούς (πχ τηλέφωνο, ύδρευση).
• Όσον αφορά τις επιχειρήσεις που έχουν τραπεζικά δάνεια το 25,5% αυτών έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες.

Προσδοκίες για το επόμενο εξάμηνο 

• Οι προσδοκίες για το Β’ εξάμηνο του 2021 παρουσιάζουν βελτίωση σε σύγκριση με τις δυο προηγούμενες έρευνες κλίματος, καθώς είναι περισσότερες οι επιχειρήσεις που αισιοδοξούν για το επόμενο διάστημα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων συνεχίζει να είναι απαισιόδοξο.
• Το 39,4% των επιχειρήσεων αναμένει να επιδεινωθεί η οικονομική του κατάσταση, έναντι του 20,6% που θεωρεί πως θα βελτιωθεί και του 27,4% που δηλώνει πως θα παραμείνει αμετάβλητη.
• Ιδιαίτερα απαισιόδοξες είναι οι επιχειρήσεις ως προς τη χρονική εξέλιξη της κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία.
• Το 86,4% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων θεωρεί πως η οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία θα διαρκέσει τουλάχιστον άλλα 2 χρόνια, με τους επιχειρηματίες της εστίασης να καταγράφουν το μεγαλύτερο ποσοστό (91%). 

Βιωσιμότητα επιχειρήσεων

• Υψηλό παραμένει το ποσοστό των επιχειρήσεων που εκφράζει το φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας του το επόμενο διάστημα.
• Σχεδόν 4 στις 10 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (36,7%) εκφράζουν τον φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους κατά το επόμενο διάστημα.
• Εξαιρετικά δυσοίωνη παραμένει η κατάσταση ως προς τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή. Συγκεκριμένα οι μισές επιχειρήσεις (50,9%) που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή εκφράζουν το φόβο πως θα διακόψουν την δραστηριότητα τους το επόμενο διάστημα. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία για τις επιχειρήσεις εστίασης (48,5%)

 Τιμές αγαθών/υπηρεσιών

• Το 22,2% των επιχειρήσεων δηλώνουν ότι θα αυξήσουν τις τιμές τους το επόμενο εξάμηνο, έναντι μόλις του 8,2% που δηλώνει πως θα τις μειώσει και του 61,8% που δεν θα τις μεταβάλει.
• Το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν πως θα αυξήσουν τις τιμές τους είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί σε έρευνα κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και μάλιστα είναι τριπλάσιο σε σχέση με τις έρευνες των τελευταίων πέντε ετών.
• Από τα στοιχεία φαίνεται πως το επόμενο εξάμηνο θα συνεχιστούν οι ανατιμήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες, ένα ζήτημα που υπό την παρούσα δυσμενή συγκυρία μειώνει περαιτέρω το εισόδημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

 Υποχρεώσεις/οφειλές

• Ως προς τις εκτιμήσεις των επιχειρήσεων σχετικά με τις υποχρεώσεις τους για το επόμενο διάστημα, η κατάσταση προδιαγράφεται δύσκολη, παρόλο που τα ευρήματα είναι σημαντικά καλύτερα σε σχέση με εκείνα της έρευνας του Φεβρουάριο του 2021.
• 1 στις 5 επιχειρήσεις θεωρεί πως το επόμενο εξάμηνο δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί :
  • στις υποχρεώσεις προς τον πρώην ΟΑΕΕ (20,8%)
  • στις φορολογικές της υποχρεώσεις (20,8%)
  • στις υποχρεώσεις ενοικίου (19% των επιχειρήσεων που έχουν ενοίκιο)
  • στις υποχρεώσεις προς προμηθευτές (19,2%)
  • στις τραπεζικές της υποχρεώσεις (20,2% των επιχειρήσεων που έχουν τραπεζικά δάνεια)
• Επιπλέον το 16,5% των επιχειρήσεων δηλώνει πως δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις σε λογαριασμούς ενέργειες, το 15,9% σε λοιπούς λογαριασμούς και το 16,9% στις υποχρεώσεις προς το πρώην ΙΚΑ.