Ένα φυτό που δαιμονοποιήθηκε επί δεκαετίες, τα τελευταία χρόνια κερδίζει συνεχώς έδαφος-διεθνές και εγχώριο- όχι απλώς ως μια επικερδής παραγωγή, αλλά ως μια πηγή επενδύσεων που έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε θησαυρό δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα.
Στην χώρα μας η κάνναβη αποτελούσε βασική καλλιέργεια και εξαγώγιμο προϊόν έως το 1957. Σχεδόν 60 χρόνια μετά, ηνομιμοποίηση της καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης στην Ελλάδα το 2016, αλλά και το νομοθετικό πράσινο φως που δόθηκε το 2018για την ιατρική, άνοιξε ξανά το δρόμο για επενδύσεις βιομηχανικής παραγωγής και δευτερογενούς αξιοποίησης του φυτού, οι οποίες εκτιμάταινα αγγίξουν τα επόμενα χρόνια το 1,5 δισ. ευρώ, με «μπόνους»7.000 νέες θέσεις εργασίας.
Την ίδια στιγμή, το ελληνικό κοινό συστήνεται σταδιακά στα οφέλη των προϊόντων -μη ψυχοτροπικής- κάνναβης, με τις προκαταλήψεις δεκαετιών σχετικά με την «παράνομη, εξαρτησιογόνο ναρκωτική ουσία» να διαλύονται μέρα με τη μέρα.Σήμερα, η αγορά μετρά δεκάδες καταστήματα προϊόντων κάνναβης, με δεκάδες ακόμα να βρίσκονται στα σκαριά και τις αιτήσεις για franchise να αυξάνονται καθημερινά.
Παρότι άνθρωποι που ήδη δραστηριοποιούνται στο χώρο, είτε ως καλλιεργητές είτε ως έμποροι, χαρακτηρίζουν το στάδιο ανάπτυξης της αγοράς «νηπιακό», διακρίνουν τις τεράστιες δυνατότητες που διαθέτει η χώρα μαςνα εξελιχθεί σε δυνατό παίκτη της… πράσινης ομάδας, εάν αξιοποιηθούν σωστά οι ευκαιρίες και αποσαφηνιστεί η σχετική νομοθεσία.
Εξάλλου το φάσμα των χρήσεων του «πράσινου χρυσού» είναι ευρύτατο, είτε ως φαρμακευτικό προϊόν, είτε σε τρόφιμα, είδη ρουχισμού, καλλυντικά, στον κατασκευαστικό τομέα ως δομικό υλικό, στην αυτοκινητοβιομηχανίαως βιοκαύσιμο, ακόμα και ως «μελάνι» σε τρισδιάστατους εκτυπωτές.
Η κάνναβη ως πόλος έλξης επενδύσεων
Στην Ελλάδα, η καρδιάτης κάνναβης χτυπά στο βορρά, όπου μέσα στο 2018 παρουσιάστηκε ραγδαία αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος στους τομείς παραγωγής, μεταποίησης και εξαγωγής.
Ειδικότερα, τους τελευταίους μήνες κατευθύνθηκαν προς τη Βόρεια Ελλάδαεπενδύσεις συνολικού προϋπολογισμού τουλάχιστον 255 εκατ. ευρώ,από ΗΠΑ, Νότια Αμερική, Ισραήλ, Καναδά και Καζακστάν, για τη δημιουργία εργοστασίων μεταποίησης κλωστικής και φαρμακευτικής κάνναβης, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2019 δημιουργώντας περισσότερες από 2.000 θέσεις εργασίας. Επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ «τρέχει» ήδη στο Κιλκίς, όπου την ερχόμενη άνοιξη θα λειτουργήσει το πρώτο της εργοστάσιο η εταιρεία CannatekGreece, του ομίλου GoldenGreece Holdings.
Την ίδια στιγμή, εταιρικά σχήματα ρωσικών και γερμανικών συμφερόντων «ψάχνονται» να επενδύσουν στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο εγκρίθηκε η δημιουργία της πρώτης ολοκληρωμένης μονάδας καλλιέργειας και επεξεργασίας φαρμακευτικής κάνναβης από την ισραηλινή εταιρεία «Tikun -olam», στον Δήμο Κορινθίων.
Άνθρωποι του χώρου τονίζουν ότι οι ιδανικές για το φυτό κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας, σε συνδυασμό με το φθηνό εργατικό δυναμικό και το γεγονός ότι η χώρα μας κερδίζεισε αξιοπιστία ως μέλος της ΕΕ, την καθιστούν πλέον ανταγωνιστική απέναντι σε χώρες όπως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, όπου επικρατούν αντίστοιχα ευνοϊκά καθεστώτα. Μιλούν δε για δυνατότητα προσέλκυσηςκεφαλαίων έως και 1.5 δισ. ευρώ στο σύνολο της χώρας τα αμέσως επόμενα χρόνια.
«Φυτικό Ελντοράντο» αποδεικνύεται η καλλιέργεια
Πέρα όμως από τα εκατομμύρια των ξένων επενδύσεων, οι μικρότερης κλίμακαςκαλλιέργειεςβιομηχανικής κάνναβης από μεμονωμένους παραγωγούς ή συνεταιρισμούς έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με Έλληνες αγρότες ανά την επικράτεια να σπεύδουν να εκμεταλλευτούν το «φυτικό Ελντοράντο».Το 2016, όταν επετράπη εκ νέου η καλλιέργεια της κάνναβης, σπάρθηκαν στην Ελλάδα 24 στρέμματα, ενώ το 2017 έφτασαν τα 295, με την παραγωγή να υπολογίζεται σε 30-150 κιλά/στρέμμα.
«Η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης βρίσκεται ακόμη σε αρχικό –νηπιακό θα έλεγα- στάδιο, αν και γίνονται σοβαρές προσπάθειες από διάφορα σχήματα και κρατικά ιδρύματα ανά την Ελλάδα», τονίζει μιλώντας στο Reporterο Παρμενίων Γάτος, πιστοποιημένος βιολογικός καλλιεργητής κάνναβης από τη Μαγνησία και μέλος της«KannaBio ΚΟΙΝΣΕΠ».
Πόσο επικερδές είναι ωστόσο το εγχείρημα για έναν παραγωγό;«Είναι νωρίς να πούμε με σιγουριά στοιχεία για κόστη και παραγωγές. Υπάρχουν κάποιες ενδεικτικές τιμές ανάλογα με την εκάστοτε συνεργασία και το είδος της καλλιέργειας, φαίνεται πάντως ότι μπορεί να σταθεί οικονομικά σαν καλλιέργεια για έναν παραγωγό», σημειώνει ο κ. Γάτος, ο οποίος βρίσκεται στο χώρο εδώ και δύο καλλιεργητικές περιόδους, παράγοντας σπόρο και ανθό.
Σύμφωνα με τον κ. Γάτο, «για έναν μέσο αγρότη δεν υπάρχει καμία δυσκολία, αρκεί να συνεργαστεί με κάποιο από τα ήδη υπάρχοντα σχήματα και να μελετήσει φυσικά το φυτό και την καλλιέργειά του. Δεν χρειάζεται κάποιο ιδιαίτερο κεφάλαιο, είναι ετήσια καλλιέργεια και τα κόστη ποικίλουν ανάλογα με το είδος της και το συγκομιζόμενο προϊόν».
Όσον αφορά το κομμάτι της επεξεργασίας και μεταποίησης, ο κ. Γάτος υπογραμμίζει πως«το αναλαμβάνουμε εμείς σαν ΚΟΙΝΣΕΠ και βγάζουμε ένα προσεγμένο και ποιοτικό τελικό προϊόν. Ο χώρος όπως είπαμε βρίσκεται στα αρχικά του στάδια αλλά σε λίγο θα υπάρχει ολοκληρωμένη μονάδα επεξεργασίας και μεταποίησης από εμάς».
Ερωτηθείς σχετικά με την υπάρχουσα νομοθεσία για την βιομηχανική κάνναβη, ο κ. Γάτος θεωρεί ότι «δεν υπάρχουν ιδιαίτερες δυσκολίες για τον παραγωγό, σηκώνει βέβαια διορθώσεις και απλοποιήσεις που πιστεύω θα έρθουν με τον καιρό». Συμπληρώνει ωστόσο ότι υπάρχουν και κάποια ζητήματα που χρήζουν άμεσης διόρθωσης, όπως οι ποσοστώσεις τετραϋδροκανναβινόλης(THC)ώστε να μπορεί ένα προϊόν να θεωρηθεί τρόφιμο.Σημειώνεται ότι με βάση την κείμενη νομοθεσία, οι ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης πρέπει να περιέχουν THC σε ποσοστό μικρότερο του 0,2%.
Σχετικά με την ιατρική κάνναβη ωστόσο, ο κ. Γάτος βρίσκει πιο δύσκολα τα πράγματα, θεωρώντας ότι ένας μικρός παραγωγός δεν δύναται να ανταπεξέλθει στις νομικές απαιτήσεις. «Είναι για εταιρείες έτοιμες, με μεγάλα κεφάλαια και εμπειρία στο χώρο», καταλήγει.
Ανθίζει το φυτό, «ανθίζει» και το εμπόριο
Στο χορό της κάνναβης έχει μπει δυναμικά και ο κλάδος του εμπορίου, με τα ελληνικά καταστήματα που φιλοξενούν παράγωγα του φυτού να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, αποκτώντας μάλιστα πιστή πελατεία. Άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν πως μέχρι το τέλος του 2019 μπορούν να λειτουργούν ακόμη και 100 καταστήματα, μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνει μιλώντας στο Reporter ο Αγάπιος Χατζηϊωαννίδης, ιδιοκτήτης της Alpha Trade, στην οποία ανήκει η CBD Greece, μία από τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίου προϊόντων κάνναβης στην Ελλάδα. Ήδη λειτουργούν έξι καταστήματα της εταιρείας σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κατερίνη, Καβάλα και Ιωάννινα, ενώ μέχρι το τέλος της χρονιάς αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί ακόμα τέσσερα. «Σκοπός μας για το επόμενο έτος είναι να τριπλασιάσουμε αυτόν τον αριθμό και ο απώτερος στόχος μας είναι να υπάρχει τουλάχιστον ένα κατάστημα σε κάθε νομό», τονίζει ο κ. Χατζηιωαννίδης.
«Τα οφέλη της κανναβιδιόλης(CBD) είναι αναρίθμητα και συνεχώς ανακαλύπτονται και άλλα», σημειώνει ο κ. Χατζηϊωαννίδης, αναφέροντας μεταξύ άλλων τη δράση της ως αντιφλεγμονώδες, αντιψυχωσικό, ανοσορυθμιστικό, νευροπροστατευτικό και αντιεμετικό.Στα καταστήματα πωλείται μεγάλη ποικιλία προϊόντων, εγχώριας παραγωγής αλλά και εισαγόμενων, τα οποία χωρίζονται σε προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης με διαφορετικές περιεκτικότητες CBD, βρώσιμα προϊόντα, προϊόντα περιποίησης, αλλά και μια γκάμα προϊόντων που συνήθως δεν περιέχουν CBD αλλά γεύση και άρωμα του φυτού.
Πόσο όμως κοστίζει η έναρξη μιας επιχείρησης τέτοιου είδους και τι βήματα απαιτούνται; «Η αρχική επένδυση για να ανοίξει ένα κατάστημα υπολογίζεται περίπου στα 15.000-30.000 χιλιάδες ευρώ, ανάλογα φυσικά με το μέγεθος του χώρου. Το πιο σημαντικό βήμα που θεωρούμε ότι πρέπει να ακολουθήσει κάποιος, είναι να ενημερωθεί κατάλληλα για τα προϊόντα και να αποκτήσει γνώσεις σχετικά με το αντικείμενο», σημειώνει ο κ. Χατζηϊωαννίδης.
Αναφερόμενος στη νομοθεσία που διέπει την εν λόγω αγορά, ο επιχειρηματίας σημειώνει ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. «Ακόμη βρισκόμαστε σε νηπιακό στάδιο, όμως πιστεύουμε πως βαδίζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει να γίνει περαιτέρω νομοθέτηση, να αποσαφηνιστεί η υπάρχουσα νομοθεσία και να γίνει η κατάλληλη ενημέρωση προς τις αρχές», υπογραμμίζει.
Ο ιδιοκτήτης της CBD Greeceεμφανίζεται πεπεισμένος πως η αγορά προϊόντων κάνναβης έχει τρομερά περιθώρια ανάπτυξης, «αρκεί φυσικά να υπάρχει και η κατάλληλη ενημέρωση προς τους πελάτες για τα προϊόντα και τις ευεργετικές τους ιδιότητες και να μην είναι μοναδικός σκοπός το κέρδος. Χρειάζεται επίσης ιδιαίτερη προσοχή από τους ενδιαφερόμενους διότι αν εμπιστευθούν λάθος άτομα χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις, είναι πιθανό να χάσουν το κεφάλαιο που θα επενδύσουν».
Πάντως, ο κ. Χατζηϊωαννίδης,παρατηρεί μικρή επιφυλακτικότητα, αλλά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από το ελληνικό κοινό. «Ένα ευχάριστο γεγονός που εμφανίζουν τα στατιστικά μας, είναι πως υπάρχει επαναληψιμότητα στις πωλήσεις, αυτό αποδεικνύει ότι οι πελάτες μας είναι ευχαριστημένοι», σημειώνει.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι η αξιοποίηση της βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης. Μένει βέβαια να δούμε τι θα συμβεί εάν φτάσει μέχρι τη χώρα μας το κύμα νομιμοποίησης της χρήσης κάνναβης για ψυχαγωγικούς σκοπούς... Αλλά αυτό είναι ένα ξεχωριστό, αμφιλεγόμενο κεφάλαιο.