Μετά από μια περίοδο ανοδικής πορείας μέχρι το 2008, η αγορά των γραφικών τεχνών καταγράφει συνεχόμενη πτώση με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 9% την τελευταία πενταετία, ενώ υποχώρηση παρουσιάζουν όλες οι επιμέρους κατηγορίες εκτυπώσεων, με το ποσοστό μείωσης να είναι εντονότερο για τις κατηγορίες των εφημερίδων – περιοδικών - βιβλίων και διαφημιστικών εντύπων. Σε σχετικά ευνοϊκότερη θέση βρίσκεται η αγορά των εύκαμπτων υλικών συσκευασίας.
Ο κλάδος των Γραφικών Τεχνών στην Ελλάδα περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων. Κάποιες από αυτές είναι καθετοποιημένες και συμμετέχουν σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, ενώ άλλες ασχολούνται αποκλειστικά με κάποιο στάδιο της διαδικασίας εκτύπωσης (προεκτύπωση, εκτύπωση, μετεκτύπωση). Επιπλέον, αρκετές καθετοποιημένες επιχειρήσεις, πέρα από τα προϊόντα που παράγουν για ίδιο λογαριασμό, παρέχουν υπηρεσίες γραφικών τεχνών και σε τρίτους. Σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως είναι τα βιβλία, τα διαφημιστικά έντυπα, τα χάρτινα κουτιά και τα λοιπά έντυπα, η αγορά είναι πλήρως κατακερματισμένη. Αντίθετα, σε προϊόντα όπως είναι τα περιοδικά-εφημερίδες, τα μηχανογραφικά έντυπα κ.α., η παραγωγή εμφανίζει μεγαλύτερο βαθμό συγκέντρωσης. Η ζήτηση των υπηρεσιών γραφικών τεχνών εξαρτάται άμεσα από την εξέλιξη της ζήτησης τελικών προϊόντων στα οποία απευθύνονται οι εν λόγω υπηρεσίες.
Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της Κλαδικής Μελέτης η οποία κυκλοφόρησε από τη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, πτωτική εμφανίζεται η συνολική εγχώρια αγορά των Γραφικών Τεχνών καιγια το 2014. Η συνολική αγορά (σε αξία) εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 6% το 2014 και διαμορφώθηκε σε €600 εκατ. Η κατηγορία των εκτυπώσεων περιοδικών - εφημερίδων έχει υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες την τελευταία 5ετία (-40,5%).
Η κα Ελένη Βλάχου, Consultant στη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, η οποία επιμελήθηκε τη συγκεκριμένη κλαδική μελέτη επισημαίνει ότι βασικός παράγοντας που συνέβαλε στη μείωση της αγοράς τα τελευταία έτη ήταν η πτώση που κατέγραψε η κατηγορία των εκτυπώσεων εφημερίδων/περιοδικών (2014/2013: -14,3%).
Πτώση εμφάνισαν και οι υπόλοιπες επιμέρους κατηγορίες το 2014 σε σχέση με το 2013 (διαφημιστικά έντυπα: -5,6%, χάρτινα κουτιά: -1,7%, εύκαμπτα υλικά συσκευασίας: -2,5%, μηχανογραφικά έντυπα: -4,4%, βιβλία: -3,3%, ετικέτες: -2,9%).
Το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά γραφικών τεχνών καταλαμβάνει διαχρονικά η κατηγορία περιοδικά-εφημερίδες. Το μερίδιο αυτής της κατηγορίας εμφανίζει σημαντική μείωση και διαμορφώνεται σε 20% το 2014 (από 29,5% το 2008). Η αξία της συγκεκριμένης αγοράς το 2014 περιορίστηκε μειώθηκε κατά 57,7% σε σχέση με το 2009, εξαιτίας της έντονης πτώσης της κυκλοφορίας των εφημερίδων και περιοδικών που παρουσιάζεται τα τελευταία έτη.
Επιχειρήσεις Γραφικών Τεχνών
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση των ομαδοποιημένων ισολογισμών των επιχειρήσεων γραφικών τεχνών του κλάδου, επεξεργασίας - εκτύπωσης ειδών συσκευασίας καθώς και των εκδοτικών – εκτυπωτικών επιχειρήσεων. Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό από δείγμα 60 επιχειρήσεων γραφικών τεχνών, το σύνολο του ενεργητικού το 2013, παρουσίασε μείωση 5,3% σε σχέση με το 2012. Τα ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων του δείγματος μειώθηκαν κατά 9% το ίδιο έτος. Οι συνολικές πωλήσεις των επιχειρήσεων του δείγματος μειώθηκαν 2,1% το 2013/12, ενώ το μικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 19,5% λόγω περικοπής του κόστους. Τα υψηλά λειτουργικά έξοδα (παρά την μείωση που εμφανίζουν) είχαν σαν αποτέλεσμα τη διαμόρφωση αρνητικών λειτουργικών αποτελεσμάτων και καταγραφή ζημιών, τόσο το 2012 όσο και το 2013. Το τελευταίο έτος ωστόσο οι ζημίες περιορίστηκαν κατά 26,9% ενώ τα κέρδη EBITDA βελτιώθηκαν σημαντικά το 2013.
Επιχειρήσεις Επεξεργασίας-Εκτύπωσης Ειδών Συσκευασίας
Όσον αφορά τις επιχειρήσεις επεξεργασίας-εκτύπωσης ειδών συσκευασίας, όπως προέκυψε από τον ομαδοποιημένο ισολογισμό δείγματος 22 αντιπροσωπευτικών εταιρειών, οι συνολικές πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών αυξήθηκαν μόλις κατά 3,1% το 2013, ενώ τα αντίστοιχα μικτά κέρδη διευρύνθηκαν σημαντικά (9%), γεγονός που συνέβαλλε καθοριστικά στην εγγραφή σημαντικών λειτουργικών κερδών το 2013. Σε επίπεδο τελικού καθαρού αποτελέσματος, σημειώθηκε επιδείνωση εξαιτίας της συρρίκνωσης των μη λειτουργικών εσόδων. Τα συνολικά κέρδη (προ φόρου) το 2013 διαμορφώθηκαν σε €3,5 εκ. μειωμένα κατά 22,7%.
Εκδοτικές- Εκτυπωτικές Επιχειρήσεις
Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό από δείγμα 15 εκδοτικών – εκτυπωτικών επιχειρήσεων του κλάδου, οι συνολικές πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών μειώθηκαν κατά 16,7% το 2013, ενώ το μικτό κέρδος αυξήθηκε (23,7%). Ωστόσο, τα λοιπά λειτουργικά έξοδα, τα οποία ανέρχονται σε υψηλά επίπεδα, είχαν σαν αποτέλεσμα και πάλι την καταγραφή αρνητικού λειτουργικού αποτελέσματος. Τα παραπάνω οδήγησαν τελικά σε ζημιογόνα αποτελέσματα. Τέλος, τα κέρδη EBITDA εμφανίζονται και αυτά αρνητικά και για τα δύο έτη.
