(από τον Πρόλογο του βιβλίου) Το Ημερολόγιο της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1918-1922) –μια προσωπική μαρτυρία για τις πολεμικές συγκρούσεις και τον τραγικό επίλογο της κατάρρευσης του μετώπου– προσφέρει τις πολύτιμες πληροφορίες μιας ιστορικής πηγής και καταγράφει, με μεστό και άμεσο λόγο, αφηγηματική δεινότητα και συγκλονιστικές περιγραφές, τα βάσανα ενός νέου είκοσι δύο ετών ο οποίος βιώνει τον εφιάλτη του πολέμου που θα έχει ως αποτέλεσμα την εθνική συμφορά του 1922.

Η Δίκη των Εξ –βασισμένη στα στενογραφημένα πρακτικά της εφημερίδας Πρωία και μονταρισμένη από τον γιο– παρουσιάζει, με τον ευσύνοπτο τρόπο ενός ιδιότυπου θεατρικού έργου, ένα από τα πιο δραματικά επεισόδια του Eθνικού Διχασμού: τη δίκη των οκτώ θεωρούμενων ως υπαιτίων της Καταστροφής ενώπιον έκτακτου στρατοδικείου (31 Οκτωβρίου-15 Νοεμβρίου 1922).

Δυο έργα-ντοκουμέντα μιας τραγικής εποχής που σημάδεψε τη νεοελληνική ιστορία

Ο ΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1898 στον Θεολόγο Θάσου, όπου και τέλειωσε την εξατάξια αστική σχολή του χωριού το 1911. Το σχολικό έτος 1912-13 γράφτηκε στη Β΄ τάξη του Γυμνασίου Σιάτιστας, το 1913-14 στην Γ΄ τάξη του Γυμνασίου Σερρών και τα επόμενα τρία σχολικά έτη φοίτησε στο Γυμνάσιο Πειραιά. Το 1917 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή Αθηνών. Την επόμενη χρονιά επιστρατεύτηκε∙ υπηρέτησε πρώτα στη Μυτιλήνη (1918-19) κι έπειτα στη Μικρά Ασία. Το 1922 απολύθηκε από τον στρατό και τον Ιούνιο του 1923 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή. Ασκήθηκε έπειτα επί έναν χρόνο στο γραφείο του διαπρεπούς δικηγόρου του Πειραιά Ευάγγελου Πριμίδη και τον Σεπτέμβριο του 1924 εγκαταστάθηκε στην Καβάλα, όπου διακρίθηκε ως ποινικολόγος. Με τα άρθρα του στις τοπικές εφημερίδες και τις διαλέξεις του για ποικίλα νομικά και κοινωνικά θέματα κατέστη σύντομα ευρύτερα γνωστός στην πόλη. Διετέλεσε πρόεδρος του γυμναστικού ομίλου «Φίλιπποι» και νομικός σύμβουλος της σουηδικής μεταλλευτικής εταιρείας στα Λιμενάρια της Θάσου. Παντρεύτηκε την Καίτη Ζαφειρίου και απέκτησε δύο παιδιά, την Έλσα και τον Βασίλη. Θερμός υποστηρικτής του Ελευθέριου Βενιζέλου και ηγετική προσωπικότητα της Δημοκρατικής Άμυνας Καβάλας, αναμείχθηκε ενεργά στην πολιτική και πρωτοστάτησε στο βενιζελικό Κίνημα του 1935. Σε συνεννόηση με τον στρατηγό Δημήτριο Καμμένο, διοικητή του Δ΄ Σώματος Στρατού, κάλεσε τον λαό –σε πάνδημο συλλαλητήριο στην Καβάλα στις 3 Μαρτίου 1935– να πάρει τα όπλα υπέρ της δημοκρατίας και των λαϊκών ελευθεριών. Όταν το Κίνημα κατεστάλη, ο Νίκος Βασιλικός καταδικάστηκε, μαζί με άλλους πρωτεργάτες της επανάστασης, σε θάνατο. Έζησε την αγωνία του μελλοθάνατου έως τις 20 Μαΐου, μέχρι που παραδόθηκε στις αρχές και, στην εκδίκαση της ανακοπής κατά της ερήμην καταδικαστικής απόφασης εναντίον του, η ποινή μετριάστηκε σε πενταετή φυλάκιση. Τον Ιανουάριο του 1936 εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Καβάλας. Η Βουλή εκείνη διαλύθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά. Τα χρόνια της Κατοχής τα πέρασε στη Θεσσαλονίκη. Το 1945 επέστρεψε στην Καβάλα, αλλά το 1947 εγκαταστάθηκε οριστικά στη Θεσσαλονίκη. Έθεσε ξανά υποψηφιότητα με το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου, χωρίς να εκλεγεί. Τον Απρίλιο του 1949 υποστήριξε τον κατηγορούμενο Στακτόπουλο στην περίφημη υπόθεση Πολκ, όπου αγόρευσε επί πεντέμισι ώρες. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1988.

Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ γεννήθηκε στην Καβάλα. Από το 1953 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει περισσότερα από 120 βιβλία (πεζογραφία, δοκίμιο, θέατρο, ποίηση). Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τον Νίκο Καζαντζάκη. Είναι παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου και έχουν μια κόρη, την Ευρυδίκη.

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ

Συγγραφέας: ΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

Επιλεγόμενα: Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞ

Συγγραφέας: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ