Με αυτά τα λόγια τραπεζικό στέλεχος "φωτογράφισε" την... επόμενη ημέρα για το τραπεζικό σύστημα της χώρας που πρέπει να διαχειριστεί ουκ ολίγα ζητήματα εάν δεν θέλει να βρεθεί ενώπιον μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης σε έναν χρόνο από τώρα και μάλιστα υπό νέες συνθήκες (με κούρεμα και καταθετών).
Και αναμφίβολα, όπως ανέδειξε και η ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ, η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι κορυφαίο ζήτημα για τις τράπεζες που ήδη "τρέχουν" για να βρούνε λύσεις. Το προσεχές διάστημα οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές.
Το έργο της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων αναμένεται ότι θα απαιτήσει 3 με 5 χρόνια ώστε να ξεκαθαρίσει ένα «βουνό» επισφαλειών, ύψους 107-110 δις. ευρώ και το ποσοστό τους να πέσει σε μικρότερα νούμερα. Από το πρώτο τρίμηνο του 2016, πάντως, αναμένονται σημαντικές κινήσεις.
Μάλιστα, οι τράπεζες έχουν ήδη αναπτύξει σημαντικές δομές για την εκ των έσω διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, αναμένοντας, ωστόσο, την πλήρη θεσμοθέτηση του πλαισίου διαχείρισής τους από κυβέρνηση, ΤτΕ, ΤΧΣ (και θεσμούς) προκειμένου να προχωρήσουν πιο ενεργητικά στον συγκεκριμένο τομέα, συμπράττοντας με εξειδικευμένους ξένους οίκους.
Ο ρόλος των ξένων funds-μετόχων
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι λόγο και ρόλο στο θέμα θα έχουν και τα ξένα funds που άλλωστε είναι και βασικοί πλέον μέτοχοι των τραπεζών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στις αμκ έλαβαν μέρος και distressed funds τόσο λόγω των χαμηλών τιμών όσο και γιατί προσβλέπουν σε υπεραξίες από την ενεργή διαχείριση των "κόκκινων δανείων" (πωλήσεις, συνεργασίες, εσωτερικές bad bank, θυγατρικές ειδικού σκοπού κ.λπ.). Η συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο μιας τράπεζας δίνει άλλη βαρύτητα στα funds που θέλουν να κάνουν παιχνίδι με τα μη εξυπξρετούμενα δάνεια.
Θεωρούν ότι μπορούν να ανακτηθούν περί τα 35-40 δις ευρώ, ενώ εκτιμούν πως οι τιμές πώλησης για τα καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις πρέπει να είναι έως τα 5 σεντ και για τα δάνεια με υποθήκες (εμπράγματες εγγυήσεις με ακίνητα) μπορούν να φτάσουν και να κυμανθούν σε 20 με 40 σεντ του ευρώ. Το ίδιο ισχύει και για τα επιχειρηματικά με τις τράπεζες να... τσινάνε για αυτά τα χαμηλά νούμερα.
Τι λέει η ΤτΕ
Σημειώνεται ότι η αντιµετώπιση του «βουνού» των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί, σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση, την πλέον σηµαντική πρόκληση για το τραπεζικό σύστηµα και για την επανεκκίνηση επιχειρήσεων και οικονομίας. Ο στόχος που τίθεται είναι το ύψος των προβληματικών δανείων να μειωθεί στα επίπεδα των υπόλοιπων κρατών-µελών της ευρωζώνης.
Τα µη εξυπηρετούµενα ανοίγµατα (Non-Performing Exposures – NPEs) έφθασαν στο 42,1% του συνόλου των δανείων τον Ιούνιο του 2015 από 39,9% το ∆εκέµβριο του 2014, ενώ µε βάση προκαταρκτικά στοιχεία Σεπτεµβρίου 2015 το ποσοστό τους ανήλθε στο 44% ( σ.σ αύξηση κατά περίπου 2 ποσοστιαίες µονάδες).
Όσον αφορά τον τρόπο διαχείρισης των µη εξυπηρετούµενων δανείων, θα πρέπει σύμφωνα με την ΤτΕ, να ληφθούν υπόψη όλες οι εναλλακτικές στρατηγικές. Στο παραπάνω πλαίσιο προκρίνει την εφαρµογή συνδυασµού λύσεων.
Ενδεικτικά, για κάποιες κατηγορίες δανείων η διαχείριση είναι σκόπιµο να πραγµατοποιείται από τις τράπεζες, ενώ για άλλες είτε µέσω της αξιοποίησης υπηρεσιών από εξειδικευµένες εταιρίες είτε µέσω πώλησης των απαιτήσεων σε ειδικού τύπου εταιρίες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κυβέρνηση πρέπει να επισπεύσει τις ενέργειες που απαιτούνται για τη δηµιουργία µιας ενεργούς δευτερογενούς αγοράς µη εξυπηρετούµενων δανείων, κίνηση που εκτιμάται ότι θα προσελκύσει ένα ευρύτερο φάσµα επενδυτών, όπως π.χ. ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και διαχειριστές κεφαλαίων.
Οι επενδυτές θα µπορούσαν να βοηθήσουν, παρέχοντας χρηµατοδότηση, στην αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και γενικότερα θα συνέβαλλαν στη σταδιακή ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών χρηµατοδότησης πέραν από τις τράπεζες.
Διεθνές πρόβλημα
Σημειώνεται ότι πανευρωπαϊκά υπάρχει έντονη κινητοποίηση προκειμένου μέσω της διαχείρισης προβληματικών δανείων να δοθεί ώθηση στις Οικονομίες των χωρών. Έρευνα της PwC υπολογίζει ότι οι συνολικές πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανειακών χαρτοφυλακίων στην Έυρώπη αναμένεται να αγγίξουν φέτος τα 150 δισ. ευρώ από 91 δισ. ευρώ πέρσι.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου