Και σε αυτή την αγορά βασικό ρόλο θα παίξουν τα ξένα funds, μεταξύ των οποίων τα distress funds, κάποια εκ των οποίων φιγουράρουν στο μετοχικό κεφάλαιο των 4 συστημικών τραπεζών, ακριβώς προσβλέποντας σε υπεραξίες από τη διαχείριση της πίτας των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ή και αυτών που κινδυνεύουν να… κοκκινίσουν) που συνολικά (επιχειρηματικά, καταναλωτικά, στεγαστικά) φτάνει τα 105-107 δισ. ευρώ.
Εξ αυτών τα 40 δισ. ευρώ είναι μη εξυπηρετούμενα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων (με ετήσιο τζίρο άνω των 50 εκατ. ευρώ και 250 εργαζόμενους) και σχεδόν 15 δισ. ευρώ είναι στεγαστικά, όχι πρώτης κατοικίας. Πάντως, σε γενικές γραμμές, τα ξένα funds προσφέρουν, επί του παρόντος, τιμές μόλις 30-35 σεντς για κάθε ένα ευρώ. Οι τιμές πέφτουν κατακόρυφα στις κατηγορίες των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων Σύμφωνα με πληροφορίες ήδη από τις μέχρι τώρα κρούσεις που έχουν κάνει στελέχη επενδυτικών κεφαλαίων στις τράπεζες έχει διαφανεί ότι τα κερδοσκοπικά κεφάλαια θέλουν να κατεβάσουν πολύ τον πήχη της αγοράς. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως οι άτυπες προσφορές που έχουν γίνει ή έχουν συζητηθεί τις τελευταίες εβδομάδες κατά τις οποίες η Αθήνα έχει γεμίσει από εκπροσώπους τέτοιων κεφαλαίων έχουν φθάσει ακόμα και στα 5 με 15-20 λεπτά του ευρώ. Αιχμή στη στρατηγική της πώλησης θα είναι, αναμφίβολα, τα μεγάλα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία θα ομαδοποιηθούν ανά κλάδο (ξενοδοχεία, ακτοπλοΐα κ.ά.) και εν συνεχεία θα βγουν προς πώληση.
Σε γενικές γραμμές, θετικά υποδέχονται οι διοικήσεις των τραπεζών τη δημιουργία μίας δευτερογενούς αγοράς για τα NPLs και εμφανίζονται έτοιμες να εκχωρήσουν με μαζικό τρόπο τη διαχείριση, ενώ τονίζουν ότι η πώληση κόκκινων δανείων αποτελεί το δεύτερο βήμα, όταν και εφόσον «τσιμπήσουν» προς τα πάνω οι τιμές που προσφέρουν τα ξένα funds. Αυτό που προέχει στην παρούσα φάση βέβαια είναι η ενεργή διαχείριση των κόκκινων δανείων καθώς για να δημιουργηθεί με ουσιαστικό και σοβαρό τρόπο η δευτερογενής αγορά NPLs, με πράξεις πώλησης, αρχής γενομένης από τα επιχειρηματικά, πρέπει πρώτα να στηθούν οι υποδομές της διαχείρισης.
Σημειώνεται ότι ήδη ονόματα όπως οι Aktua, KKR, Fortress, Apollo είναι μεταξύ αυτών που φιγουράρουν στη λίστα με τους ισχυρούς παίκτες που έχουν πιάσει πόστο στην Ελλάδα ή ετοιμάζονται να παίξουν ρόλο. Οι ξένες εταιρείες-διαχειριστές, από τη φύση της νομικής τους ύπαρξης, έχουν τη δυνατότητα, εφόσον αποκτήσουν τη διαχείριση ενός επισφαλούς στεγαστικού δανείου, να καλέσουν τον δανειολήπτη και να του προσφέρουν τις λύσεις-ρυθμίσεις που προβλέπονται στον Κώδικα δεοντολογίας.
Οι ειδικές εταιρείες που θα ιδρυθούν στη χώρα μας για τη διαχείριση και μεταβίβαση των κόκκινων δανείων θα μπορούν να κάνουν ευνοϊκότερες προτάσεις ρύθμισης στους δανειολήπτες σε σχέση με τα πιστωτικά ιδρύματα λόγω της διαφοράς της τιμής απόκτησης των «κόκκινων» δανείων. Επίσης θα μπορούν ακόμη και να χορηγούν δάνεια ή πιστώσεις σε δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια έχουν εξαγοράσει με αποκλειστικό σκοπό την αναχρηματοδότηση τους.
Ωστόσο στις επιχειρήσεις που έχουν χαρακτηριστικά βιωσιμότητας ο σχεδιασμός προβλέπει τη μεταβίβαση του δανείου με παράλληλη είσοδο του επενδυτικού φορέα στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Στην πρόσφατη έκθεσή της η ΤτΕ σημειώνει ότι η δημιουργία μιας δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων θα βοηθούσε, εκτός από τη βελτίωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, και στην ανάκτηση πόρων μέσω της πώλησης υφιστάμενων απαιτήσεων, προσελκύοντας παράλληλα επενδυτές που θα μπορούσαν να παράσχουν στήριξη στην αναδιάρθρωση επιχειρήσεων.
Οι δανειολήπτες και οι εγγυητές δεν θα αιφνιδιάζονται πριν πωληθεί το «κόκκινο» δάνειο τους καθώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, θα ειδοποιούνται εντός 12 μηνών πριν την μεταβίβαση με εξώδικη πρόσκληση να προχωρήσουν σε διακανονισμό.
Υπενθυμίζεται πως μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου του 2016 εξαιρούνται από τις αγοραπωλησίες οι μη εξυπηρετούμενες καταναλωτικές δανειακές συμβάσεις και πιστώσεις, οι δανειακές συμβάσεις με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας και τα δάνεια και οι πιστώσεις προς μικρές επιχειρήσεις (με αριθμό εργαζομένων έως 50 άτομα και κύκλο εργασιών έως 10 εκατ. ευρώ) και μεσαίες εταιρίες (με απασχολούμενους που δεν ξεπερνούν τα 250 άτομα και κύκλο εργασιών χαμηλότερο από 50 εκατ. ευρώ) καθώς και τα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Για αυτές τις κατηγορίες θα θεσπιστεί κατάλληλο εφαρμοστικό πλαίσιο. Η νέα αγορά θα εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδας.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου