Σύμφωνα, πάντως, με κορυφαίο στέλεχος συστημικής τράπεζας λόγω της μέχρι τώρα παρατεταμένης αβεβαιότητας τα πιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν επιθέσεις σε πέντε μέτωπα.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για «πέντε θηλιές» που απειλούν με ασφυξία τις τράπεζες, που μετά την τελευταί ανακεφαλαιοποίηση προσπαθούν μετά πολλών βασάνων να ορθοποδήσουν.
Έτσι, κατά πρώτον, ο ρυθμός προσέλκυσης καταθέσεων και δη από το εξωτερικό έχει φρενάρει. Αντίθετα καταγράφεται εκροή των κεφαλαίων που βρίσκονται εκτός των περιορισμών στις κινήσεις.
Δεύτερο σημείο ανησυχίας είναι το γεγονός ότι ο μέσος όρος αναλήψεων από τα ΑΤΜ έχει αυξηθεί το Φεβρουάριο. Από ποσά που κατά μέσο όρο ήταν στα 180 – 200 ευρώ μέχρι το τέλος του 2016 οι αναλήψεις έχουν πάει στα 350 με 400 ευρώ δημιουργώντας σημαντικές εκροές από το σύστημα.
Το τρίτο σημείο ανησυχίας έχει να κάνει με το ότι πολλά δάνεια ανήμερων πελατών αποπληρώνονται υπό το φόβο περιπετειών και αστάθειας. Με άλλα λόγια όσοι (ειδικά επιχειρήσεις) έχουν ρευστό και παράλληλα κάποιο δάνειο, σπεύδουν να κλείσουν τις θέσεις τους ώστε να μην βρεθούν ενώπιον απροόπτων (ανακεφαλαιοποίηση με κουρέματα και bail in από καταθέσεις). Έτσι όμως αποστερούν από τις τράπεζες κρίσιμα και χρήσιμα κέρδη (καθώς σταματούν να πληρώνουν λόγω εξόφλησης δανείων τα επιτόκια απ΄ όπου περιμένει η κάθε τράπεζα να ….ζήσει). Μάλιστα εκτιμάται ότι το πρώτο δίμηνο του χρόνου κοντά 2 δισεκ. δανείων επιχειρηματικών έχουν αποπληρωθεί.
Τέταρτο σημείο απειλής για το σύστημα έχει να κάνει με τη διατήρηση ρευστότητας επιχειρήσεων εκτός των γκισέ των Ελληνικών τραπεζών. Καθώς οι περισσότερες πλέον εταιρίες ή και επαγγελματίες έχουν λογαριασμούς σε τράπεζες του εξωτερικού, εκτελούν μέσω αυτών τις συναλλαγές τους, αποστερώντας πόρους από το εγχώριο σύστημα. Σε πολλές περιπτώσεις επαγγελματιών οι συναλλαγές γίνονται με μετρητά, που αυτομάτως «σηκώνονται» από τα γκισέ και οδηγούνται εκ νέου στα σεντούκια. Εν όψει δε της τουριστικής σεζόν η διατήρηση ενός κλίματος έντονης ανασφάλειες αναμένεται να εκτοξεύσει τις συναλλαγές των τουριστικών επιχειρήσεων, που θα γίνουν εκτός συνόρων ή γκισέ.
Εξ ου και οι συνολικές εκροές από τις καταθέσεις που από την αρχή του χρόνου ξεπερνούν τα 2 δισεκ. ευρώ. Κι αυτό όταν ο στόχος του 2017 αναφέρεται σε αύξηση της καταθετικής βάσης κατά 10 δισ. ευρώ
Πέμπτο σημείο ανησυχίας που καταγράφουν εδώ και εβδομάδες τα τραπεζικά στελέχη έχει να κάνει με τη διόγκωση μιας τάσης στάσης πληρωμών από επιχειρήσεις. Ήδη στο τέλος του δεύτερου μήνα του έτους το ποσό των ρυθμισμένων δανείων που παρουσιάζουν ξανά καθυστέρηση κυμαίνεται στο 1,5 με 2 δισεκ. ευρώ.
Τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures – NPEs) παρουσιάζουν ήδη αύξηση της τάξης των 700 εκατ. ευρώ, κάτι που θέτει εκτός τροχιάς το σχεδιασμό των τεσσάρων συστημικών ομίλων για μείωση των NPEs κατά 7 δισ. ευρώ περίπου το 2017.
Μέχρι σήμερα σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία οι τράπεζες κρατούν σε εξυπηρέτηση, ειδικά τα τέσσερα στα δέκα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η καθυστέρηση στην ψήφιση του νομοσχεδίου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό δημιουργεί ανησυχία καθώς ακόμη και αν ψηφιστεί το σχέδιο νόμου, μέχρι την πλήρη εφαρμογή του οι προσδοκίες ευνοϊκής μεταχείρισης θα οδηγήσουν αρκετούς επιχειρηματίες σε πάγωμα των αποπληρωμών.
Η εικόνα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το 60% των δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντάσσεται στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) και εξ αυτών, το 26% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, ποσοστό επίσης 26% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 48% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Το ποσό των NPEs στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι άνω του 67% και εξ αυτών, με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, το 30% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, το 15% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 55% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Στις μεγάλες επιχειρήσεις το 30% κατατάσσεται στα NPEs και από αυτές το 26% είναι σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες, το 45% είναι αβέβαιης είσπραξης ή σε καθυστέρηση για διάστημα μικρότερο των 90 ημερών και το 29% είναι καταγγελμένες απαιτήσεις.
Σε επίπεδο κλάδων, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στο εμπόριο κινείται πάνω από το 45%. Πολύ υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων παρατηρούνται στους κλάδους της εστίασης (76,3%), των αγροτικών δραστηριοτήτων (62,7%), των τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής και ενημέρωσης (58,4%), της μεταποίησης (53,2%) και των κατασκευών (52,8%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται ενδεικτικά στους κλάδους της ενέργειας (3,7%), της δημόσιας διοίκησης (7%), των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (27%) και της ναυτιλίας (30,9%).