Τα capital controls δυστυχώς και οι στρεβλώσεις που επέφεραν στην αγορά δημιούργησαν καταθέτες και καταθέσεις διαφορετικών ταχυτήτων.
Κάποιοι, μέσα στη μιζέρια που προάγουν οι κεφαλαιακοί περιορισμοί, εμφανίζονται πιο ευνοημένοι από άλλους και κάποιοι τρίτοι προσπαθούν να αποκτήσουν με κινήσεις τακτικής μερικούς επιτοκιακούς πόντους, περιφέροντας τις καταθέσεις τους από τράπεζα σε τράπεζα. Γιατί όπως θα πει στο Reporter ένας καταθέτης, καμία τραπεζική προσφορά δεν μπορεί να αποδειχθεί καλύτερη από μερικούς πόντους στην απόδοση μιας κατάθεσης, σε μία εποχή που τα έξοδα γιγαντώνονται και η κατανάλωση περιορίζεται.
Τρεις λοιπόν είναι οι βασικές «κατηγορίες» καταθέσεων που αντιμετωπίζονται αρκετά διαφορετικά από τις τράπεζες:
-Καινούρια μετρητά (προφανώς από τις αναλήψεις του 2015 ή και προηγούμενων ετών) και εισαγωγή κεφαλαίων από το εξωτερικό.
Πρόκειται για τους ευνοημένους καταθέτες της υπόθεσης καθώς σπανίζουν κι όλας. Και σπανίζουν γιατί όσοι καταθέτουν αυτήν την περίοδο μετρητά στις τράπεζες ή εισάγουν καταθέσεις από το εξωτερικό, το κάνουν γιατί αναγκάζονται- λόγω χρεών σε εφορία κλπ- και όχι γιατί θέλουν να απολαύσουν του τόκους. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για την προστασία του πλούτου τους και πολλοί από αυτούς έχουν ήδη χρέη προς το Δημόσιο που αποκλείει την άμεση επαναφορά των καταθέσεών τους στους λογαριασμούς των τραπεζών παρά την ελαστικοποίηση των capital controls σε ότι αφορά το νέο χρήμα.
Για όσους πάντως καταθέτες ανήκουν στις προαναφερόμενες κατηγορίες τα επιτόκια που δίδονται για προθεσμιακές καταθέσεις 3-12 μήνες τυγχάνει να είναι μέχρι 1% από σχετικά μικρά και μέχρι μεγάλα ποσά.
--Καταθέσεις προερχόμενες από άλλη τράπεζα. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι καταθέτες γυρνούν τα κεφάλαια από πιστωτικό ίδρυμα σε πιστωτικό ίδρυμα με την προσδοκία μιας καλύτερης μεταχείρισης που συχνά επιτυγχάνεται. Πάντως στις περιπτώσεις αυτές το επιτόκιο διαμορφώνεται σε 0,50% κατ’ ανώτατο και αφορά κυρίως ποσά τα οποία ξεπερνούν τα 30 χιλ. ευρώ. Οι συγκεκριμένοι καταθέτες είναι παραδοσιακοί, δεν έχουν χρέη και εμπιστεύτηκαν τις οικονομίες τους στα πιστωτικά ιδρύματα ακόμη και σε δύσκολους καιρούς.
-Τρίτη κατηγορία είναι οι καταθέτες που ανανεώνουν την προθεσμιακή τους κατάθεση στην ίδια τράπεζα και εκεί τα επιτόκια κινούνται από 0,30% (στις περισσότερες κατηγορίες) ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις και για μεγάλα ποσά φθάνουν μέχρι 0,50% (συχνά υπό την απειλή μεταφοράς των καταθέσεων σε άλλη τράπεζα). Και αυτοί οι καταθέτες εμπιστεύονται τις τράπεζες και ίσως είναι εκείνοι που θα έπρεπε να ανταμείβονται και περισσότερο γι’ αυτήν τους τη συμπεριφορά, κάτι όμως που δεν συμβαίνει.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως πως και τα καταστήματα μετρούν τους στόχους τους με τον παραπάνω διαχωρισμό: πόσα νέα κεφάλαια εισήλθαν στα γκισέ, πόσα εισήλθαν από άλλη τράπεζα και τέλος πόσα παρέμειναν στην τράπεζα.
Ετσι λοιπόν και στο εσωτερικό περιβάλλον την χώρας θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ευρώ τριών ταχυτήτων κάτι που με δύο ταχύτητες έχει παγιωθεί σε ότι αφορά τα κεφάλαια των Ελλήνων σε τράπεζες του εξωτερικού και τι αντίστοιχες καταθέσεις στο εσωτερικό.
Τα κεφάλαια στο εξωτερικό συχνά αποτελούν εγγυήσεις για εργασίες ή δίδονται με υψηλό τόκο υπό τη μορφή άτυπου δανείου για όσους Ελληνες καταθέτες χρειάζονται χρήματα στο εξωτερικό και δεν γίνεται να τα έχουν τη στιγμή που θέλουν να τα έχουν.
Αυτή η ιδιόμορφη ομηρία που έχει πλήρως στρεβλώσει την αγορά με δυσκολία θα αντιμετωπιστεί όπως φαίνεται και το επόμενο έτος και πάντως για όσο διάστημα διατηρούνται οι κεφαλαιακοί περιορισμοί.