Πρόκειται όπως εκτιμάται στις Βρυξέλλες, για εύληπτο μήνυμα προς την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας και ειδικά στον Π. Λαφαζάνη ο οποίος μόλις πριν από δύο ημέρες από το βήμα του ΣΕΒ, είχε δηλώσει εμφατικά: «είμαστε αποφασισμένοι ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για την Ελλάδα από το να έχει έναν ισχυρό παρεμβατικό δημόσιο τομέα στην Ενέργεια και να ακολουθεί μία ανεξάρτητη πολιτική».
Βάζοντας πάντως λίγο νερό στο κρασί του ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης είχε σπεύσει να διαβεβαιώσει ότι η κυβέρνηση «είναι υπέρ της απελευθέρωσης και ενός υγιούς ανταγωνισμού, αλλά απελευθέρωση των αγορών δεν σημαίνει κατάργηση και υποτίμηση του δημόσιου τομέα. Δεν σημαίνει διάσπαση και ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ κλπ δεν σημαίνει λοιπόν να τελειώνουμε με τον ισχυρό δημόσιο τομέα. Δεν είναι εθνικά ωφέλιμο. Αυτό που συμβαίνει στη χώρα είναι να ωφελούνται οι ιδιώτες».
Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ανταγωνισμού επιμένει ότι επικρατούν συνθήκες περιορισμένου ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και υπογραμμίζει ότι «αυτό επηρεάζει την παραγωγή και τη χονδρική πώληση, καθώς και την προμήθεια που φτάνει στους τελικούς καταναλωτές, γεγονός που ουσιαστικά συνιστά ένα μονοπώλιο. Αυτά είναι άσχημα νέα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για την οικονομία. Σαφώς, υπάρχει ανάγκη να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός».
Πρόσβαση στον Λιγνίτη
Η κυρία Βεστάγκερ προσθέτει ότι η Επιτροπή κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα σε απόφασή της το 2008, σύμφωνα με την οποία «η ΔΕΗ έχει οιονεί αποκλειστική πρόσβαση στην εκμετάλλευση λιγνίτη – το φθηνότερο καύσιμο στην Ελλάδα – και κάλεσε την Ελλάδα να επεκτείνει την πρόσβαση και στους ανταγωνιστές. Η απόφαση αυτή είναι επί του παρόντος ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΔΕΗ έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δεδομένου ότι διαθέτει προνομιακή πρόσβαση και ειδικά δικαιώματα εξόρυξης λιγνίτη το 98% του συνόλου των ενεργών αποθεμάτων του οποίου ανήκουν στο κράτος και συνιστά στρατηγικό φυσικό πόρος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός λιγνίτη στην Ευρώπη και πέμπτη στον κόσμο.
Να γίνει ανεξάρτητη η ΡΑΕ
Την ίδια στιγμή, η Επίτροπος Ανταγωνισμού ξεκαθαρίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει «ισχυρή και ανεξάρτητη» ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, υπογραμμίζοντας με σημασία: «σε γενικές γραμμές, είναι σημαντικό για τον ανταγωνισμό η Ελλάδα να έχει το σωστό κανονιστικό πλαίσιο και μια ισχυρή και ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή».
Οι σχέσεις ωστόσο μεταξύ του κ. Λαφαζάνη και των μελών της ΡΑΕ είναι τεταμένες με αφορμή την αύξηση του τέλος ΑΠΕ στα ηλεκτρικά τιμολόγια, ενώ και ο πρόεδρος της ΔΕΗ Εμμανουήλ Παναγιωτάκης, άφησε αιχμές κατά της Αρχής στο συνέδριο του Economist, λέγοντας: Προσδοκώ ότι η νέα στελέχωση της ΡΑΕ στοιχισμένη στο μεγάλο εθνικό στόχο, την επανεκκίνηση και ανασυγκρότηση της εθνικής οικονομίας, θα επαναπροσδιορίσει ριζικά τη στάση της έναντι της ΔΕΗ.
Τρεις μήνες πάντως μετά τις εκλογές, η θέση του προέδρου της ΡΑΕ όσο και μία ακόμη θέση μέλους της Αρχής παραμένουν κενές και η Αρχή υπολειτουργεί.....
Αργεί η απόφαση για τον ΔΕΣΦΑ
Καθόσον αφορά στην πολυαναμενόμενη έρευνα της Κομισιόν για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την SOCAR, η κυρία Βεστάγκερ εκτίμησε πως είναι «πρόωρη» κάθε εικασία.
Υπενθυμίζεται ότι το Δεκέμβριο του 2013, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν SOCAR κέρδισε το διαγωνισμό και εξαγόρασε ποσοστό 66% στο Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), έναντι 400 εκ. ευρώ.
Το ελληνικό Δημόσιο ελέγχει το υπόλοιπο 34% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ. Ωστόσο, η συμφωνία ενίσχυσε τις πιθανότητες ο αγωγός Trans-Adriatic Pipeline (TAP) να κερδίσει τον διαγωνισμό για το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν, κατά του ανταγωνιστή του Nabucco, και αυτό ακριβώς συνέβη, όταν αμέσως μετά, ο TAP «κέρδισε» τον Nabucco. Η SOCAR έχει μερίδιο 20% στον TAP.
Η Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα σε βάθος το Νοέμβριο του 2014 για να δει κατά πόσο η προτεινόμενη εξαγορά της ΔΕΣΦΑ από την SOCAR παρακωλύει τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου. Ωστόσο η τελική απόφαση της Κομισιόν έχει καθυστερήσει σημαντικά, με τον υπουργό ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, Natig Aliyev, να αναρωτιέται σε τι οφείλεται αυτή η καθυστέρηση.
Όπως εξήγησε η Επίτροπος Ανταγωνισμού, η Κομισιόν έχει αποστείλει ερωτήσεις στην αζέρικη εταιρεία και ακόμη αναμένει «ολοκληρωμένες απαντήσεις» που θα κρίνουν την συμβατότητα της συμφωνίας εξαγοράς με την αγορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
«Η προθεσμία για την Επιτροπή να λάβει απόφαση για τον ΔΕΣΦΑ και την SOCAR ανεστάλη στις 21/01/2015 και δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Ως μέρος της διαδικασίας μας, έχουμε στείλει ερωτήσεις στη SOCAR και περιμένουμε από την εταιρεία να μας στείλει ολοκληρωμένες και πλήρεις απαντήσεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι πρόωρο να προβούμε σε εικασίες σχετικά με την τελική έκβαση της επανεξέτασης σε αυτό το στάδιο», είπε χαρακτηριστικά.