Το βασικότερο ίσως αφορά απόδοση στην Περιφέρεια Κρήτης, όταν υπάρξει παραγωγή ποσοστού 5% από τα κέρδη του αναδόχου που βέβαια θα επιβαρύνονται και με φόρο 20% υπέρ του Δημοσίου. Ουσιαστικά η Περιφέρεια Κρήτης θα μπορεί να έχει ένα σημαντικό έσοδο για να προωθήσει έργα υποδομών και δράσεις στήριξης των δομών για τις οποίες είναι υπεύθυνη.

Σημειώνεται ότι χτες στην τελετή υπογραφών των συμβάσεων ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, αναφέρθηκε στην «ολοκλήρωση ενός κύκλου υπογραφών συμβάσεων παραχώρησης σχετικά με την έρευνα και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, ίσως με τις πλέον σημαντικές συμβάσεις». Υπογράμμισε την ταχύτητα με την οποία προχώρησαν οι διαδικασίες, καθώς και την προετοιμασία του θεσμικού πλαισίου ώστε να προχωρήσουν οι έρευνες και ενδεχομένως η εκμετάλλευση.

Κόμβος η Κρήτη

Επιπλέον η Κρήτη αναμένεται να καταστεί ενεργειακός κόμβος καθώς μαζί με τις ηλεκτρικές συνδέσεις με την ηπειρωτική Ελλάδα, που προώθησε με επιμονή και συγκρούσεις ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και τις προοπτικές για την ανάπτυξη των ΑΠΕ λόγω των νέων δικτύων πλέον η Κρήτη γίνεται σημείο αναφορά για παραγωγή ενέργειας αλλά και για την ανάπτυξη του κλάδου.

Ήδη, δε με απόφαση του ΥΠΕΝ ιδρύθηκε το  Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας στα Χανιά, με σκοπό την ανίχνευση και αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της χώρας μας, καθώς και τη μελέτη κι ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Συνεργασία του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.

Όλα αυτά αναμένεται να φέρουν στη Μεγαλόνησο σειρά εταιριών κι επιστημόνων που αναμένεται να δημιουργήσουν ένα υψηλής στάθμης «οικοσύστημα» που μπορεί να γίνει εφαλτήριο ανάπτυξης για τα ΑΕΙ του νησιού αλλά και για άλλους κλάδους όπως π.χ. το real esate  ή ο τουρισμός. Επιπλέον η προώθηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες θα απαιτήσει την βελτίωση των υποδομών μεταφορών κτλ κάτι που μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τα λιμάνια και τις άλλες υποδομές.

Το περιβάλλον

Πέρα πάντως από τις γεωστρατηγικές και οικονομικές συμμαχίες μείζονος σημασίας που δημιουργούνται  κύριο μεγάλο ζητούμενο είναι ο σεβασμός του περιβάλλοντος που είναι η «μεγάλη προίκα» της Κρήτης.  Όπως ανέφερε ο κ. Σταθάκης στην πρόσφατη απαγόρευση του fracking και στη θεσμοθέτηση των παρατηρητηρίων υδρογονανθράκων, «το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι εν προκειμένω η Περιφέρεια Κρήτης θα έχει ένα μόνιμο θεσμό περιβαλλοντικής επιτήρησης των δραστηριοτήτων». ». «Διασφαλίσαμε την ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, τόσο στη λήψη αποφάσεων και στον έλεγχο, όσο και στον επιμερισμό των ωφελειών, ενώ παράλληλα η περιβαλλοντική νομοθεσία είναι η αυστηρότερη διεθνώς» τόνισε με έμφαση χτες στην υπογραφή των συμβάσεων.

Ο κ. Σταθάκης ξεκαθάρισε ότι η έρευνα και δυνητικά η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων «είναι απολύτως συμβατή με το Εθνικό Σχέδιο για το Κλίμα και την Ενέργεια, όπου προβλέπεται διπλασιασμός των ΑΠΕ μέχρι το 2030», καθώς «αναπόσπαστο κομμάτι της μεγάλης μετάβασης στις ΑΠΕ είναι η αξιοποίηση του φυσικού αερίου ως το μεταβατικό καύσιμο με το οποίο σταθεροποιείται το σύστημα

Περιβαλλοντική συμμόρφωση

Αναλυτικά για τη διασφάλιση του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις υπογραφείσες συμφωνίες προβλέπεται:

• Υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε κάθε φάση.
• Προβλέπεται η δημιουργία διακριτής Μονάδας Περιβάλλοντος η οποία λειτουργεί με ευθύνη των εταιρειών. Στόχος της είναι η ολοκληρωμένη μέριμνα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον κάθε περιοχής. Επιπλέον, η Μονάδα Περιβάλλοντος θα αποτελεί το σύνδεσμο επί όλων των περιβαλλοντικών θεμάτων με τις τοπικές κοινωνίες, με τα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες και το περιβάλλον τα παρατηρητήρια και με τις αρμόδιες υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης.
• Οι σεισμικές έρευνες, θα διεξάγονται υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο θα περιγραφεί σε κατάλληλο Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης (ΠΣΔ ή Environmental Action Plan – EAP). Η αποδοχή του ΠΣΔ, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του και κατά συνέπεια για την έναρξη των ερευνών πραγματοποιείται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Απαιτείται πλήρης ανταπόκριση σε δεσμεύσεις και κατευθύνσεις διακρατικών συμβάσεων που έχει συνυπογράψει η Ελλάδα, όπως ιδίως η ACCOBAMS (Μεγάλα Κητώδη).
• Συντάσσεται Περιβαλλοντική έκθεση βάσης η οποία συνυποβάλλεται μαζί με το Ετήσιο πρόγραμμα εργασιών
• Σε κάθε εκμετάλλευση προβλέπεται η ύπαρξη του Παρατηρητηρίου ΥΑ στο οποίο συμμετέχουν άτομα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τοπικούς παράγοντες (Ν 4602/2019).

Οφέλη για το δημόσιο

Σχετικά με τα ανταποδοτικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία, ο κ. Σταθάκης έχει αναφέρει ότι υπάρχει ένα οριοθετημένο πλαίσιο το οποίο ενσωματώνεται σε όλες τις συμβάσεις και προβλέπει:

-   Οι ανάδοχοι υποχρεούνται στην καταβολή τιμήματος ήδη από την υπογραφή της σύμβασης

-   Κατά τις τρεις φάσεις της έρευνας, που διαρκεί 7-8 χρόνια, καταβάλλεται στρεμματική αποζημίωση

-   Όταν υπάρξει παραγωγή, τα κέρδη του αναδόχου θα επιβαρύνονται με φόρο 20% υπέρ του Δημοσίου και 5% υπέρ των Περιφερειών

-   Το Δημόσιο θα λαμβάνει τα προβλεπόμενα σταθερά μισθώματα επί του τζίρου της εκμετάλλευσης

-   Οι πόροι αυτοί, θα προσανατολιστούν στο Ταμείο των Γενεών για την ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος.

Γιώργος Αλεξάκης