«Άφησε άναυδο τον κόσμο της επιτραπέζιας ελιάς (παραγωγούς, μεταποιητές, εξαγωγείς) η καινοφανής και πραξικοπηματική ανταπόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Ευαγγ. Αποστόλου:
• να πάρει πίσω (είπα - ξείπα), πριν καλά - καλά στεγνώσει η μελάνη του ΦΕΚ της 16ης Δεκεμβρίου 2016, την πολυσυζητημένη και συμφωνημένη ρύθμιση για την άρση των εμποδίων που ενταφιάζουν τις εξαγωγές του 1ου εξαγωγικού προϊόντος της χώρας με το brand name “Kalamata olives”,
• να εκθέσει τον Υφυπουργό του κ. Β. Κόκκαλη και τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου κ. Ν. Αντώνογλου ο οποίος με υπομονή και επιμονή διαβουλεύτηκε και έδωσε την ενδεδειγμένη λύση στο πρόβλημα.
Ο Υπουργός αποδεικνύεται ότι, - δεν ενδιαφέρεται για το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας “Καλαμάτα” / Kalamata olives των Νομών Αιτωλοακαρνανίας, Λακωνίας και Φθιώτιδας που παράγουν το 90% του προϊόντος της χώρας, - ούτε για τα περισσότερα από τα 200 εκατ. ευρώ που έρχονται στη χώρα από τις εξαγωγές αυτού του προϊόντος. “Τα παιδiα παίζει”», αναφέρει η ανακοίνωση.
ΥΠΑΑΤ: Το καθεστώς που ίσχυε μέχρι σήμερα θα ισχύει για την ελιά «Καλαμών»
Σημειώνεται ότι με εντολή του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλη Αποστόλου, διορθώνεται η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση που αφορά στο Μητρώο Ποικιλιών Οπωροφόρων Φυτών και διαγράφεται από την Ονομασία Ποικιλίας ελιάς «Καλαμών» το συνώνυμο «Καλαμάτα».
Όσον αφορά δηλαδή, τη συγκεκριμένη ποικιλία ελιάς «Καλαμών», επανέρχεται το καθεστώς που ίσχυε μέχρι σήμερα.
Η σημασία του θέματος
Σε διάστημα πέντε χρόνων οι εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς αυξήθηκαν κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ και πλησιάζουν πλέον τα 400 εκατ. ευρώ. Θεωρείται το σημαντικότερο ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν στην κατηγορία των τροφίμων.
Όμως η κατοχύρωση ως ΠΟΠ προϊόντος της ποικιλίας Καλαμών στην περιοχή της Μεσσηνίας, απ' όπου όμως εξάγονται μόνο 200 τόνοι ετησίως, έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, οι οποίες εξάγουν 50.000 τόνους αυτής της ποικιλίας.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της εταιρείας Intercom στις σκανδιναβικές χώρες, όπου της ζήτησαν οι αλυσίδες σουπερμάρκετ με τις οποίες συνεργάζεται αρκετά χρόνια να αντικαταστήσει το «Kalamata olives» με την επωνυμία «μαύρη ελιά», που όμως δεν παραπέμπει στην ελιά Καλαμών αλλά στη λεγόμενη κονσερβοελιά (Αμφίσσης, Μεγάρων, Πηλίου κ.λπ.). Ή όπως συνέβη στην περίπτωση της Ιταλίας το 2013, όπου τέσσερις ελληνικές εταιρείες, η Γαία ΑΕ, η Σιούρας ΑΕ, η Ιntercom AE και η Γεωργούδης ΑΕ, βγήκαν εκτός αγοράς. Επιπροσθέτως τον περασμένο Απρίλιο οι Σιούρας ΑΕ, Γαία ΑΕ και Κωνσταντόπουλος ΑΕ έχασαν την αγορά της Σλοβενίας.
Ο κίνδυνος του ντόμινο είναι προφανής και ο φόβος όλων είναι μήπως «χτυπηθούν» οι αγορές της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, που είναι στις πρώτες θέσεις διεθνώς μεταξύ των 15 καλύτερων αγορών.
Όπως έχει εξηγήσει σε ενημερωτικό σημείωμα που παρέδωσε πριν μήνες στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Βαγγέλη Αποστόλου η Πανελλήνια Ενωση Μεταποιητών - Τυποποιητών - Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) «για την καθιέρωση του brand name "Kalamata olives" και την προάσπιση των οικονομικών συμφερόντων των Ελλήνων ελαιοπαραγωγών, η Πολιτεία με το 221/1979 Προεδρικό Διάταγμα "περί τυποποιήσεως, συσκευασίας και ποιοτικού ελέγχου των προς εξαγωγήν προοριζομένων επιτραπέζιων ελαιών", που ισχύει και σήμερα, υποχρεώνει όλους τους εξαγωγείς να εξάγουν το προϊόν με την παραπάνω ονομασία.
Όμως μετά την αναγνώριση της ΠΟΠ "Ελιά Καλαμάτας" / PDO "Elia Kalamatas" το ίδιο το ελληνικό κράτος έχει προκαλέσει σύγχυση σε εθνικό και ευρωπαϊκό κυρίως επίπεδο μεταξύ των δύο ονομασιών.
Στην παράγραφο 2 του άρθρου 6 του Καν.(ΕΕ)1151/12 αναφέρεται ότι "μια ονομασία δεν καταχωρίζεται ως ονομασία προέλευσης ή ως γεωγραφική ένδειξη όταν υπάρχει σύγκρουση με την ονομασία φυτικής ποικιλίας... και ενδέχεται να παραπλανήσει τον καταναλωτή ως προς την πραγματική προέλευση του προϊόντος". Η σύγχυση αφορά την ονομασία του προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης - ΠΟΠ "Ελιά Καλαμάτας" / PDO "Elia Kalamatas" και του προϊόντος που εξάγεται σε κάθε γωνιά της Γης με την ονομασία της ποικιλίας "Κalamata olives", στην οποία ονομασία, όπως προαναφέρθηκε, επί περισσότερα από 80 χρόνια επένδυσε η Ελληνική Πολιτεία. Επειδή στο εξωτερικό η ονομασία PDO είναι "Elia Kalamatas" και φυσικά η ελληνική λαλιά με λατινικούς χαρακτήρες της PDO "Elia Kalamatas" δεν αναγνωρίζεται από τους ξένους καταναλωτές που γνωρίζουν την ονομασία "Kalamata olives", οι Ελληνες εξαγωγείς της ΠΟΠ - με μια ποσότητα που δεν ξεπερνά τους 200 τόνους - σφετερίζονται την καθιερωμένη ονομασία της ποικιλίας "Kalamata olives" δημιουργώντας σύγχυση. Οι ΠΟΠ/ΠΓΕ δεν μεταφράζονται παρά γράφονται στην πρωτότυπη γραφή με λατινικούς χαρακτήρες (Elia Kalamatas), όπως δημοσιεύονται και στην ευρωπαϊκή βάση όλων των κοινοτικών προστατευόμενων ονομασιών».
Γιώργος Αλεξάκης