Επισημαίνεται ότι πολλά χρόνια η σχετική με τις ρυμουλκήσεις νομοθεσία της χώρας μας υστερούσε σε σχέση με την αντίστοιχη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, καθιστώντας τις ρυμουλκικές υπηρεσίες στην Ελλάδα υποδεέστερες αυτών που προσφέρονται σε άλλους ευρωπαϊκούς λιμένες, όπως υποστηρίζουν γνώστες της όλης κατάστασης. Η παλαιότητα του στόλου των ρυμουλκών και η μικρή ελκτική τους δύναμη, σε συνδυασμό με την ναυπήγηση όλο και μεγαλύτερων εμπορικών και επιβατικών πλοίων, εξελίχθηκαν σε παράγοντες ανασφάλειας για τα πληρώματα, τους επιβάτες, τα πλοία, τις λιμενικές εγκαταστάσεις και το θαλάσσιο περιβάλλον.
Το νέο πλαίσιο
Με το προεδρικό διάταγμα 83/2022 που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 με υποχρέωση συμμόρφωσης των ρυμουλκών στις απαιτήσεις του από την 1.1.2024, η χώρα μας απέκτησε για πρώτη φορά ένα σύγχρονο πλαίσιο απαιτήσεων και λειτουργίας των ρυμουλκών πλοίων ανάλογο με αυτό που ισχύει στον υπόλοιπο κόσμο. Για πρώτη φορά, μετά από συζητήσεις χρόνων, νομοθετήθηκε ένα προεδρικό διάταγμα που ρύθμιζε όλα τα σχετικά θέματα. Προβλέφθηκε η ελκτική δύναμη των ρυμουλκών, προβλέφθηκε η ευστάθειά τους, προβλέφθηκαν οι όροι ασφαλούς ρυμούλκησης μέσα και έξω από τα λιμάνια, προβλέφθηκε η υποχρεωτική πυρόσβεση στις εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, προβλέφθηκε η έκδοση κανονισμών από τους Οργανισμούς Λιμένων και τα Λιμενικά Ταμεία για ασφαλείς ρυμουλκήσεις σε κάθε λιμάνι.
Ωστόσο, λίγες μέρες πριν το κλείσιμο του 2023, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής «διαπιστώνει» ότι τα ρυμουλκά δεν συμμορφώθηκαν και επελέγη η λύση της τροπολογίας νόμου και παράταση της συμμόρφωσης μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024.
Το ερώτημα «τι θα αλλάξει σε έξι μήνες, όταν σε ένα χρόνο αυτοί που έπρεπε να προσαρμοστούν δεν το έκαναν» παραμένει μετέωρο.
Τα επιχειρήματα
Από την μία πλευρά υπάρχουν οι επιχειρηματίες του κλάδου που δηλώνουν έτοιμοι να ενταχθούν άμεσα στο νέο περιβάλλον ασφάλειας στον επαγγελματικό τους χώρο, έχοντας μάλιστα, πολλοί από αυτούς, προχωρήσει, ήδη, σε νέες επενδύσεις για την αγορά σύγχρονων ρυμουλκών.
Από την άλλη, ακούγονται φωνές που επιζητούν παρατάσεις στην εφαρμογή του ΠΔ και θέτουν θέματα ανταγωνισμού. Υποστηρίζουν ότι εάν υλοποιηθεί το ΠΔ θα μείνουν λίγα ρυμουλκά, θα μειωθεί ο ανταγωνισμός με αποτέλεσμα την αύξηση των επιβαρύνσεων αλλά και συρρίκνωση του κλάδου.
Ωστόσο, ποιος μπορεί να είναι υπέρ ενός ανταγωνισμού που οδηγεί «προς τα πίσω» και μειώνει τα θέματα ασφαλείας, σε μια συγκυρία με νέα δεδομένα, (μεγάλα κρουαζιερόπλοια και πλοία μεταφοράς φυσικού αερίου στα FSRU κτλ) διερωτάται η άλλη πλευρά. Επίσης, επικαλούνται το γεγονός ότι ατυχήματα στη θάλασσα συμβαίνουν και σε μικρά (μέχρι και απλά αλιευτικά, βάρκες, κ.λ.π.) και σε μεγάλα πλοία.
Παράλληλα, στην όλη διαδικασία ενεπλάκη ξαφνικά και το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, το οποίο ως επίσημος θεσμικός σύμβουλος του Υπουργείου για τα θέματα της ναυτιλίας, αφού έκρινε εκ των υστέρων ότι το π.δ. 83/2022 δεν φαίνεται να μπορεί να εφαρμοστεί, συστήνει μια τεχνική επιτροπή για να «εξετάσει» τα ζητήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του. Ενημέρωσε για το θέμα αυτό το Υπουργείο; «Και που ήταν όλα τα προηγούμενα χρόνια το Επιμελητήριο να «εξετάσει» το απόλυτο χάος που επικρατούσε και να προτείνει λύσεις και προοπτική βελτίωσης της ασφάλειας στις ρυμουλκήσεις;», αναφέρεται σχετικά από μέρος του κλάδου, που τονίζει την ανάγκη για εφαρμογή του νέου πλαισίου και αναφέρεται στην εκτεταμένη διαβουλευση που είχε γίνει για το Π.Δ.
«Όλοι πρέπει να διερωτηθούν, αν πιάσει μια φωτιά σε ένα πλοίο μεταφοράς κοντέινερ με επικίνδυνα φορτία ή σε ένα αυτοκινητάδικο που μεταφέρει ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ποιος θα τη σβήσει; Υπάρχουν Πυροσβεστικοί Σταθμοί στα λιμάνια και, όπου υπάρχουν, τα πυροσβεστικά πλοιάρια έχουν πιστοποιημένη, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, πυροσβεστική ικανότητα όπως συμβαίνει σε Πειραιά και Θεσσαλονίκη;», αναφέρεται σχετικά.
Τελικά, το όλο θέμα, είναι προφανές ότι «παίζεται» στο «γήπεδο», του Υπουργείου Ναυτιλίας, που καλείται να αντιμετωπίσει το όλο θέμα. Όπως τονίζεται, το διακύβευμα που έχει μπροστά του είναι ένα: Θα έχουμε σύγχρονα ρυμουλκά που εξασφαλίζουν την ασφάλεια ζωών και πλοίων ή θα παραμείνουμε στο προηγούμενο προβληματικό καθεστώς;
Στο τέλος της ημέρας, αντέχει η χώρα, νέα «Τέμπη», αυτή τη φορά στη θάλασσα, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά κύκλοι του κλάδου;
Γιώργος Αλεξάκης
