Τα μέλη της ΕΕ έχουν κατά καιρούς εισαγάγει ρυθμίσεις που αφορούν στην άμεση και στην έμμεση χρηματοδότηση των κοινωνικοασφαλιστικών τους συστημάτων, προκειμένου να ξεπεράσουν τα οικονομικά προβλήματα και να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων αυτών, σύμφωνα με εισήγηση της καθηγήτριας – και μέλους της Επιτροπής των Ειδικών – κ. Π.Παπαρρηγοπούλου. Πολλές από αυτές τις ρυθμίσεις εισάγουν ή αυξάνουν την κρατική χρηματοδότηση μέσω της φορολογίας.
Σε είκοσι κράτη-μέλη της ΕΕ η κοινωνική ασφάλιση χρηματοδοτείται από τις εισφορές και οι προνοιακού τύπου παροχές από τη φορολογία. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το κράτος συμμετέχει στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης είτε καλύπτοντας τα ελλείμματα είτε συνεισφέροντας ένα συγκεκριμένο ποσό, π.χ. ποσοστό από τη φορολογία εισοδήματος.
Για παράδειγμα, στο Βέλγιο οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι όπως ο ΦΠΑ θεσπίζονται για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης.
Στη Γαλλία, οι εργοδοτικές εισφορές μειώθηκαν από το 80% της χρηματοδότησης του συστήματος όπου αντιστοιχούσαν το 1980, στο 66,6% το 1997, ενώ αυξήθηκε η χρηματοδότηση από τη φορολογία, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την ανταγωνιστικότητα των γαλλικών προϊόντων.
Το 1991 η Γαλλία καθιέρωσε τη ‘’Γενικευμένη Κοινωνική Εισφορά’’ (CSG), δηλαδή άμεσο, αναλογικό φόρο στα εισοδήματα από μισθούς, εκμετάλλευση περιουσίας και συντάξεις, καθώς και στα κέρδη από τυχερά παιχνίδια, με το ποσοστό του φόρου να διαφοροποιείται ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. Τα έδοδα πάνε απευθείας στους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Επίσης, το 1996 η Γαλλία καθιέρωσε το φόρο για τη χρηματοδότηση του χρέους κοινωνικής ασφάλισης (CRDS) ύψους 0,5% επί όλων των εισοδημάτων και χρηματοδοτεί τα ετήσια ελλείμματα.
Η Γερμανία χρηματοδοτεί το 20% των εσόδων για τον κίνδυνο γήρατος από τη φορολογία.
Το Λουξεμβούργο χρηματοδοτεί από τη φορολογία τις παροχές γήρατος και οικογένειας.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν καθιερώσει φόρους επί της κατανάλωσης, ιδίως του αλκοόλ, των καπνών, της ασφάλισης των αυτοκινήτων, κλπ.
Επιπλέον, στα περισσότερα κράτη – μέλη οι κλάδοι που καλύπτουν καθολικές ανάγκες, π.χ. ανεργία, οικογενειακά βάρη, χρηματοδοτούνται από τη φορολογία. Χαρακτηριστικά, οι οικογενειακές παροχές χρηματοδοτούνται από τη φορολογία σε 21 κράτη – μέλη.
Φωτεινή Πούλη
[email protected]