Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι όλη την Ευρώπη θα εγκλωβιστεί σε μια παρατεταμένη ύφεση για την επόμενη δεκαετία, καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να την επιτύχουν με μείωση δαπανών και αύξηση φόρων και μάλιστα πριν η οικονομία ανακάμψει.
Πρώτη άνοιξε το «χορό» των μέτρων η χώρας μας μετά τις γνωστές εξελίξεις αναφορικά με τα spreads, τη δυσκολία δανεισμού και τις επικρίσεις των Ευρωπαίων σχετικά με το δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Ακολούθησε η Πορτογαλία, η οποία αποφάσισε την επιβολή νέου έκτακτου φόρου εισοδήματος ως και 1,5%, την αύξηση του ΦΠΑ στο 21% και την αύξηση του φόρου στις μεγάλες επιχειρήσεις και τα κέρδη των τραπεζών κατά 2,5%, καθώς και την επιβολή έκτακτης εισφορά σε επιχειρήσεις. Παράλληλα ανακοίνωσε τη μείωση των μισθών κατά 5% στους υψηλά αμειβομένους δημόσιους υπαλλήλους αλλά και στους μισθούς των πολιτικών.
Για να επιτύχει τους στόχους της η πορτογαλική κυβέρνηση, οι οποίοι είναι η μείωση του ελλείμματος στο 7,3% του ΑΕΠ μέσα στο 2010 από 8,3% που ήταν ο προηγούμενος στόχος και στο 4,6% του ΑΕΠ μέχρι το 2011 από 6,6% του ΑΕΠ, ανακάλεσε και τα μέτρα που είχαν εφαρμοστεί το 2008 για την στήριξη της οικονομίας μετά την κρίση.
Ακολούθησε η Ισπανία, η οποία μετά από μία «δραματική» ψηφοφορία στο κοινοβούλιο της, ψήφισε οριακά το πακέτο πρόσθετων μέτρων λιτότητας, ύψους 15 δισ. ευρώ. Στόχος της είναι η μείωση του ελλείμματος στο 9,3% του ΑΕΠ φέτος- από 11,2% που ήταν το 2009- και στη συνέχεια, στο 6% το 2011. Σημειώνεται ότι η ισπανική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει στο τέλος του Ιανουαρίου πρόγραμμα λιτότητας με στόχο την εξοικονόμηση 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, κατά την περίοδο 2010-2013. Το νέο πακέτο μέτρων λιτότητας περιλαμβάνει περικοπές στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κατά 5% ή περισσότερο και αυστηρές μειώσεις στα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων.
Εκτός δεν έμεινε ούτε η Γερμανία, η οποία ανακοίνωσε πακέτο-λιτότητας ύψους 80 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία, εστιάζοντας σε δραματικές μειώσεις δαπανών αλλά χωρίς να συμπεριλάβει αύξηση στη φορολογία εισοδήματος.
Αναφορικά με τα έσοδα η γερμανική κυβέρνηση προσδοκά να συγκεντρώσει ποσό 2,3 δισ. ευρώ ετησίως από την επιβολή φόρου στα κέρδη των μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, ενώ προβλέπεται και η επιβολή «περιβαλλοντικού» φόρου στις εγχώριες αερομεταφορές. Επιπλέον 2 δισ. ευρώ αναμένεται να αποδίδει ετησίως και ο ειδικός φόρος στις χρηματιστηριακές συναλλαγές που θα επιβληθεί από το 2012.
Στο ίδιο μοτίβο και η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι στην Ιταλία, η οποία ενέκρινε μέτρα λιτότητας με στόχο την εξοικονόμηση 24 δισ. ευρώ το διάστημα 2011-2012. Στο επίκεντρο βρέθηκε και εδώ οι περικοπές των δημοσίων δαπανών, ενώ στόχος είναι η αύξηση των κρατικών εσόδων κυρίως μέσω της "καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Τα μέτρα έχουν στόχο την μείωση του δημόσιου ελλείμματος από το 5,3% του ΑΕΠ το 2009 στο 2,7% το 2012, ώστε η Ιταλία να πληροί το όριο που έχει θέσει η ΕΕ (3%).
Και επισήμως στο «χορό» της λιτότητας από την αρχή της εβδομάδα και η Μ. Βρετανία, με σκοπό τη μείωση του ελλείμματος της στα 149 δισ. λίρες ( δηλαδή 179 δισ. ευρώ), δηλαδή περίπου στο 10,1% του ΑΕΠ μας, τελικά δε στην αναλογία του 1,1% του ΑΕΠ ήδη από το 2016, δηλαδή τότε μόλις στα 20 δισ. λίρες.
Οι ετήσιες δαπάνες κάθε υπουργείου θα μειώνονται σε ποσοστό -25%, όλη την κυβερνητική θητεία, πλην των υπουργείων της Υγείας και της Ανάπτυξης. Εκτός των χαμηλόμισθων, οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων καθηλώνονται στο τρέχον επίπεδο επί διετία, ενώ οι συντάξεις τους περικόπτονται. Το πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα για άτομα που λαμβάνουν περισσότερες από 21.000 λίρες θα παραταθεί και μετά το 2011 – 2012.
Σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ, από την πρωτοχρονιά και μετά θα αυξηθεί στο 20% από 7,5% σήμερα, όπως αυξάνεται αναλόγως κι «ο φόρος υπεραξίας ακινήτων» ήδη από του χρόνου.
Ακόμα και τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ θα υποστούν περικοπές στον προϋπολογισμό τους, δεδομένου ότι τα ετήσια «έξοδα παράστασης» θα καθηλωθούν στο τρέχον επίπεδο των 9,5 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται τέλος ότι οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη δώσει το «πράσινο φως» στον πρόεδρο της ΕΕ κ. Χέρμαν βαν Ρομπάι να επισπεύσει το τελικό πόρισμα της Ομάδας Εργασίας που έχει επιφορτιστεί με την προσαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας σε πιο αυστηρό πλαίσιο. Το νέο πλαίσιο προβλέπει την επιβολή κυρώσεων ακόμη και πριν καν τα ελλείμματα ξεπεράσουν το όριο του 3% του ΑΕΠ και την υποβολή των εθνικών προϋπολογισμών προς έγκριση στις Βρυξέλλες πριν αυτοί κυρωθούν από τα εθνικά Κοινοβούλια.
Αλεξάνδρα Τόμπρα