Εναλλακτικά σενάρια στις διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών, με αίτημα του νέου τσάρου της οικονομίας, κ. Ευάγγελου Βενιζέλου. Το Οικονομικό επιτελείο εργάζεται σκληρά προς την κατεύθυνση αυτή, προτάσσοντας ορισμένα ελαφρύτερα μέτρα του μεσοπρόθεσμου πλαισίου, οριστική πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά και κάποιες σημαντικές φοροεκπλήξεις.

Δεν έχουν ακόμα συγκεκριμενοποιηθεί τα εξής μέτρα:

- ΦΠΑ: Το μεσοπρόθεσμο προβλέπει την αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 13% στο 23% από 1.9.2011. Παρά ταύτα έχουν ενταθεί οι πιέσεις επιχειρηματιών και κυρίως ξενοδόχων για αναβολή του μέτρου, το οποίο θα είχε αρνητικά αποτελέσματα στον τουρισμό. Στις αρχικές σκέψεις του υπουργείου, πάντως, ήταν η μετάταξη των προϊόντων στον υψηλό συντελεστή, αλλά με παράλληλη μείωσή του στο 20%.

- Τέλος άσκησης επιτηδεύματος: Παρά την εμμονή του υπουργείου Οικονομικών στην καθολικά οριζόντια εφαρμογή του μέτρου και καταβολής της εισφοράς από όλους, πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν ακόμη κάποια περιθώρια μικρών εξαιρέσεων. Αυτές αφορούν πρωτίστως τη γενιά των 700 ευρώ (που μετά το μνημόνιο έχει μεταβληθεί σε γενιά των 592 ευρώ) και απασχολείται με συμβάσεις έργου, που στην ουσία υποκρύπτουν εξαρτημένη εργασία, αλλά και όσους μισθωτούς διαθέτουν δεύτερη εργασία που αμείβεται με δελτίο παροχής υπηρεσιών.

- Επαναπατρισμός: Θεωρείται βέβαιο ότι θα χορηγηθούν επιπλέον κίνητρα για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα της ρύθμισης που τρέχει ήδη. Με βάση τα ισχύοντα κίνητρα παρέχεται δυνατότητα επαναπατρισμού κεφαλαίων σε προθεσμιακό λογαριασμό κατάθεσης διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους με συντελεστή 8%. Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών εισηγούνται ωστόσο την περαιτέρω μείωση ή και εξάλειψη του φόρου εφόσον το 15%-20% του επαναπατριζόμενου ποσού επενδυόταν σε μία προσπάθεια να καταστεί ελκυστικότερη η ρύθμιση και να ενισχυθεί η ρευστότητα των τραπεζών.

«Οδηγός» ενάντια στη φοροδιαφυγή

Οι καταθέτες του εξωτερικού αποτελούν, πάντως, έναν και μόνον από τους στόχους του νέου ελεγκτικού μηχανισμού του υπουργείου Οικονομικών στην προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής, από την οποία το μεσοπρόθεσμο προβλέπει έσοδα 1,5 δισ. ευρώ εφέτος, 4,4 δισ. ευρώ το 2012 και 5,9 δισ. ευρώ το 2013! Στο στόχαστρο θα βρεθούν επίσης οφειλέτες με μεγάλη ακίνητη περιουσία, εισηγμένες στο ΧΑ επιχειρήσεις, offshore, συγκεκριμένες ομάδες ελεύθερων επαγγελματιών (γιατροί, δικηγόροι, λογιστές, μηχανικοί, καλλιτέχνες κ.λπ.) και γενικότερα όλοι όσοι διαθέτουν μεγάλη περιουσία που δεν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα.

Χαρακτηριστικό του νέου ελεγκτικού δόγματος είναι το γεγονός ότι στο εξής όσων τραπεζικών καταθέσεων δεν δικαιολογείται η προέλευσή θα χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα και θα φορολογούνται μέχρι και 45%. Το ίδιο σκεπτικό χαρακτηρίζει και το μέτρο της κατάργησης των φοροαπαλλαγών (όσες βεβαίως από αυτές παραμείνουν) για όσους χρωστούν. Η δε καθιέρωση της ηλεκτρονικής δημοπρασίας αναμένεται ότι θα συμβάλει στην ταχύτερη είσπραξη των βεβαιωμένων χρεών μαζί με την ξεχωριστή εκδίκαση κάθε μήνα υποθέσεων φοροδιαφυγής με ειδικό πινάκιο.

Στα μέτρα εντάσσεται και η γνωστή από παλαιότερα δημοσιοποίηση καταλόγων με φορολογουμένους που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη, άνω του ενός έτους και άνω των 150.000 ευρώ.

Ειδικότερα και προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι παραδοχές του μεσοπρόθεσμου για ένα αποτελεσματικό χτύπημα στη φοροδιαφυγή, η κυβέρνηση θα αναρτά στο Διαδίκτυο τα ονόματα όλων των οφειλετών του Δημοσίου με χρέη άνω των 150.000 ευρώ εφόσον η καταβολή τους καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους και για τα οποία δεν υφίσταται διευκόλυνση - ρύθμιση τμηματικής καταβολής ή δικαστική αναστολή καταβολής.

Παράλληλα, το αμέσως προσεχές διάστημα το ΣΔΟΕ ξεκινά ελέγχους σε 72.000 καταθέτες του εξωτερικού σε 42 χώρες των οποίων τα στοιχεία ήδη έχουν ταυτοποιηθεί από τη ΓΓΠΣ ύστερα από τέσσερις μήνες διασταυρώσεων. Θα ελεγχθεί συγκεκριμένα εάν οι καταθέτες έχουν δηλώσει στο εισόδημά τους τους τόκους που λαμβάνουν από τις καταθέσεις στο εξωτερικό και αν το ύψος των καταθέσεων δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα στο εσωτερικό.

Στους ελέγχους άμεσου αποτελέσματος εντάσσονται κι αυτοί που έχουν ήδη ξεκινήσει οι φορολογικές Αρχές, κάνοντας στην κυριολεξία φύλλο και φτερό χιλιάδες φορολογικές δηλώσεις με πιστωτικά εκκαθαριστικά άνω των 1.500 ευρώ. Και αυτό μετά τη διαπίστωση ότι πολλοί φορολογούμενοι επικαλούνται πλαστές βεβαιώσεις αποδοχών και εικονικές δαπάνες, προκειμένου να μειώσουν το φορολογητέο εισόδημά τους και να λάβουν παράνομα επιστροφή φόρου.

Οι στόχοι

1. Η σύλληψη νέας φορολογητέας ύλης, μέσω εκτέλεσης ελέγχων, εφαρμογής τεκμηρίων και κριτηρίων για την επιλογή των ελεγχόμενων υποθέσεων, αξιοποίησης πληροφοριών και στοιχείων που λαμβάνονται από άλλα κράτη στο πλαίσιο της αμοιβαίας διοικητικής και δικαστικής συνδρομής, καθώς και από διεθνείς υπηρεσίες και οργανισμούς.

2. Η φορολογική συμμόρφωση των πολιτών, μέσω της άρσης αδικιών, της απλούστευσης και κωδικοποίησης της φορολογικής νομοθεσίας και της εφαρμογής των νόμων για την ποινική καταστολή των φορολογικών αδικημάτων.

3. Η επιτάχυνση στην είσπραξη των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο.

4. Η ανάπτυξη τεχνικών και μεθοδολογίας για τον φορολογικό έλεγχο με έμφαση στους φορολογουμένους υψηλού κινδύνου, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις ενδοομιλικές συναλλαγές.

5. Η ισχυροποίηση της φορολογικής διοίκησης μέσω της καταπολέμησης της διαφθοράς.