Το νομοσχέδιο (και η αιτιολογική) προσφέρει τη δυνατότητα εξυγίανσης των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, τη σύσταση επιτροπών φιλικού διακανονισμού για τη μείωση των ενοικίων καταστημάτων λόγω της κρίσης και τη συγκρότηση ανεξάρτητης αρχής για την εποπτεία των δημόσιων συμβάσεων προμηθειών και έργων, διασφαλίζοντας τους κανόνες διαφάνειας.

Διαβάστε ολόκληρο το προπτωχευτικό νομοσχέδιο στα "σχετικά αρχεία"

Όπως επισήμανε ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, όταν παρουσίασε το σχέδιο νόμου για τις νέες ρυθμίσεις στην προ-πτωχευτική διαδικασία στο υπουργικό Συμβούλιο «με τη ρύθμιση αυτή δίνεται μία δεύτερη ευκαιρία στις επιχειρήσεις που για οποιονδήποτε λόγο βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία, ενισχύεται η δυνατότητα εξυγίανσης επιχειρήσεων που είναι βιώσιμες, διασφαλίζεται η προστασία των πιστωτών και διασώζονται θέσεις εργασίας».

Για την Ενιαία Αρχή των Δημοσίων Συμβάσεων, ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης είχε τονίσει ότι με τη σύστασή της που προβλέπεται στο νομοσχέδιο «μπαίνει οριστικά τέλος στη δημοσιονομική μαύρη τρύπα» που καταπίνει τα χρήματα των φορολογουμένων, υποθάλπει φαινόμενα κακοδιαχείρισης και διαφθοράς και υπονομεύει τις προσπάθειες του ελληνικού λαού για έξοδο από την κρίση".

Τα βασικά χαρακτηριστικά του νομοσχεδίου είναι τα εξής:

- Με τη συγκεκριμένη θεσμική αναμόρφωση της Προ-πτωχευτικής διαδικασίας η απόπειρα διάσωσης της επιχείρησης δεν γίνεται στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας, όπως γινόταν μέχρι σήμερα.

Δίνεται πλέον η δυνατότητα διάσωσης της επιχείρησης που αντιμετωπίζει αδυναμία πληρωμών, πριν επέλθει η απαξίωσή της ώστε να μη χαθεί η άυλη αξία της επιχείρησης, και διακοπεί η παραγωγική της δραστηριότητα. Έτσι, προβλέπεται ότι μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών για τη διάσωση της επιχείρησης (που μπορεί να περιλαμβάνει π.χ. παράταση του χρόνου αποπληρωμής των υποχρεώσεων, μεταβίβαση της επιχείρησης, κ.α.) μπορεί να γίνει συμφωνία χωρίς επίσημη διαδικασία διαπραγματεύσεων.

Η συμφωνία διάσωσης θα επικυρώνεται από δικαστήριο, ώστε να γίνεται δεσμευτική για όλους τους πιστωτές, ακόμη και για εκείνους που δεν συναινούν, κάτι που δεν ίσχυε μέχρι τώρα.

- Συστήνονται επιτροπές διακανονισμού σε κάθε περιφερειακή ενότητα για την ταχεία εξωδικαστική επίλυση διαφορών που αφορούν την αναπροσαρμογή των ενοικίων εμπορικών μισθώσεων.

- Δημιουργείται Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων η οποία θα εποπτεύει όλους τους φορείς του Δημοσίου και θα είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της νομιμότητας στις συμβάσεις προμηθειών προϊόντων, υπηρεσιών και έργων του Δημοσίου. Βασικοί στόχοι είναι η ενίσχυση της διαφάνειας αλλά και η μείωση των κρατικών δαπανών για δημόσιες συμβάσεις. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη σύσταση Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων στο οποίο θα καταχωρούνται τόσο οι αιτήσεις των φορέων του Δημοσίου για σύναψη συμβάσεων, όσο και οι συμβάσεις που υπογράφονται με τους αναδόχους (εκτός από εκείνες που αφορούν την εθνική άμυνα και ασφάλεια).

- Με άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου, παρατείνονται οι μισθώσεις κινηματογράφων και θεάτρων για πέντε χρόνια, δίνεται η δυνατότητα παράτασης των μισθώσεων ακινήτων του Δημοσίου στα οποία στεγάζονται ξενοδοχεία μέχρι και για 12 χρόνια από τη λήξη τους με μείωση του ετήσιου ενοικίου από 6 σε 4,8 % της αντικειμενικής αξίας και ανανεώνονται οι άδειες συμμετοχής στην Κυριακάτικη αγορά του Πειραιά έως ότου γίνει νέα κλήρωση.

Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων

Σε ότι αφορά στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που καταθέτει το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, θα αποτελέσει ανεξάρτητη νομοθετικά κατοχυρωμένη διοικητική αρχή, η οποία θα έχει στην αρμοδιότητά της οτιδήποτε σχετίζεται με τις δημόσιες συμβάσεις στη χώρα μας.

Συνοπτικά, στους σκοπούς της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, συμπεριλαμβάνονται:

- Η προαγωγή της εθνικής στρατηγικής ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων.

- Η μείωση και ο έλεγχος των δαπανών του κράτους για τις δημόσιες συμβάσεις.

- Η βελτίωση και ενοποίηση του συναφούς νομικού πλαισίου.

- Η τήρηση των κανόνων και αρχών της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων.

- Ο συντονισμός και εξορθολογισμός της πρακτικής των αναθετουσών αρχών.

- Η διευκόλυνση και ενθάρρυνση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων στους διαγωνισμούς του Δημοσίου.

- Η ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού στις διαγωνιστικές διαδικασίες, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης.

Με τη νομοθετική πρωτοβουλία, όπως τονίζει το υπουργείο, θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα χρόνια προβλήματα που προκύπτουν στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων λόγω του κατακερματισμού των κανόνων και τη διαδικασία ανάθεσης και εκτέλεσής τους. Αυτό έχει πολύ συχνά ως αποτέλεσμα την πλημμελή ερμηνεία και εφαρμογή του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, αλλά και υπέρμετρες καθυστερήσεις, που προκύπτουν από δικαστικές εμπλοκές μεταξύ των συμμετεχόντων και των αναθετουσών αρχών και οι οποίες έχουν συχνά στοιχίσει στη χώρα καταδίκες από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για πρώτη φορά με την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων παύει ο κατακερματισμός της εθνικής νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις και διευκολύνεται η ανάπτυξη της αγοράς, μέσω ενός σαφούς πλαισίου κανόνων δικαίου και μέσω της ενοποίησης της διαγωνιστικής πρακτικής των αναθετουσών αρχών. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα θα συμβαδίσει με τις προσπάθειες που γίνονται στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περαιτέρω απλούστευση και ενοποίηση των κανόνων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις.

Σημαντικότερες Αρμοδιότητες της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων

1) Εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων με το δίκαιο της Ένωσης και τις συστάσεις της Ε. Επιτροπής.

2) Συντονισμός των υπουργείων και λοιπών δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων που αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις.

3) Εξορθολογισμός της διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, ενοποίηση της πρακτικής των διαφόρων αναθετουσών αρχών, καθώς και πρόταση σχεδίων για την απλούστευση, συμπλήρωση, αναμόρφωση, κωδικοποίηση και ενοποίηση των σχετικών νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων στους αρμόδιους Υπουργούς που διαθέτουν τη σχετική πρωτοβουλία.

4) Υποχρεωτική γνωμοδότηση επί σχεδίων διατάξεων που αφορούν το νομοθετικό ή κανονιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων.

5) Έκδοση κανονισμών και κατευθυντήριων οδηγιών προς τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και τις αναθέτουσες αρχές για θέματα δημοσίων συμβάσεων και διατύπωση προτάσεων στους αρμόδιους υπουργούς για την έκδοση σχετικών εγκυκλίων.

6) Διατύπωση προηγούμενης σύμφωνης γνώμης επί των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών που αφορούν προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων πάνω από τα κοινοτικά όρια.

7) Έκδοση δεσμευτικού χαρακτήρα πρότυπων τευχών δημοπράτησης και σχεδίων συμβάσεων μετά από διαβούλευση με τους κατά περίπτωση αρμόδιους δημόσιους φορείς.

8) Παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των δράσεων των δημοσίων φορέων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.

9) Αυτεπάγγελτη αναζήτηση πληροφοριών και στοιχείων σχετικά με τις εν εξελίξει διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων από τις αναθέτουσες αρχές και τους εμπλεκόμενους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και κλήση σε ακρόαση εκπροσώπων τους για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων.

10) Δυνατότητα παρέμβασης σε δίκες ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων επί διαφορών που γεννώνται κατά τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων.

11) Υποστήριξη του έργου των αναθετουσών αρχών για τη νόμιμη διεξαγωγή των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και την ομοιόμορφη εφαρμογή της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων.

12) Δημιουργία και τήρηση εθνικής βάσης δεδομένων δημοσίων συμβάσεων, η οποία προβλέπεται να συλλέγει και να δημοσιεύει πληροφορίες σχετικά με το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων και τη συναφή νομολογία των ευρωπαϊκών και εθνικών δικαστηρίων, καθώς και να συντονίζει και να μεριμνά για τη συλλογή, επεξεργασία και δημοσίευση σε κεντρική βάση δεδομένων στοιχείων σχετικά με τις εν εξελίξει διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, όπως ιδίως, αποφάσεων προκήρυξης, ανακοινώσεων κατακύρωσης, συμπληρωματικών συμβάσεων, ετήσιων απολογιστικών στοιχείων για τις συμβάσεις που προκηρύχθηκαν, ανατέθηκαν και εκτελούνται από τις αναθέτουσες αρχές.

13) Εκπροσώπηση της χώρας σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς και συναντήσεις στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και συμμετοχή, ως πρωτεύουσα εθνική αρχή επικοινωνίας, στα αρμόδια ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για την ανταλλαγή απόψεων, πληροφοριών και στοιχείων σχετικά με την εθνική στρατηγική, το νομικό πλαίσιο και τις διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων.

14) Σύνταξη και υποβολή στον Πρόεδρο της Βουλής, εντός του πρώτου τριμήνου κάθε ημερολογιακού έτους, ετήσιας έκθεσης, η οποία δημοσιεύεται στο διαδίκτυο και περιλαμβάνει αποτίμηση των πεπραγμένων της Αρχής σύμφωνα με τον σκοπό και τις αρμοδιότητές της, τις προτάσεις βελτίωσης του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου και των διαδικασιών προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων που έχουν διατυπωθεί προς τους αρμόδιους φορείς και όργανα, καθώς και την πρόοδο της συμμόρφωσης των αρμοδίων φορέων και οργάνων με τις εν λόγω προτάσεις.

Οφέλη που προκύπτουν από τη σύσταση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων:

 1. Δίνουμε τέλος στον κατακερματισμό αρμοδιοτήτων

Με τη νέα αρχή στόχος μας είναι να δώσουμε τέλος στον κατακερματισμό αρμοδιοτήτων και στο έλλειμμα διαφάνειας. Σήμερα ο διαχωρισμός της αρμοδιότητας για τις δημόσιες συμβάσεις γίνεται ανάλογα με το είδος τους:

Α) Για τις δημόσιες συμβάσεις δημοσίων έργων και τεχνικών μελετών: Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων

Β) Για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών: Υπουργείο Οικονομικών

Γ) Για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών: Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, για αμυντικό υλικό Υπουργείο Άμυνας και για τις προμήθειες υγείας Υπουργείο Υγείας.

Ο ρόλος της Αρχής: Η Αρχή θα παρακολουθεί την τήρηση του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων από όλες τις αναθέτουσες αρχές και όλα τα δημόσια όργανα. Συνεπώς, τίθενται υπό την "ομπρέλα" της όλες οι δημόσιες συμβάσεις που εκτελούνται στη χώρα από οποιοδήποτε Υπουργείο/φορέα.

2. Νομοθετική απλοποίηση και εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό Δίκαιο. Το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι εξαιρετικά περίπλοκο με διάσπαρτες ρυθμίσεις. Έχουν διαπιστωθεί προβλήματα συμβατότητας της εθνικής νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις με την ισχύουσα ευρωπαϊκή (λ.χ. νομοθεσία περί βασικού μετόχου).

Ο ρόλος της Αρχής: Η Αρχή θα διατυπώνει γνώμη επί σχεδίων διατάξεων που αφορούν το νομοθετικό ή κανονιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και προτάσεις για την κωδικοποίηση, αναμόρφωση και ενοποίησή του. Η γνώμη της Αρχής θα είναι απλή επί των σχεδίων νόμων σύμφωνη επί των σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων και των λοιπών κανονιστικών πράξεων. Η γνώμη της Αρχής επί των σχεδίων νόμων και προεδρικών διαταγμάτων θα συνοδεύει τα εν λόγω έγγραφα κατά την κατάθεσή τους στη Βουλή ή το Συμβούλιο Επικρατείας προς επεξεργασία αντίστοιχα. Επίσης, η Αρχή θα παρακολουθεί την ορθή εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

3. Ενίσχυση της λογοδοσίας και της διαφάνειας κατά την ανάθεση των προμηθειών. Σήμερα κυριαρχεί η πλημμελής ερμηνεία και εφαρμογή του νομικού πλαισίου με έλλειμμα διαφάνειας στις διαγωνιστικές διαδικασίες. (λ.χ. έλλειψη επαρκούς δημοσιότητας, πλημμελής αιτιολόγηση των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών κλπ) Διαπιστώνεται συχνή προσφυγή στις διαδικασίες της απευθείας ανάθεσης, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος. Επίσης, διαπιστώνονται καθυστερήσεις λόγω των δικαστικών εμπλοκών στους διαγωνισμούς και καταγγελίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταδίκες της χώρας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, διαπιστώνεται μη συμμόρφωση των εθνικών οργάνων με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα την επιβολή χρηματικών κυρώσεων εις βάρος της χώρας. Για παράδειγμα, πρόσφατα (Νοέμβριος 2010) η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επειδή δεν έχει συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου της 19ης Μαρτίου 2009 (C-489/06), με την οποία το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των κανόνων της ΕΕ απορρίπτοντας σε δημόσιους διαγωνισμούς προσφορές προμηθευτών ιατρικού εξοπλισμού που φέρουν τη σήμανση CE.