Ο εφιάλτης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους απειλεί πλέον εμφανώς την Ισπανία και την Ιταλία, με τα χρηματιστήρια σε Μαδρίτη και Μιλάνο να καταγράφουν μεγάλες απώλειες τις τελευταίες ημέρες, στη σκιά της νέας αύξησης των ισπανικών και ιταλικών spreads και των ανανεωμένων φόβων για την ανάγκη στήριξης δύο "πολύ μεγάλων για να καταρρεύσουν, αλλά και πολύ μεγάλων χωρών για να διασωθούν".

Την ίδια ώρα, νέες φήμες στις αγορές αναφέρουν πως ήδη βρίσκεται στα σκαριά σχέδιο στήριξης της Ισπανίας...Σύμφωνα με τους αναλυτές στην πραγματικότητα, η κρίση χρέους δεν έφυγε ποτέ. Ήταν θέμα χρόνου πότε θα έκανε την εμφάνισή του το επόμενο «επικίνδυνο έλλειμμα».

Παράλληλα, λάδι στη φωτιά έριξε νέα μελέτη της Moody’s, η οποία  θεωρεί ότι το κόστος δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας έχει φτάσει σε μη βιώσιμα επίπεδα παρά το γεγονός ότι βρίσκεται πέριξ του 5,5%.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, βιώσιμο εθεωρείτο το όριο του 7% στο κόστος δανεισμού. Και οι τρεις χώρες που κατέφυγαν στο μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, είχαν ξεπεράσει αυτό το όριο. Αυτή τη στιγμή όμως, η Moody's Analytics θεωρεί ότι τα επιτόκια του 5,76% της Ισπανίας και του 5,5% της Ιταλίας θεωρούνται μη βιώσιμα, εξαιτίας των αδύναμων δημοσιονομικών.

Σύμφωνα με τον αναλυτή του οίκου, Enam Ahmed, κάνοντας χρήση των οικονομικών και δημογραφικών δεδομένων, και λαμβάνοντας υπόψιν την κυβερνητική πολιτική της Ισπανίας, θεωρεί ότι το χρέος ίσο με το 97% του ΑΕΠ δεν είναι διαχειρίσιμο. Μάλιστα, με το κόστος δανεισμού πάνω από το 5,7% η πιθανότητα χρεοκοπίας αυξάνεται σημαντικά. Παράλληλα, όσον αφορά στην Ιταλία, το χρέος της ξεπερνά τα 1,9 τρισ. ευρώ, καθιστώντας την εξαιρετικά ευάλωτη σε εξωτερικά σοκ. Μάλιστα θα πρέπει να μειωθεί το κόστος δανεισμού τους κάτω από το 4,2%.

Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιμένουν ότι η Ισπανία δεν θα χρειαστεί. Ωστόσο, σχετικό άρθρο των FinancialTimes αναφέρει ότι μελετούν σχέδια έκτακτης ανάγκης για την περίπτωση που το κόστος δανεισμού της Ισπανίας, ανέλθει σε αφόρητα επίπεδα, αν και επισήμως οι αρμόδιοι επιμένουν ότι δεν επίκειται άμεσα τέτοιο σχέδιο.
Τα ανησυχητικά όμως στοιχεία για τις ισπανικές τράπεζες και οι δηλώσεις του γερμανού τραπεζίτη της ΕΚΤ Γενς Βάιντμαν καλλιεργούν τους φόβους ότι η Μαδρίτη θα είναι το επόμενο θύμα της πολύμορφης οικονομικής κρίσης στην ευρωζώνη. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters το οποίο, επικαλούμενο αναλυτές, ανέφερε ότι «το ερώτημα δεν είναι το αν αλλά το πότε θα ζητήσει η Ισπανία δάνειο από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό».

Οι ανησυχίες αυτές προκάλεσαν βουτιά στα χρηματιστήρια, ιδιαίτερα στη Μαδρίτη και στο Μιλάνο.

Παράλληλα, η Τράπεζα της Ισπανίας έστειλε την Τετάρτη νέο σήμα συναγερμού ανακοινώνοντας τα στοιχεία για τα προβληματικά δάνεια που συνεχίζουν να συσσωρεύουν οι ισπανικές τράπεζες. Η κεντρική τράπεζα της χώρας ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Φεβρουάριος 2012) τα δάνεια που βρίσκονται στο κόκκινο ξεπερνούν πλέον τα 143 δισ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 110% σε ετήσια βάση.

Πρόκειται για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τα οποία αδυνατούν να εξοφλήσουν οι δανειολήπτες καθώς η ανεργία καλπάζει και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των Ισπανών έχει μειωθεί από τα αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας των δύο τελευταίων ετών. Το ποσοστό αυτών των δανείων έχει εκτιναχθεί στο 8,16%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο μετά το 1994.

Ο κίνδυνος για το εύθραυστο τραπεζικό σύστημα της Ισπανίας είναι διπλός. Πρώτον διότι το σύνολο των οικονομικών αναλυτών προβλέπει περαιτέρω αύξηση των προβληματικών δανείων καθώς η χώρα βυθίζεται ξανά σε ύφεση.

Όπως σχολιάζει ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος της ING στις Βρυξέλλες, η Ισπανία θα χρειαστεί κεφάλαια από τον EFSF για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ενώ διακρίνει το τέλος της ισπανικής κρίσης, μόνο στην περίπτωση που σταθεροποιηθεί η πολύπαθη αγορά ακινήτων.

«Η εικόνα της Ισπανίας είναι δραματική, ωστόσο είναι τόσο δραματική, ώστε να χρειάζεται ένα  πακέτο στήριξης αύριο; Όχι, απαντά ο αναλυτής της ING, ενώ σημειώνει πως δεν θα του έκανε εντύπωση αν δε ορίζοντα εξαμήνου, οι ισπανικές ράπεζες χρειαστούν κάποιου είδους βοήθεια.

Σημειώνεται ότι οι ανησυχίες των επενδυτών γύρω από την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης αναζωπυρώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα με τις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της χώρας να υπερβαίνουν το ψυχολογικό όριο του 6%, επίπεδο που έσπρωξε τις άλλες χώρες στο να αναζητήσουν πακέτα διάσωσης.