To Χρηματιστήριο Αθηνών σε συνεργασία με τη Morgan Stanley, εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας Venture Capitals που θα μπορούσαν εν συνεχεία να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο της Αθήνας (Listed Funds).
Είναι η πρώτη φορά που έχει ξεκινήσει μια οργανωμένη προσπάθεια για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων σε τομείς και κλάδους της ελληνικής οικονομίας, διαφορετικούς από τους «παραδοσιακούς» που όμως είναι πιθανό να βρεθούν στο στόχαστρο των ξένων επενδυτών. Ήδη στο πλαίσιο της προετοιμασίας που γίνεται από το ΧΑ και τη Morgan Stanley, έχουν εντοπιστεί αρκετές μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορούσαν αποτελέσουν τη πρώτη ύλη για τα πρώτα ΑΚΕΣ που θα συσταθούν με σκοπό να μπουν στο Χρηματιστήριο.
Πρόκειται για μη εισηγμένες, μικρές ή μεγαλύτερες, ταχέως αναπτυσσόμενες εταιρείες με ενδιαφέροντα στρατηγικά πλάνα, από όλη την Ελλάδα που δραστηριοποιούνται σε καινοτόμους τομείς της οικονομίας, όπως αυτός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του Real Estate, των υποδομών και της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Οι τομείς αυτοί εκτιμάται ότι θα βρεθούν στην αιχμή της ανάπτυξης όταν αρχίσει να συνέρχεται από το σοκ της ύφεσης η ελληνική οικονομία. Είναι σημαντικό ότι κατά τις διερευνητικές επαφές που έχουν γίνει το προηγούμενο χρονικό διάστημα, φαίνεται να υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από ξένους διαχειριστές κεφαλαίων και επενδυτικά χαρτοφυλάκια και ειδικά στους τομείς που η χώρα μας διαθέτει ισχυρά πλεονεκτήματα όπως τα φωτοβολταϊκά και τα αγροτικά προϊόντα και προϊόντα διατροφής.
Η σκέψη της διοίκησης του Χρηματιστηρίου είναι, η πρώτη παρουσίαση αυτής της προσπάθειας να γίνει κατά τη διάρκεια του 7ου Roadshow Ελληνικών Επιχειρήσεων που θα πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου στο Λονδίνο αλλά και στο Roadshow της Νέας Υόρκης στις 9, 10 & 11. Στόχος είναι να παρουσιαστούν οι προοπτικές των κλάδων αυτών αλλά και των εταιριών που ασχολούνται με τους κλάδους αυτούς, έγστι ώστε να συγκεντρωθούν κεφάλαια που θα επιστρέψουν τη σύσταση funds τα οποία θα διαχειρίζονται τις επενδύσεις και θα εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Η εμπειρία από αυτή την κατηγορία επενδυτικών κεφαλαίων είναι υπαρκτή αλλά συγκριτικά περιορισμένη στην Ελλάδα. Στην αγορά ήδη λειτουργούν από το 2003 -οπότε θεσμοθετήθηκε η λειτουργία τους- συνολικά 11 Venture Capitals με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ), ελληνικών Τραπεζών και επιχειρηματιών –εφοπλιστών. Την τελευταία δεκαετία τα συγκεκριμένα ΑΚΕΣ έχουν συγκεντρώσει υπό διαχείριση κεφάλαια (επενδεδυμένα και μη) συνολικού ύψους 270 εκατ. ευρώ, τα οποία συνέβαλαν ώστε να αναπτυχθούν και να γίνουν γνωστές εταιρείες όπως η Κρόκος Κοζάνης ΑΕ, η Tyres Herco AE, η Medittera AE, η Doppler AEBE, η Foodlink AE, η Μικροζυθοποιία Craft ΑΕ, η Πειραϊκή Μικροζυθοποιία ΑΕ, η Κρήτης ΓΗ ΑΕ, η Biokid AE και αρκετές ακόμη.
VCTs
Μια εξέλιξη που θα συνέδραμε σημαντικά στην προώθηση του θεσμού των VCTs στην Ελλάδα είναι και η αναμενόμενη εδώ και μήνες ψήφιση του νομοσχεδίου που βελτιώνει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους, καθιστώντας υποχρεωτική την εισαγωγή των αμοιβαίων κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στο ΧΑ ή άλλη οργανωμένη αγορά. Το σχετικό νομοσχέδιο είχε παραδοθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Χ.Α στον πρώην υπουργό Οικονομικών Ευ. Βενιζέλο, ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει μέχρι σήμερα στα συρτάρια του ΥΠΟΙΚ, ενώ αναξιοποίητες παραμένουν και οι προτάσεις για θέσπιση ελκυστικότερων φορολογικών κινήτρων στους μεριδιούχους των ΑΚΕΣ, στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Στη διεθνή αγορά τα Venture Capital Trusts είναι ευρέως διαδεδομένα, καθώς προσφέρουν τη δυνατότητα σε επαγγελματίες και ιδιώτες επενδυτές να επενδύσουν κεφάλαια σε «καλάθια» νέων αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων, αναλαμβάνοντας το ανάλογο ρίσκο. Σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton για το Χρηματιστήριο AIM του Λονδίνου, από το 1996 οπότε και ξεκίνησε ο θεσμός των VCTs έχουν αντληθεί πάνω από 3,6 δισ. λίρες για λογαριασμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω των συγκεκριμένων επενδυτικών σχημάτων.
TANEO
Πλέον, οι επενδυτές έχουν στη διάθεση τους ποικίλες εναλλακτικές προτάσεις για τις ανάγκες χρηματοδότησης τους, για την υλοποίηση των έργων:
1. Ο Επενδυτικός Νόμος παρέχει ισχυρά οικονομικά κίνητρα για την υλοποίηση έργων σε ένα μεγάλο εύρος τομέων της ελληνικής οικονομίας.
2. Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013 αποτελεί το έγγραφο αναφοράς για τον προγραμματισμό των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε εθνικό επίπεδο για την περίοδο 2007-2013.
3. Οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την κατασκευή δημοσίων υποδομών και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες. Για την υλοποίηση των ΣΔΙΤ, ο δημόσιος τομέας χρησιμοποιεί σύγχρονες μεθόδους χρηματοδότησης για να αναβαθμίσει τις υπάρχουσες δημόσιες υποδομές.
4. Η χρηματοδότηση από εταιρίες επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) κεφαλαίων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου (venture capital) και ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων (private equity) επιχειρηματικών συμμετοχών (private equity) βρίσκονται σε αρκετά ώριμο στάδιο ανάπτυξης στην Ελλάδα και διευκολύνουν τους επενδυτές να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους.
5. Χρηματοοικονομικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και ειδικότερα Τράπεζες, προσφέρουν στους επιχειρηματίες ένα μεγάλο φάσμα χρηματοδοτικών εργαλείων που προσαρμόζονται στις ανάγκες τους και συμπληρώνουν τα προαναφερθέντα εργαλεία στην κάλυψη των αναγκών χρηματοδότησης που δεν ικανοποιούνται από άλλες πηγές ή από το μετοχικό κεφάλαιο.
Οι Εταιρείες Επιχειρηματικών Συμμετοχών στην Ελλάδα
Η Ελλάδα βρίσκεται σε υψηλή θέση στην κατάταξη μεταξύ των Ευρωπαϊκών εταιριών διαχείρισης κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών και αντίστοιχα υψηλές είναι και οι αποδόσεις των Ελληνικών εταιριών επιχειρηματικών συμμετοχών σε σύγκριση με τις Ευρωπαϊκές. Τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα ευνοϊκού συνδυασμού φορολογικού και νομικού πλαισίου, που λειτουργεί προς όφελος των επενδυτών, των διαχειριστών, και των εταιριών στις οποίες πραγματοποιούνται οι επενδύσεις.
Επίσης, στην Ελλάδα λειτουργούν εταιρίες ειδικής νομικής μορφής, οι εταιρίες Αμοιβαίων Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΑΚΕΣ), που είναι συνεταιρισμοί με προκαθορισμένο χρονικό ορίζοντα και απευθύνονται σε ιδιωτικά κεφάλαια και σε εταιρίες επιχειρηματικών συμμετοχών.
Τα ΑΚΕΣ προσφέρουν φορολογική διαφάνεια σε εγχώριους και ξένους μετόχους, ενώ δίνουν στους ξένους μετόχους τη δυνατότητα να μην διατηρούν μόνιμη έδρα στη χώρα. Επιπλέον, οι αμοιβές διαχείρισης εκπίπτουν από το φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σε ελληνικές εταιρείες.
Η Ελλάδα παρέχει φορολογικά κίνητρα στις εταιρίες επιχειρηματικών συμμετοχών και τις επενδύσεις μέσω ΑΚΕΣ. Για παράδειγμα, το συμβόλαιο ίδρυσης και διαχείρισης των ΑΚΕΣ, καθώς και η πληρωμή της συμμετοχής των μετόχων, δεν υπόκεινται σε φορολογία, τέλη, χαρτόσημο, δικαίωμα συνεισφοράς ή οποιαδήποτε άλλη χρέωση επιβάλλεται από το κράτος ή άλλα τρίτα μέρη.
Το περιβάλλον για τη διατήρηση προσωπικού σε επενδυόμενες εταιρείες και εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων είναι ευνοϊκό στην Ελλάδα. Τα κέρδη από την πώληση των μετοχών τους καθώς και των δικαιωμάτων μετοχών (stock options) εκπίπτουν από τη φορολογία.
Στ.Κ.Χαρίτος