Ο Mariano Rajoy, πρωθυπουργός της Ισπανίας, έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να ζητήσει τη βοήθεια της ΕΕ και είπε ότι μελετά το νέο πρόγραμμα της ΕΚΤ.
Οι αποδόσεις των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων έχουν μειωθεί, το ευρώ είναι στο ισχυρότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων και πλέον μηνών έναντι του δολαρίου και οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν πάρει τα πάνω τους από τις αρχές του καλοκαιριού.
Η μεταστροφή αυτή ήταν τόσο δραματική ώστε επέτρεψε στην Ισπανία, μια από τις χώρες που έχουν χτυπηθεί το περισσότερο από την κρίση, να υπονοήσει ότι μπορεί και να μην χρειαστεί βοήθεια τελικά.
Όμως, σύμφωνα με τον Nicholas Spiro, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign Strategy, αν και το σχέδιο ομολόγων της ΕΚΤ ήδη κάνει θαύματα, δεδομένης της εικόνας των αγορών και του κλίματος γενικότερα, δεν θα αποτρέψει τελικά από την Ισπανία να ζητήσει πλήρη κρατική διάσωση.
«Πολλοί στην αγορά αισθάνονται ότι υπάρχει πλέον ο παράγοντας Draghi στην αγορά και η μαεστρία αυτού του σχεδίου είναι ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς να ξοδευτεί ούτε ένα σεντ, το οποίο είναι παράλογο», σημειώνει ο Spiro.
Όπως επισημαίνει, θα μπορούσαν να υπάρξουν δύο άμεσα γεγονότα, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις ισπανικές αποδόσεις και πάλι στα ύψη και να αναγκάσουν την Ισπανία να ζητήσει βοήθεια.
Το πρώτο θα μπορούσε να είναι άλλη μία υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ισπανίας από την Moody’s. Ο οίκος υποβάθμισε τα ισπανικά κρατικά ομόλογα τον Ιούνιο μια βαθμίδα πάνω από τα «σκουπίδια» και προειδοποίησε ότι θα μπορούσε τα υποβαθμίσει περαιτέρω μέσα σε τρεις μήνες.
Η Ισπανία αντιμετωπίζει επίσης πληρωμές ομολόγων που λήγουν ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ στα τέλη του Οκτωβρίου. Αυτή η ημεορμηνία μπορεί να είναι και η τελευταία που θα άντεχε η χώρα χωρίς εξωτερική βοήθεια.
Την ίδια στιγμή, οι αναλυτές της Goldman Sachs σε σημείωμα προς τους πελάτες της τράπεζας επισημαίνουν πως μια ταχεία και ομαλή κίνηση από την Ισπανία να ζητήσει εξωτερική βοήθεια είναι απαραίτητη για την επικύρωση της πρόσφατης βελτίωσης της ψυχολογίας της αγοράς προς αυτήν και προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές γενικότερα.
Όπως σημειώνουν, η Ισπανία μπορεί να καθυστερήσει να ζητήσει βοήθεια λόγω των εγχώριων πολιτικών περιορισμών ή επειδή θέλει να περιμένει μέχρι τη δημοσίευση των τεστ αντοχής των τραπεζών στο τέλος του Σεπτεμβρίου. Αλλά η Goldman προειδοποιεί ότι η καθυστέρηση της Ισπανίας στο να ζητήσει βοήθεια θα μπορούσε πραγματικά να της γυρίσει μπούμεραγκ, με τη γερμανική κυβέρνηση να επιβάλλει σκληρές συνθήκες στο τελικό πακέτο διάσωσης, το οποίο θα επιδεινώσει την κρίση της χώρας.
Πέρα από τα αδύναμα οικονομικά μεγέθη που δείχνουν ότι η Ισπανία θα αναγκαστεί να ζητήσει τελικά περαιτέρω εξωτερική υποστήριξη, ο βασικός κίνδυνος που απορρέει αυτή τη στιγμή από την Ισπανία είναι ότι η κυβέρνηση χάνει το κίνητρο για μεταρρυθμίσεις, εάν είναι εγγυημένο ότι η ΕΚΤ θα αγοράσει το χρέος της.
Ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος είναι ότι τρέχουσες συζητήσεις για συμφωνία της Ισπανίας δείχνουν ότι η χώρα είναι διατεθειμένη να πιέσει την αγορά στα στα όρια της ανοχής της, για μια πιο αργή μετάβαση στη στήριξη του EFSF.
Ο μεσοπρόθεσμος κίνδυνος είναι πως ακόμη και όταν η Ισπανία υπόκειται σε όρους στο πλαίσιο ενός προγράμματος του EFSF, η ατελής φύση του ελέγχου θα μπορούσε να δελεάσει την Ισπανία να εκμεταλλευτεί την ετοιμότητα της ΕΚΤ να αγοράσει το χρέος της.
Όσο περισσότερο η ισπανική κυβέρνηση ενδίδει στα εγχώρια πολιτικά συμφέροντα και θεωρείται ότι εκμεταλλεύεται προς όφελός της την εξωτερική στήριξη, τόσο που πιθανό είναι αν της δωθούν πιο σαφείς όροι και προϋποθέσεις, σημειώνουν οι αναλυτές της Goldman.
Αυτό είναι απογοητευτικό, εν μέρει επειδή μπορεί να αποφευχθεί αν η Ισπανία αποδεχθεί την εξωτερική υποστήριξη me τους όρους που διατίθενται σήμερα, προσθέτουν.
Όπως υπογραμμίζει η Goldman Sachs, πάντως η χρονική στιγμή του επίσημου αιτήματος θα εξαρτηθεί από τις εντάσεις στην αγορά, οι οποίες κατά το παρελθόν έχουν αποδειχθεί να είναι ένας μηχανισμός εξαναγκασμού των, συχνά καθυστερημένων, πολιτικών δράσεων. Ο αμερικάνικη τράπεζα θεωρεί ότι η Ισπανία πρέπει να υποβάλει αίτηση για τη στήριξη του EFSF πριν από τις λήξεις των ομολόγων της στις 29 και 31 Οκτωβρίου.