Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας διαμορφώθηκε στο 1,6 δισ. ευρώ τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας.
Σημαντική είναι η συμβολή των τουριστικών εσόδων, τα οποία αυξήθηκαν τον Αύγουστο κατά 2,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Αναλυτικότερα, τον Αύγουστο του 2012 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε, για δεύτερο κατά σειρά μήνα (από το Μάιο του 2010) πλεόνασμα το οποίο διαμορφώθηκε σε 1,6 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 102,8 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2011.
Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 671 εκατ. ευρώ λόγω του περιορισμού του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 222 εκατ. ευρώ και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και καυσίμων κατά 330 και 119 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων περιορίστηκε λόγω της σημαντικής μείωσης της δαπάνης για εισαγωγές κατά 269 εκατ. ευρώ ή 13,0%, καθώς οι εισπράξεις από εξαγωγές σημείωσαν μικρή μείωση τον Αύγουστο κατά 48 εκατ. ευρώ ή 4,0%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 164 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, η οποία υπεραντιστάθμισε τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από λοιπές υπηρεσίες και υπηρεσίες μεταφορών.
Ειδικότερα, σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2011, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 2,9% και οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 44,2%, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι καθαρές εισπράξεις κατά 220 εκατ. ευρώ. Τον ίδιο μήνα οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 2,5%, σύμφωνα με την έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν πτώση κατά 6,6%, αλλά μειώθηκαν και οι αντίστοιχες πληρωμές κατά 12,7%, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι καθαρές εισπράξεις μόνο κατά 7 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 496 εκατ. ευρώ, σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους μερίσματα και κέρδη, η οποία, με την σειρά της, οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 464 εκατ. ευρώ) των καθαρών πληρωμών τόκων επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού μετά τη συμμετοχή των ιδιωτών στην περικοπή του δημόσιου χρέους (PSI).
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 203 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 170 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2011, κυρίως επειδή καταγράφηκαν καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ), έναντι καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών τον Αύγουστο του 2011. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 9,1 δισεκ. ευρώ ή 66,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011 και διαμορφώθηκε σε 4,6 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 4,6 δισεκ. ευρώ, τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων κατά 3,3 δισεκ. ευρώ, καθώς και την αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου υπηρεσιών (κατά 665 εκατ. ευρώ) και τρεχουσών μεταβιβάσεων (κατά 448 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 2,6 δισεκ. ευρώ (ή 29,8%) και του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1,85 δισεκ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων μειώθηκαν (κατά 190 εκατ. ευρώ ή 2,5%). Οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 4,6%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με πολύ ταχύτερο (σχεδόν τριπλάσιο) ρυθμό (12,8%).
Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών στο οκτάμηνο οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες και στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 3,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, ενώ οι αφίξεις μη κατοίκων μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,9% (σύμφωνα με τα στοιχεία της "έρευνας συνόρων" της Τράπεζας της Ελλάδος). Ταυτόχρονα περιορίστηκαν κατά 19,8% και οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος με αποτέλεσμα την άνοδο των καθαρών εισπράξεων κατά 65 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν (κατά 1,7%), αλλά οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν περισσότερο (κατά 13,4%), με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να αυξηθούν κατά 508 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων μειώθηκε κατά 3,3 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011, κυρίως λόγω της δραστικής μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού. Η μείωση αυτή οφείλεται στην εφαρμογή του PSI, καθώς και στη χρονική μετατόπιση της καταβολής των τόκων που αφορούν δάνεια του μηχανισμού στήριξης μέσω της ΕΚΤ, λόγω αναπροσαρμογής του επιτοκίου, όπως έχει αναφερθεί στο δελτίο τύπου για τα στοιχεία του μηνός Ιουνίου 2012.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1,3 δισεκ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 448 εκατ. ευρώ από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) κατά 290 εκατ. ευρώ και στη μείωση των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών των λοιπών τομέων (που αφορούν κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) κατά 158 εκατ. ευρώ.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Αύγουστο του 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 372 εκατ. ευρώ, έναντι 580 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2011, αντανακλώντας τη μείωση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 1,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 1,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η άνοδος αυτή προκύπτει αποκλειστικά από την αύξηση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 2,9 δισεκ. ευρώ κατά την εξεταζόμενη περίοδο του 2012, κατά 894 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011, γεγονός που οφείλεται στην προαναφερθείσα θετική εξέλιξη των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε, για δεύτερο κατά σειρά μήνα (από τον Αύγουστο του 2011) πλεόνασμα τον Αύγουστο του 2012, το οποίο διαμορφώθηκε σε 2 δισεκ. ευρώ, έναντι 477 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2011.
Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2012 το έλλειμμα του εν λόγω ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε 3 δισεκ. ευρώ, έναντι 12,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, καταγράφοντας μείωση κατά 76,1%, δηλαδή ρυθμό ταχύτερο από εκείνον της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Αύγουστο του 2012 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή (μείωση) 192 εκατ. ευρώ, η οποία θα πρέπει να σημειωθεί ότι οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καταγραφή αρνητικών επανεπενδυθέντων κερδών (δηλ. ζημιών αντί κερδών στους ισολογισμούς των εταιρειών άμεσης επένδυσης στην Ελλάδα). Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή (αύξηση) 35 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 3,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 3,7 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος. Επίσης εκροή σημειώθηκε από την αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού και σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 39 και 20 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Οι κινήσεις αυτές εν μέρει αντισταθμίστηκαν από την εισροή ύψους 234 εκατ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού.
Όσον αφορά τις "λοιπές" επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 2,3 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην καθαρή αύξηση κατά 1,7 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (εισροή) και στην καθαρή μείωση (εισροή) κατά 699 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 108 εκατ. ευρώ (εκροή) αλλά και από τη αύξηση κατά 26 εκατ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους (εκροή).
Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2012 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 1,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011). Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 1,9 δισεκ. ευρώ, ενώ οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εισροή 200 εκατ. ευρώ (αποεπένδυση).
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 76,0 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 13,3 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011). Αναλυτικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων αφενός λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων (περιλαμβανομένων ομολόγων του EFSF) κατά 39,6 δισεκ. ευρώ και αφετέρου λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 35,3 δισεκ. ευρώ.
Επιπλέον, εκροή κεφαλαίων καταγράφηκε και λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 718 εκατ. ευρώ και σε μετοχές εξωτερικού κατά 250 εκατ. ευρώ. Εκροή ύψους 143 εκατ. ευρώ καταγράφηκε επίσης λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές εσωτερικού.
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 78,4 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 28,4 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2011) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 76,0 δισεκ. ευρώ (εισροή) και στη μείωση κατά 12,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή). Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε σε 75,1 δισεκ. ευρώ και αντανακλά τον ακαθάριστο δανεισμό του δημόσιου τομέα από το EFSF και το ΔΝΤ συνολικού ύψους 75,6 δισεκ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 10,2 δισεκ. ευρώ (εκροή).
Στο τέλος Αυγούστου 2012 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,5 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της
ΕΚΤ.)
Για το 2011, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας έφτασε το 9,4% του ΑΕΠ έναντι 10,7% το 2010, ενώ το δημόσιο χρέος ανέβηκε στο 170,6% έναντι 148,3% το 2011, όπως ανακοίνωσε η Eurostat.