Και με τις ευλογίες της κυβέρνησης η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό και συγκεκριμένα στην εισηγητική του έκθεση, το υπουργείο Οικονομικών “καλεί”, μεταξύ άλλων τις τράπεζες να πουλήσουν τις θυγατρικές τους εταιρείες προκειμένου να αντλήσουν ρευστότητα και ταυτόχρονα να περιορίσουν τις δαπάνες τους κλείνοντας υποκαταστήματα (σ.σ. κάτι που προφανώς θα γίνει μετά τις συγχωνεύσεις), “βαφτιζοντάς” το ως εξορθολογισμού του δικτύου.
Συγκεκριμένα στο σκέλος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, τονίζεται στον προϋπολογισμό πως, “η επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση αποτελεί τον καταλύτη για μια σειρά από διαρθρωτικές αλλαγές στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα, όπως η πώληση θυγατρικών εταιρειών σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο εξορθολογισμός του δικτύου των υποκαταστημάτων και, κυρίως, οι συγχωνεύσεις και στρατηγικές συμμαχίες των τραπεζών, με σκοπό την ενδυνάμωσή του και την ταυτόχρονη σταδιακή απεξάρτησή του από το ΤΧΣ. Το νέο σταθερό τραπεζικό σύστημα αναμένεται να παίξει σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο, παρέχοντας στην Ελληνική οικονομία την απαραίτητη ρευστότητα για την επανεκκίνηση των μηχανών της”.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το σχέδιο της ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος καταλήγει αρκετά μακριά από τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί.
Η οριστική κατάργηση κάθε δυνατότητας αντιστάθμισης της απώλειας των τραπεζών από την κατάρρευση των τιμών των ομολόγων μετά το PSI, αλλά και οι επαχθέστεροι του αναμενόμενου όροι των χρηματοοικονομικών εργαλείων Cocos, συνθέτουν πλέον ένα δυσμενές περιβάλλον για τις προοπτικές των τραπεζών και περιορίζουν αν δεν ακυρώνουν τις δυνατότητες συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και άρα τις δυνατότητες ορατής απεμπλοκής από τη χρηματοδότηση του ΤΧΣ, που σημαίνει κρατικοποίηση.
Οι τραπεζίτες, σύμφωνα με τις πληροφορίες, εκφράζουν εντόνως τις ενστάσεις τους κάνοντας αναφορά στις προτάσεις που είχαν υποβάλει και οι οποίες μόνο εν μέρει ελήφθησαν υπόψιν. Το πλέον κρίσιμο θέμα είναι αυτό της ανταλλαγής ή εναλλακτικά της εγγύησης των ομολόγων που έχουν λάβει οι τράπεζες από το EFSF, κάτι που θα επέτρεπε την αποτίμησή τους όχι στην τιμή που βρίσκονται σήμερα αλλά στην ονομαστική. Το κεφαλαιακό όφελος από το σχήμα αυτό εκτιμάτο σε περίπου 9 δισ. ευρώ για τις 4 συστημικές τράπεζες.
Με αυτή τη μείωση της ζημιάς θα περιοριστούν σημαντικά τα αρνητικά ίδια κεφάλαια των τραπεζών και θα βελτιωθούν οι δείκτες τους. Οι τράπεζες θα πληρώνουν στο ΤΧΣ κάθε χρόνο ένα ποσό προμήθειας, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα διακοπής της εγγύησης μετά τα 5 πρώτα χρόνια, καταβάλλοντας την προμήθεια ακόμη ενός έτους.
Το ποσό αυτό τώρα προστίθεται στο χρέος που επωμίζεται η χώρα για την ανακεφαλαιοποίηση.
Αντίθετα, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές επιβεβαιώνεται η ρύθμιση για τον αναβαλλόμενο φόρο που θα προσμετράται στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών και από την οποία προκύπτει κεφαλαιακό όφελος της τάξης των 3 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 2 δισ. ευρώ περίπου είναι το όφελος από τη μείωση του στόχου για δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 9% από το 10% που είχε αρχικά οριστεί.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ρυθμίσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών δεν οδηγούν σε μείωση του ποσού των 50 δισ. ευρώ που είναι το συνολικό ποσό του πακέτου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Απλώς αντισταθμίζουν τις επιπλέον απώλειες που έχουν εν τω μεταξύ καταγραφεί λόγω της μεγάλης υποχώρησης των τιμών των ομολόγων - που σε ένα βαθμό περιορίστηκαν το τελευταίο διάστημα - και εκείνων που προκύπτουν από τη συνεχή αύξηση των επισφαλειών. Το συνολικό ποσό των 50 δισ. ευρώ δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να μεταβληθεί.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από την πλευρά της κυβέρνησης υπάρχει πρόθεση επίσπευσης της όλης διαδικασίας, καθώς όπως έχει γίνει γνωστό, η ανακεφαλαιοποίηση πρέπει να εντάσσεται στο πακέτο των prior actions για την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ.
Οι όροι
H αρχιτεκτονική του πλαισίου της ανακεφαλαιοποίησης έχει ως εξής: Για κάθε τράπεζα θα υπολογιστεί το συνολικό ύψος των κεφαλαιακών αναγκών όπως προκύπτει μετά την αποτίμηση των ζημιών του PSI και της κεφαλαιακής απώλειας λόγω των προβλέψεων της BlackRock. Από το ποσό αυτό θα αφαιρεθούν τα οφέλη από τον αναβαλλόμενο φόρο. Το ποσό που θα διαμορφωθεί τελικώς είναι και το ποσό κατά το οποίο θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθεί η τράπεζα προκειμένου να ανέλθει ο βασικός δείκτης κύριων ιδίων κεφαλαίων στο 9%.
Η διαδικασία προβλέπει κατ’ αρχάς μέχρι το τέλος του χρόνου τη χορήγηση στις τράπεζες από το ΤΧΣ όλου του ποσού έως τα 27 δισ. ευρώ που εκτιμώνται οι συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες για τις 4 συστημικές τράπεζες. Σε πρώτη φάση γίνεται διαχωρισμός των κεφαλαιακών αναγκών στο ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης στο 6% και θα καλυφθεί με κοινές μετοχές - συμπεριλαμβανομένης της αύξησης κεφαλαίου του 10% που θα πρέπει να καλυφθεί από τους παλαιούς μετόχους - και στο ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης από το 6% στο 9% που θα καλυφθεί με Cocos, κάτι που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιανουαρίου.
Διευκρινίζεται ότι τα Cocos είναι μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια και θα έχουν διάρκεια 5 ετών. Τον πρώτο χρόνο θα δίνουν επιτόκιο 7% και κάθε χρόνο θα αυξάνεται κατά μισή μονάδα η απόδοσή τους. Αν το 2013 είναι ο πρώτος χρόνος θα έχουν επιτόκιο 7%, στο δεύτερο χρόνο 7,5% και στον πέμπτο χρόνο 9,5%. Επίσης σημειώνεται ότι οι τιμές των αμκ θα καθορίζονται από ορκωτούς ελεγκτές αλλά λόγω της αρνητικής καθαρής θέσης των τραπεζών εκτιμάται ότι θα είναι πολύ χαμηλές.
Για παράδειγμα έστω ότι μία τράπεζα χρειάζεται ανακεφαλαιοποίηση κατά 5 δισ. ευρώ και τα 3 δισ. ευρώ απαιτούνται για να φθάσει ο δείκτης βασικών κύριων ιδίων κεφαλαίων στο 6%. Τα 3 δισ. ευρώ θα καλυφθούν με κοινές μετοχές και εξ αυτών τα 300 εκατ., δηλαδή το 10% θα πρέπει να καλυφθεί από τον ιδιωτικό τομέα ήτοι από παλαιούς και νέους μετόχους. Τα 2 δισ. ευρώ, δηλαδή το ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης από το 6% στο 9% θα καλυφθούν με Cocoς και αυτό θα προηγηθεί και υπολογίζεται να υλοποιηθεί στις αρχές Ιανουαρίου.
Σημειώνεται ότι εφόσον εκδηλωθεί ενδιαφέρον συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, το οποίο καλύπτει το 10%, τότε θα ενεργοποιηθούν τα warrants που ουσιαστικά αποτελούν ένα ισχυρό κίνητρο για τη συμμετοχή των ιδιωτών. Συγκεκριμένα τα warrants, δηλαδή τα μελλοντικά δικαιώματα αγοράς κοινών μετοχών, θα είναι 9 προς 1, δηλαδή αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής οι μέτοχοι θα έχουν δικαίωμα να αγοράσουν έως και το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Τα warrants θα έχουν απόδοση 3% ετησίως και θα ενεργοποιούνται από τον δεύτερο χρόνο.