το ΔΝΤ φέρεται να παραδέχεται ότι έκανε μεγάλα λάθη τα τελευταία τρία χρόνια στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, σε ένα «άκρως απόρρητο» εσωτερικό έγγραφο, το ΔΝΤ φέρεται να παραδέχεται ότι υποτίμησε τις ζημιές που θα προκαλούσε στην ελληνική οικονομία η συνταγή της λιτότητας, που έχει βυθιστεί σε ύφεση εδώ και έξι χρόνια.
Ωστόσο, το Ταμείο υπογραμμίζει ότι η απάντηση στην κρίση, που συντονίστηκε από κοινού με την ΕΕ, εξαγόρασε χρόνο για να περιορίσει τις επιπτώσεις και στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης.
Το έγγραφο, το οποίο θα δημοσιευτεί μέσα στην εβδομάδα, είναι μέρος μίας διαδικασίας αποτίμησης των πολιτικών του Ταμείου. Πάντως, παρά τις παραδοχές για τις λανθασμένες επιλογές και για δημόσιες δηλώσεις που δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα (όπως αυτές που αφορούσαν το ελληνικό χρέος), το ΔΝΤ δεν φαίνεται να εξηγεί γιατί τις υποστήριξε ή γιατί, παρά τις αντιρρήσεις του, συμφώνησε τελικά με τα άλλα μέλη της τρόικας.
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι οι χειρισμοί του το 2010 ουσιαστικά έδωσαν χρόνο στην Ευρώπη να προετοιμαστεί καλύτερα για να περιορίσει τις επιπτώσεις από την κρίση. Το ελληνικό πρόγραμμα, εξηγεί, «ήταν μια επιχείρηση συγκράτησης της κατάστασης», η οποία «έδωσε στην ευρωζώνη χρόνο να χτίσει τείχος προστασίας για να προστατεύσει άλλα ευάλωτα μέλη της και να αποτρέψει δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία».
Η Ελλάδα δεν πληρούσε 3 από τα 4 κριτήρια για να μπει στο Μνημόνιο
Παραταύτα, η Ελλάδα δεν πληρούσε τρία από τα τέσσερα κριτήρια για να της δοθεί βοήθεια, αναφέρει το Ταμείο, και για το λόγο αυτό παρέκαμψε τους κανόνες λειτουργίας του, δίνοντας δημόσια την εντύπωση ότι το ελληνικό χρέος φαίνεται βιώσιμο. Αυτό εξάλλου ανέφεραν και οι δηλώσεις των στελεχών του, μεταξύ τους και της γενικής διευθύντριας, Κριστίν Λαγκάρντ.
Ακόμα περισσότερο, η αβεβαιότητα γύρω από την ελληνική διάσωση ήταν τόσο μεγάλη ώστε τα στελέχη του Ταμείου «δεν μπορούσαν να εγγυηθούν με μεγάλη πιθανότητα ότι το χρέος ήταν βιώσιμο». Η ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους έκανε παραδοχές που ήταν μάλλον ήπιες σε σχέση με την πραγματικότητα και για το λόγο αυτό ήταν «κατά πολύ μεγάλο βαθμό λάθος».
Το ΔΝΤ στρέφει τα πυρά του και κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία, όπως λέει η έκθεση, παίρνει αποφάσεις στη βάση της συναίνεσης, «έχει περιορισμένη επιτυχία στην υλοποίηση και δεν έχει εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων». Προσθέτει ότι η Κομισιόν δεν έκανε πολλά για να συνεισφέρει «στην επισήμανση των πολιτικών που θα ενισχύσουν τις δομικές μεταρρυθμίσεις».
Εντέλει τονίζεται ότι η συμφωνία του 2010 ήταν ασυνήθιστη, γιατί «κανένα από τα τρία μέλη της τρόικας δεν έβλεπε τη συμφωνία σαν ιδεώδη» ενώ είχαν «αξιοσημείωτες διαφορές» ιδίως σχετικά με την ανάπτυξη.
Το ΔΝΤ είχε προειδοποιήσει
Το έγγραφο, σύμφωνα με την WSJ, δεν προχωρά σε λεπτομέρειες για τις επιλογές που έκανε, ούτε εξηγεί γιατί συμφώνησε με αναλύσεις της τρόικας που αποδείχτηκαν λανθασμένες. Σημειώνει πάντως ότι το ΔΝΤ επισήμανε ρητά τους κινδύνους από την υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, και με τις προβλέψεις για την ύφεση (και την επάνοδο στην ανάπτυξη) να είναι εντελώς εκτός στόχων, η Ελλάδα έπρεπε να εξακολουθεί να πρέπει να πιάσει τους στόχους για το έλλειμμα, οι οποίοι εκ των πραγμάτων ήταν πλέον όλο και πιο φιλόδοξοι, παραδέχεται το ΔΝΤ. Μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2011 οι στόχοι παρέμεναν αμετάβλητοι, ενώ η οικονομία πήγαινε χειρότερα από τις προβλέψεις.
Ένας πιο αργός βηματισμός στο πρόγραμμα λιτότητας (με προσαρμογή, για παράδειγμα, των στόχων) θα βοηθούσε την ελληνική οικονομία, αλλά κατά το Ταμείο, δεν ήταν πολιτικά εφικτός και «θα απαιτούσε μεγαλύτερη χρηματοδότηση». Ούτε όμως το Ταμείο, ούτε και οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα ήταν διατεθειμένες να δανείσουν την Ελλάδα περισσότερα χρήματα.
Ωστόσο το ΔΝΤ στρέφεται και κατά της ελληνικής κυβέρνησης γιατί δεν υλοποίησε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα στήριζαν τον ιδιωτικό τομέα ενώ και το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής έπεσε άνισα στην κοινωνία. Ακόμη παραδέχεται ότι ήταν πολύ αισιόδοξο για τις προοπτικές εξόδου της Ελλάδας στις αγορές όπως και για την πολιτική ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει τους όρους του προγράμματος διάσωσης.
Σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που έγινε εντέλει το 2012, το Ταμείο επικρίνει την καθυστέρηση για την λήψη και υλοποίηση αυτής της απόφασης.
Νωρίτερα θα ήταν πάντως «πολιτικά δύσκολο» εξαιτίας της αντίστασης από κάποιες χώρες της ευρωζώνης που είχαν στα χέρια τους πολύ ελληνικό χρέος. Αν κουρεύονταν το χρέος, οι χώρες αυτές ανησυχούσαν ότι η Ελλάδα θα χαλάρωνε την εφαρμογή του προγράμματος.
Πιθανή η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές το 2014
Την ίδια στιγμή η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές το 2014, όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξής της στη «Wall Street Journal».
Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι «έχει υπάρξει μια θεμελιώδης αλλαγή στην ικανότητα της Ελλάδας να ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις του σχεδίου διάσωσης. Αυτό φέρνει την Ελλάδα στα πρόθυρα της ανάκτησης της εμπιστοσύνης των αγορών, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, γεγονός που θα την καταστήσει ενδεχομένως ικανή να αντλήσει χρήματα από τις αγορές».
Η κα Λαγκάρντ τόνισε ότι «οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η αναμόρφωση του τραπεζικού τομέα, επιτρέπουν στη χώρα να συνεχίσει να παράγει θετικά αποτελέσματα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν».
