Η έκθεση παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας της εξέλιξης των τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα το 2013. Βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το επίσημο παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).
Κατά μέσο όρο οι τιμές εμφάνισαν μείωση κατά 1,47% το 2013 σε σχέση με το 2012. Παρόμοια μείωση παρατηρήθηκε και το πρώτο δίμηνο του 2013 (2,06%) και το δεύτερο δίμηνο του 2013 (2,01%) δείχνοντας, ότι πλέον οι τιμές σταθεροποιούνται το 2013 περίπου 2% χαμηλότερα από το 2012.
Αποκλιμάκωση τιμών από τον Απρίλιο του 2012
Η αποκλιμάκωση των τιμών έκανε την εμφάνιση την άνοιξη του 2012 και συνεχίστηκε όλο το έτος και δείχνει πλέον σαφώς πως οι τιμές σταθεροποιούνται σε επίπεδα του 2009, παρά τις σημαντικές αυξήσεις του ΦΠΑ, με ελαφρώς πτωτική τάση.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των τιμών 884 κωδικών προϊόντων στα μεγάλα σουπερμάρκετ όλης της Ελλάδας (τρόφιμα και είδη παντοπωλείου), συνολικά οι τιμές εμφάνισαν μείωση κατά 0,27% τον Ιούνιο 2013 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα το 2012 και κατά 2,41% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2011.
Οι επιμέρους υποδείκτες τιμών επίσης εμφανίζουν σημαντική αποκλιμάκωση. Σημειώνεται ότι στα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνεται η επίδραση των προσφορών και εκπτώσεων (είτε εκπτωτικές προσφορές είτε με τη μορφή δωροεπιταγών) οι οποίες έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα και εκτιμάται ότι έχουν επιφέρει επιπλέον όφελος στον καταναλωτή.
Οι επιτώσεις από τον ΦΠΑ
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η εξέλιξη του δείκτη τιμών όταν αφαιρεθούν οι επιδράσεις των συνεχών αυξήσεων του ΦΠΑ (από τον Μάρτιο του 2010 έως τον Σεπτέμβριο του 2011).
Σε αυτήν την περίπτωση ο δείκτης τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ παρουσιάζει μείωση τα τελευταία 3,5 έτη 1/2010-6/2013 κατά 4,5% και κινείται στα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας. Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αν ληφθεί υπόψη η αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών και στις τιμές της ενέργειας (καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια).
Σχεδόν όλες οι κατηγορίες που εξετάζονται παρουσιάζουν μείωση τον Ιούνιο του 2013 σε σχέση με τον Ιούνιο του 2012, με μεγαλύτερη αυτή στα φρούτα και λαχανικά και στα είδη καθαρισμού.
Συνολικά, οι μειώσεις που παρατηρούνται είναι αποτέλεσμα της προσαρμογής της αγοράς (προμηθευτών και αλυσίδων σουπερμάρκετ) στις συνθήκες τις κρίσης, την ένταση του ανταγωνισμού, την μείωση συγκεκριμένων συντελεστών κόστους και στη σχετική σταθεροποίηση των διεθνών τιμών των πρώτων υλών.
Ο Γενικός Δείκτης Οργανωμένου Λιανεμπορίου του ΙΕΛΚΑ, που βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το επίσημο παρατηρητήριο τιμών της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας), προκύπτει από την ανάλυση των 900 περίπου κωδικών για τους οποίους υπάρχουν συνεχώς διαθέσιμα στοιχεία όλο το έτος, από τους περίπου 1.500 που είναι συνολικά διαθέσιμοι.
Η δειγματοληψία περιλαμβάνει πάνω από 1.000 σημεία πώλησης των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα.