Και τα δύο, πάντως σημεία τηs έκθεσηs παραπέμπουν στην ανάγκη να υπάρξει σαφές μήνυμα προς όλουs ότι το προσεχές φθινόπωρο το ζήτημα του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας πρέπει να κλείσει ώστε να ανοίξει ο δρόμος για νέα αναδιάρθρωση του χρέους.

Το ΔΝΤ διαμηνύει ευθέως στους Ευρωπαίους εταίρους της χώρας μας ότι στο πλαίσιο του επόμενου ελέγχου της τρόικας τον Σεπτέμβριο θα ανοίξει το ζήτημα του χρέους και της κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας μας. Όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται στην έκθεση, τον Σεπτέμβριο θα πρέπει «να διασφαλιστεί η επαρκής χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2014».

Για άλλη μια φορά, ωστόσο, τονίζεται η ανάγκη νέων περικοπών σε μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα και παροχές, σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστούν η φοροδιαφυγή και οι δυσλειτουργίες του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.

Από το ΔΝΤ τονίζονται τα εξής:

1. «Αν οι ελληνικές αρχές δεν αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της φορολογικής διοίκησης με πολύ περισσότερη αίσθηση του κατεπείγοντος τους επόμενους μήνες, τότε θα απαιτηθεί να επικεντρωθούν ξανά σε επώδυνες περικοπές δαπανών προκειμένου να καταρτίσουν έναν αξιόπιστο προϋπολογισμό για το 2014». Μάλιστα, το Ταμείο εκτιμά ότι τα οφέλη από τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης (0,4% του ΑΕΠ το 2014 και 1,5% του ΑΕΠ έως το 2016) δεν φαίνονται υλοποιήσιμα αυτή τη στιγμή.

2. Τυχόν αποτυχία των ελληνικών αρχών να λάβουν μέτρα, ώστε η φορολογία των ακινήτων να αποφέρει τα προσδοκώμενα έσοδα το 2014, «θα σημάνει ότι θα χρειαστούν πολύ περισσότερα μέτρα στο σκέλος των δαπανών το 2014 σε σύγκριση με τους υφιστάμενους σχεδιασμούς, συμπεριλαμβανομένων πιθανών στοχευμένων περικοπών σε κοινωνικά ευαίσθητους τομείς». Υπ' αυτό το πρίσμα, το ΔΝΤ τάσσεται υπέρ της παράτασης του «χαρατσιού» στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και το 2014.

3. Το ισχύον καθεστώς προστασίας της απασχόλησης στην Ελλάδα «παραμένει πολύ άκαμπτο (ιδίως όσον αφορά στις ομαδικές απολύσεις). Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανακατανομή του εργατικού δυναμικού και να επιτευχθεί η προσέλκυση επενδύσεων, οι αρχές σχεδιάζουν την υιοθέτηση των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων στο πεδίο αυτό έως τα τέλη του 2013, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους».

Πάντως το Ταμείο αναγνωρίζει ότι η επίτευξη ισοσκελισμένου πρωτογενούς αποτελέσματος φέτος, εφόσον γίνει, συνιστά εντυπωσιακό επίτευγμα, αν ληφθεί υπόψη το προ τριετίας μέγεθος των ελλειμμάτων. Παραδέχεται επίσης ότι το κόστος της προσαρμογής ήταν υψηλό, κάτι που αποδίδεται στην καθυστέρηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Η έκθεση του ΔΝΤ περιλαμβάνει επιπλέον «καυτά» σημεία στους ακόλουθους τομείς:

• Αποκρατικοποιήσεις: Στον επόμενο έλεγχο η τρόικα δεν θα έχει διάθεση να συγχωρήσει τυχόν αστοχίες και καθυστερήσεις και ήδη προαναγγέλλει ότι θα εξεταστούν «αλλαγές που ενδεχομένως να χρειαστούν στις διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων και τις σημερινές δομές», δηλαδή αλλαγή προσώπων στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων ή ακόμα και πέρασμα του ελέγχου του σε ιδιώτες ή σε έναν φορέα που θα βρίσκεται εκτός Ελλάδας. Ο φετινός εισπρακτικός στόχος προσγειώνεται στο 1,5 δισ. ευρώ, αλλά το 2014 θα φθάσει τα 3,5 δισ. ευρώ.
• Άνοιγμα αγορών προϊόντων και υπηρεσιών: Διαπιστώνει καθυστερήσεις και προβλέπει την πώληση επιλεγμένων μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων εκτός φαρμακείων μέσα στο 2013, τη μείωση των περιθωρίων κέρδους των φαρμακοποιών στο 15% από την 1η-1-2014 και την επανεξέταση-κατάργηση των εκπτώσεων στις ακτοπλοϊκές μεταφορές για ειδικές κατηγορίες όπως φοιτητές κ.λπ.
• Υγεία: Θέτει θέμα μείωσης των γιατρών στον ΕΟΠΥΥ και αύξησης της κινητικότητας των γιατρών στο ΕΣΥ. Παράλληλα, ορίζει ότι το 50% των φαρμάκων στα νοσοκομεία πρέπει να είναι γενόσημα.
• «Κόκκινα» δάνεια: Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την αύξηση των «κόκκινων» δανείων το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς (πάνω από 27% η αύξηση στα νοικοκυριά και 31% στις επιχειρήσεις).
• Προβλέψεις για μισθούς, ανεργία, ύφεση: Η μείωση μισθών στη χώρα μας την περίοδο 2012-2014 θα διαμορφωθεί συνολικά στο 20%, ενώ η ανεργία θα φθάσει το 27% φέτος και θα αποκλιμακωθεί σταδιακά έως το 16,3% το 2018. Η εκτίμηση για την ύφεση διατηρείται στο 4,2% φέτος, ενώ για το 2014 προβλέπεται οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6%.

Το κενό

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το χρηματοδοτικό κενό φθάνει τα 10,9 δισ. ευρώ: 4,4 δισ. ευρώ το 2015 και άλλα 6,5 δισ. ευρώ το 2016. Παράλληλα, για φέτος και το 2014 τα κενά που έχουν εντοπιστεί έχουν κλείσει με πρόσθετα μέτρα, αλλά το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι θα πρέπει να επανεκτιμηθεί η κατάσταση τον Σεπτέμβριο, κατά τον επόμενο έλεγχο. Επιπροσθέτως, υπάρχει ζήτημα δημοσιονομικού κενού τα προσεχή έτη. Έτσι, τα αδιευκρίνιστα μέτρα υπολογίζονται σωρευτικά στα 3,4 δισ. ευρώ το 2015 και στα 4,1 δισ. ευρώ το 2016. Τα μέτρα που θα κλείσουν την «τρύπα» αυτή πρέπει να συμφωνηθούν τον Σεπτέμβριο. Για το 2017 το δημοσιονομικό κενό εκτιμάται σωρευτικά στα 4,3 δισ. ευρώ.

Όσον αφορά στο δημόσιο χρέος, το ΔΝΤ εντοπίζει σημαντικούς κινδύνους για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του και προβλέπει εκτίναξή του στο 176% του ΑΕΠ φέτος και μείωση στο 124% το 2020, υπενθυμίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να λάβουν πρόσθετα μέτρα μείωσης του χρέους κατά περίπου 4% του ΑΕΠ το 2014-2015.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ στην έκθεση αυτή τάσσεται κατά της μείωσης φορολογικών συντελεστών στην εστίαση, αλλά υπέρ φοροελαφρύνσεων με στόχο να αυξηθεί η απασχόληση. Ζητούσαν, τη μείωση της φορολογικής σφήνας (tax wedge), δηλαδή της διαφοράς μεταξύ μισθολογικού κόστους (περιλαμβανομένων των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών) και του καθαρού μισθού που λαμβάνει ο μισθωτός. Το μεγάλο μέγεθος της φορολογικής σφήνας αποτρέπει τις προσλήψεις τονίζουν.